مذاکرات و چند دیدگاه

اولا جمهوری اسلامی ایران که همواره بر اصل گفت‌وگو در عین عدم عقب نشینی از حقوق ملت ایران تاکید داشته باردیگر با حسن نیت در این مذاکرات حضور یافت. گروه ایرانی همچون گذشته بسته‌های پیشنهادی راهبردی را به طرف‌های مقابل ارائه کرد که رویکرد 1+5 به پذیرش و همگرایی با پیشنهادهای ایران بر اساس اصل مذاکره درباره مسائل مشترک می‌تواند دستاوردهای بسیاری برای طرفین به همراه داشته باشد. بویژه اینکه غرب در حالی با مشکلات اقتصادی و چالشهای جهانی مواجه است که جمهوری اسلامی ایران از ظرفیت‌های بسیاری برای کمک به حل این چالشها برخوردار است.

 ثانیا، برخی اعضای گروه 1+5 از جمله چین و روسیه باردیگر بر اصل مذاکرات تاکید کرده‌اند چنانکه لاوروف وزیر خارجه روسیه بر اصل لغو تحریم‌ها تاکید کرده است.

ثالثا دسته سوم را کشورهایی مانند آلمان، فرانسه ، انگلیس و آمریکا تشکیل می‌دهند. هر چند که کشورهای اروپایی به دلیل همگرایی با آمریکا هزینه‌های بسیاری پرداخته‌اند اما در این مذاکرات نیز چندان استقلالی از خود نشان نداده که مواضع مقامات این کشورها درباره مذاکرات و نادیده گرفتن پیشنهادهای سازنده ایران نشان دهنده این مسئله می باشد. البته چنانکه ناظران جهانی تاکید کرده‌اند این رویکردها استمرار سیاست‌های سوخته گذشته است که مسلما دستاوردی برای آنها نخواهد داشت.

رابعا، محور دیگر مذاکرات را در مواضع خانم اشتون می‌توان جستجو کرد. هر چند که وی به عنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مسئول برگزاری این نشست بوده اما مواضع دو گانه و بعضا غیر مسئولانه وی نشان می‌دهد که وی خارج از مسئولیت خویش همچنان در چارچوب منافع کشورهایی مانند آمریکا و انگلیس حرکت می‌کند. امری که نه تنها دستاوردی برای وی ندارد بلکه بر میزان انتقادهای کشورهای اروپایی از او به دلیل فداکردن منافع غرب که در تعامل با ایران تامین می‌شود در جهت منافع آمریکا و انگلیس، خواهد افزود.

با توجه به آنچه ذکر شد می‌توان گفت که این مذاکرات استانبول چند اصل اساسی را آشکار ساخت نخست آنکه جمهوری اسلامی ایران همچون گذشته بر اصل گفت‌وگو تاکید دارد دوم آنکه گروه 1+5 با اختلافات بسیار و بدون دستور کار مشخص در مذاکرات شرکت می‌کند سوم آنکه برخی اعضای گروه 1+5 از جمله خانم اشتون همچنان بر طناب پوسیده تهدید و فرار از مذاکرات سازنده تاکید می‌کنند که دستاوردی نیز برای آنها نداشته است.

به هر تقدیر مذاکرات استانبول محکی مهم برای سنجش عیار اعتماد سازی و ادعاهای 1+5 برای گفت‌وگوی سازنده با ایران بوده که نتیجه مذاکرات مردود شدن آنها در برخی موارد به دلیل اصرار بر سیاست‌های سوخته و عدم رویکرد به پیشنهادهای سازنده ایران می باشد که مسلما دستاوردی نیز برای این کشورها به همراه نخواهد داشت.

قاسم غفوری-جام جم آنلاین