نوری‌ که معجزه می‌کند

در مقایسه انواع و اقسام لیزرها هم باید گفت لیزر الکساندریت گزینه‌ای موفق، موثر و کاملا بی‌خطر است. طول موج این نوع لیزر در حدود 755 نانومتر و پرتو آن قرمزرنگ است. این طول موج توسط ملانین پوست و مو جذب می‌شود، چراکه ملانین به طور کلی قادر به جذب طول موج‌های 1100nm ـ 600 است که به آن دامنه اپتیکی ملانین می‌گویند. در این فرآیند انرژی ساطع‌شده از دستگاه لیزر مستقیم به فولیکول‌های مو منتقل می‌شود و در نتیجه احتمال آسیب به بافت اطراف بسیار اندک است.

IpLها سیستم‌هایی بر پایه نور هستند که به دلیل ارائه طیف متنوعی از طول موج‌های گوناگون امکان پوشش بسیاری از خدمات پوست و زیبایی ازجمله رفع موهای زاید، جوان‌سازی، درمان آکنه و... را دارند. این سیستم‌ها طیف روشن و کاملی از نور (امواج الکترومغناطیس) مرئی و نامرئی بین 290 تا 1200 نانومتر دارند.

به طور کلی اجزای مختلف بافت‌های بدن بر اساس رنگ خود محدوده خاصی از طول موج‌های نور را جذب می‌کند که به آن جذب انتخابی گویند. زمانی که فوتون‌های نور توسط مولکول یا کروموفور هدف جذب می‌شوند، انرژی فوتون به آنها منتقل می‌شود. حال اگر انرژی فوتون‌های نور کم باشد، ممکن است اثر قابل توجهی در مولکول هدف به جا نگذارد، اما اگر انرژی فوتون‌های نور بالا باشد، ممکن است میزان این انرژی اثراتی چون تحریک‌شدن، گرم‌شدن و تخریب در مولکول هدف را موجب ‌شود. کروموفور‌های مهم درون پوست شامل ملانین، هموگلوبین، آب و کلاژن هستند. ملانین به طور معمول در اپیدرم و فولیکول وجود دارد و نورهای محدوده ماوراءبنفش و طیف مرئی را جذب می‌کند، بنابراین این طول موج‌ها برای رفع لک، کک و مک و خال مورد استفاده قرار می‌گیرد.

هموگلوبین نیز نورهای محدوده ماوراءبنفش A، آبی (nm 4)، سبز (nm 561) و زرد (nm 577) را جذب می‌کند پس در رفع ضایعات عروقی قابل استفاده است. از طرفی دیگر کلاژن، طیف مرئی مادون قرمز نزدیک و آب، طول موج مادون قرمز میانه را جذب می‌کند که برای جوانسازی و درمان جای جوش‌ها قابل استفاده است.

در دستگاه IpL برای تولید هر طول موجی از فیلتر ویژه‌ای استفاده می‌شود. در درمان موهای زائد با این دستگاه ملانین موجود در ساقه مو، کروموفور هدف است که با جذب انرژی گرم می‌شود یا با انتقال گرما به سلول‌های ریشه مو موجب تخریب آن می‌شود. امروزه بیشترین روشی که در رفع موهای زائد در مطب‌ها استفاده می‌شود همین روش IpL است.

البته با توجه به این که بیماری‌های غددی و هورمونی می‌توانند باعث افزایش موهای زائد شوند بررسی هورمونی و معاینه کامل قبل از انجام لیزر توسط پزشک ضروری است. در صورت داشتن هر گونه مشکلی، رفع مشکل و تجویز داروهای ضروری برای رسیدن به نتیجه مطلوب الزامی است.

خوشبختانه درمان با لیزر و IpL به منظور رفع موهای زائد دردناک نیست و در واقع استفاده از اشعه لیزر یا IpL با کمی درد و احساس گرما همراه است که توسط هر فردی قابل تحمل خواهد بود. البته آستانه درد افراد مختلف متفاوت است و همچنین درد در قسمت‌های مختلف هم می‌تواند متفاوت باشد به عنوان مثال درد لیزر یا IpL در زیر بغل بسیار کمتر از بالای لب است. هرچند در صورت ایجاد التهاب و قرمزی مصرف پمادهای تجویزی توسط پزشک، 24 تا 48 ساعت در کاهش این عوارض کمک‌کننده است.

به تازگی دستگاه‌های خانگی IpL با نام Lumea برای افرادی که یا نمی‌توانند به مراکز لیزر و IpL مراجعه کنند یا تمایل به استفاده شخصی دارند، ساخته شده است که امن‌بودن آن نیز کاملا مورد تایید متخصصان پوست دنیاست (از نظر عدم ایجاد سوختگی، مضرنبودن اشعه آن جهت چشم‌ها و...) و فرد می‌تواند آن را به صورت خانگی استفاده کند. البته میزان اشعه، درجه و فاصله زمانی مصرف آن توسط شرکت تولیدکننده تعیین خواهد شد. در این میان به اعتقاد کارشناسان شرکت فیلیپس، رعایت نکات خاصی توسط بیمار در حین و قبل از لیزر یا IpL ضروری است. ازجمله این که استفاده از ترتینوئید و آکتان در هنگام لیزر و IpL ممنوع است و بهتر است انجام لیزر تا بعد از قطع آنها به تعویق بیفتد. همچنین انجام سولاریوم طی درمان ممنوع است و خانم‌های باردار مجاز به انجام لیزر نیستند. از طرف دیگر در افرادی که پوست بسیار تیره‌ای دارند لیزر فقط با احتیاط و درجه بسیار پایین قابل انجام است.

در عین حال، انجام هرگونه دستکاری ریشه موها طی درمان ممنوع است و تنها می‌توان از روش‌هایی مانند تیغ یا قیچی استفاده کرد. در نهایت این که اگر شما هم از این روش استفاده می‌کنید لازم است در صورت مصرف دارو حتما پزشک خود را مطلع کنید.

دکتر نگار بهروز

 متخصص پوست، مو و زیبایی