برگر؛ بیماری سیگاری‌ها

دکتر محسن شهیدی فوق تخصص قلب در این باره به «جام‌جم» می‌گوید: بیماری‌ برگر عبارت‌‌ از مسدود شدن‌ سرخرگ‌های‌ کوچک‌ و متوسط بدن‌ به دلیل التهاب‌ رگ‌های‌ خونی است که در نهایت باعث‌ تشکیل‌ لخته‌ می‌شود. وی می‌افزاید: با توجه به این‌که از یک‌سو چون ظرفیت عروق خونی بدن خیلی بیشتر از نیاز واقعی جریان خون است و از سوی دیگر بیماری‌های عروقی تا گرفتگی کمتر از 75 درصد یک‌رگ هیچ‌گونه علائمی از خود نشان نمی‌دهند، متاسفانه این دسته از بیماری‌ها بسیار به آرامی خود را نشان داده و معمولا در مراحل خطرناک، فرد متوجه بیماری خود می‌شود.

این بیماری نوعی اختلال انسدادی عروق است که در آن رگ‌های‌ خونی دچار اسپاسم و در نهایت انسداد می‌شوند.

دکتر شهیدی می‌گوید: در بیماری برگر عدم خونرسانی به بافت، برخی اوقات منجر به تحلیل ‌ عضلات‌ و بروز زخم‌های دردناک روی انگشتان و نوک انگشتان دست و بخصوص پا می‌شود. وی با بیان این‌که به احتمال زیاد نیکوتین موجود در سیگار باعث مسدود شدن عروق فرد مبتلا می‌شود می‌افزاید: برخی اوقات بر اثر طولانی شدن انسداد رگ‌ها، لخته خونی ایجاد شده در بدن بیمار، زمینه ساز بروز سکته قلبی نیز می‌شود. وی می‌افزاید: این‌ بیماری‌ در افراد غیرسیگاری‌ به ندرت بروز می‌کند و حداکثر شیوع‌ آن در مردان‌ سیگاری‌ 40‌‌ـ‌20 ساله‌ است‌.

علائم برگر بیشتر در بافت اندام انتهایی بدن نظیر انگشتان دست و پا ظاهر می‌شوند. این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان می‌گوید: از علائم این بیماری می‌توان درد متناوب روی پا یا ساق پا (بخصوص هنگام ورزش)، تغییر رنگ و آبی شدن روی پا، احساس گرمی و گزگز در مواقعی که انگشتان پا یا دست با سرما مواجه می‌شوند، تحلیل عضلات و در موارد حاد، بروز زخم‌های دردناک روی انگشتان و نوک پا را نام برد. دکتر شهیدی با توضیح این‌که سوزن‌سوزن شدن پاها در مواجهه با سرما در افراد سیگاری به دلیل تصلب شرایین ایجاد شده متعاقب مصرف نیکوتین موجود در سیگار شدت بیشتری دارد، می‌افزاید: عدم خونرسانی به بافت‌های درگیر بیماری برگر ممکن است منجر به ابتلا به قانقاریا و در نهایت قطع عضو فرد مبتلا شود.

سابقه بیماری در اعضای خانواده‌، اضطراب، قرار گرفتن در معرض هوای سرد و همچنین ابتلا به بیماری‌هایی نظیر آترواسکلروز (تصلب شرایین) از عوامل خطر افزایش‌دهنده ابتلا به بیماری برگر هستند. این استادیار دانشگاه می‌گوید: سونوگرافی‌ (برای‌ کمک‌ به‌ تشخیص‌ کاهش‌ جریان‌ خون‌ در رگ‌های‌ محیطی) و آرتریوگرافی‌ (عکسبرداری از سرخرگ‌های کوچک) برای‌ تعیین‌ محل‌ ضایعات‌ عروقی می‌تواند در تشخیص زودهنگام بیماری مفید باشد.‌

دکتر شهیدی یادآور می‌شود: احساس درد متناوب‌ روی‌ پا یا ساق‌ پا هنگام‌ ورزش در بیماری برگر می‌تواند با استراحت،‌ بهبود نسبی یابد.

با توجه به این‌که در هوای سرد، رگ‌های خونی منقبض شده و جریان خون به انتهای اندام‌ها دچار اختلال می‌شود، توصیه می‌کنیم: افراد مبتلا به این بیماری کمتر در معرض هوای سرد قرار گیرند، ناخن‌های خود را با احتیاط‌ کوتاه‌ کنند تا از وارد آمدن‌ آسیب‌ به‌ پوست‌ اجتناب‌ شود و برای‌ محافظت‌ از پا‌ از کفی‌ مناسب‌ و پوشش‌ نرم‌ داخل‌ کفش‌ استفاده‌ کنند.

دکتر شهیدی می‌گوید: هرچند که در حال‌ حاضر درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما می‌توان علائم آن‌ را ‌ مدتی‌ تحت‌ کنترل‌ درآورد. این فوق تخصص قلب می‌افزاید: هرچند داروهای‌ گشادکننده‌ عروقی در بیماری برگر‌ تجویز می‌شوند، اما اگر سیگارکشیدن‌ ادامه‌ یابد، این‌ داروها تاثیر‌ ناچیزی‌ در کنترل بیماری خواهند داشت‌، پس نباید فراموش کرد که اکثر موارد بروز این بیماری با قطع مصرف سیگار مهار می‌شود و تنها راه پیشگیری و درمان در حال حاضر، ترک سیگار است.