حمایت ویژه از موسیقی لری

حمید شاه آبادی در این رابطه در گفتگو با مهر در خرم آباد در سخنانی اظهار کرد: یکی از هشت ناحیه موسیقی کشور و درخشان ترین ناحیه موسیقی نواحی ایران موسیقی لرستان است.

وی با تاکید بر حمایت‌های وزارت ارشاد از موسیقی نواحی ایران، عنوان کرد: برنامه‌ای که در این زمینه داریم این است که اگر در سالجاری یا سال آینده آلبومی در این زمینه ساخته شود آمادگی داریم با خرید آن حداقل حمایت خود را از موسیقی لرستان به عمل آوریم.

معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به دیگر حمایت‌های این معاونت از موسیقی لرستان، عنوان کرد: در راستای ترویج موسیقی محلی لرستان در کشور در نوروز آینده 100 هزار نسخه از یکی از آلبوم‌های موسیقی محلی استان را خریداری خواهیم کرد.

شاه آبادی ادامه داد: این 100 هزار نسخه نیز در راستای آشنایی مسافران نوروزی با موسیقی لرستان به صورت رایگان در میان مسافران توزیع خواهد شد.

وی همچنین از حمایت معاونت هنری وزارت ارشاد از اجرای موسیقی لرستان در تهران خبر داد و بیان کرد: در راستای حمایت از موسیقی محلی لرستان این معاونت در همه زمینه‌ها آماده همکاری است.

معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین در مورد حمایت این معاونت برای اجرای کنسرت‌های موسیقی در لرستان نیز بیان کرد: برای خوانندگان و نوازندگان سنتی و مقامی لرستان که مورد تایید باشند حمایت تبلیغاتی و اجاره سالن گام اولی است که در این راستا خواهیم داشت.

شاه آبادی همچنین در مورد حضور چهره‌های ملی حوزه موسیقی در لرستان نیز ادامه داد: یک طرف این کار ما هستیم که آمادگی از سوی ما برای این امر وجود دارد و طرح‌هایی در این زمینه داریم.

وی با اشاره به این‌که در خواست استانها در این زمینه زیاد است و چهرههای موسیقی نیز در این زمینه با محدودیت مواجه هستند، تصریح کرد: اگر بخواهیم موسیقی مقامی جایگزین موسیقی‌های امروزی شود چاره‌ای جز حمایت از آنها نداریم.

بر اساس کاوشهای باستان شناسی در مناطق لرنشین، تصویری از رقص و پایکوبی بر قطعه‌ای سفالی به دست آمده که قدمت موسیقی در این منطقه را به هزاره چهارم پیش از میلاد مسیح رقم می‌زند.

همچنین از آثار و شواهد به دست آمده در این مناطق تصاویری از آلات موسیقی دوران مانند شیپور و تنبور بر روی ظروف نقره وجود دارد که حاکی از رواج موسیقی نزد این قوم در عهد ساسانی است. امروزه نیز برخی از نغمه‌های باستانی در قالب مقامهای موسیقی قومی باقیمانده ‌است.

موسیقی آوازی یا کلامی از کهنترین موسیقیهای لرستان است. این نوع موسیقی بیشتر در مراسم عروسی، سوگواری و فعالیتهای روزمره زندگی عشایر و روستائیان و توسط زنان و برخی موارد نیز توسط مردان اجرا می‌شود.

آوازهای شادمانه مربوط به عروسی، ترانه‌هایی هستند که عملا بدون همراهی ساز و با هم آوایی زنان در مراسم عروسی اجرا می‌شود و شامل سیت بیارم، بینا بینا، بزران بزران و... است.

همچنین در مراسم سوگواری عزیزی از دست رفته، زنان عزاداری که در سوگ نشسته اند در وصف او آوازهایی توام با المان خاص بومی می‌خوانند که هر بیننده و شنونده‌ای را متاثر می‌سازد که این آوازها را در گویش مور گویند.

همچنین در موسیقی لرستان به آواهای حماسی نیز پرداخته شده است.از انواع آواهای حماسی می‌توان به شیرین و خسرو که برخی آن را نظامی خوانی خوانده اند اشاره کرد و از بهترین افرادی که در اجرای آواز شیرین و خسرو تبحر بسیار داشته اند مرحوم استاد علیرضا حسن خانی بوده است.

موسیقی کار نیز یکی از بخشهای موسیقی آوازی لرستان است. در گذشته‌های نه چندان دور زنان و مردان روستایی و عشایر به هنگام کار روزانه مانند برزگری، کشاورزی، شیر دوشی، مشکه زنی، برنج کوبی و... برای کاهش خستگی ناشی از کار و بیان آمال و آرزوهای خود آوازهایی می‌خواندند.

ریتم این آوازها به طور معمول متاثر از صدای کار آنها و مضامین شعرها نیز متاثر از ابزار، وسایل ارزشهای محیط زندگی و عشق به یار، سرزمین، گیاهان، درختان و هرچه را که به آن دلبسته اند می‌باشد. چنین آوازهایی هنوز می‌توان در نقاط دور از هیاهوی شهر و شهر نشینی شنید.

آواهای مربوط به «لالایی» که در گویش محلی به آن «لاوه لاوه» می‌گویند نیز بخشی از موسیقی آوازی لرستان را به خود اختصاص داده است.

موسیقی سازی لرستان نیز آنچنان که از نامش پیداست با استفاده از سازهای بومی و توسط نوازندگان محلی اجرا می‌شود. مقامهای این نوع موسیقی شامل مقامهای شادی، مقامهای سوگواری، مقامهای مذهبی، مقامهای حماسی، مقامهای دلتنگی و عاشقانه است. سرنا، دهل، کمانچه (تال)، تنبک (تمک)، دوزله و بلور از جمله سازهای لری هستند.

موسیقی سوگواری نیز بخشی از موسیقی سازی لرستان است. نوع ساز مورد استفاده در موسیقی سوگواری لرستان دهل و سرنا است. موسیقی سوگواری بیشتر جنبه آیینی دارد و در مراسم عزاداری از روزگار کهن تاکنون اجرا می‌شود.

پاکتلی، چمری یا چمرانه، سحری، شیونی، یاری و... از جمله مقامهای موسیقی سوگواری لرستان است.