وستروله در آسیای میانه

"سازمان امنیت و همکاری اروپا" هفته آینده مأموریتی بین‌المللی را برای اعزام نیروهای پلیس به قرقیزستان تصویب می‌کند. وزرای خارجه "سازمان امنیت و همکاری اروپا" که در قزاقستان گرد آمده‌اند این اقدام را برای پایان دادن به ناآرامی‌های قومی در قرقیزستان لازم می‌دانند.

گیدو وستروله ، وزیر خارجه آلمان پیش از سفر به قزاقستان، در قرقیزستان با همتای فرانسوی خود برنار کوشنر دیدار کرد و دو سیاستمدار از شهر جنگزده‌ اوش بازدید کردند. آنها سپس در قزاقستان در اجلاس وزرای خارجه کشورهای "سازمان امنیت و همکاری اروپا" شرکت کرده و بر دیدگاه‌های مشترک خود در قبال آسیای میانه تأکید کردند.

بنا به گزارش‌ها رزا اوتونبایوا رئیس جمهوری قرقیزستان برنامه اعزام نیروهای پلیس را تائید و به همراه "سازمان امنیت و همکاری اروپا" هماهنگ کرده است. طبق این برنامه در اولین مرحله گروهی 52 نفری از مأموران پلیس بین‌المللی به قرقیزستان اعزام می‌شوند تا از درگیری‌های قومی جلوگیری کنند. وظیفه اصلی این افراد مشاوره با مأموران پلیس قرقیزستان خواهد بود. آنها با گروه‌های گوناگون مردم تماس خواهند داشت و شمار آنها در آینده تا 102 نفر افزایش می‌یابد.

ضرورت دخالت بین‌المللی

وزیر خارجه آلمان روز شنبه 17 ژوئیه در اجلاس "سازمان امنیت و همکاری اروپا" که با شرکت وزاری خارجه بیش از 50 کشور در شهر ییلاقی آق‌بولاک در نزدیکی آلماتی برگزار شده است، شرکت کرد. گیدو وستروله در سخنرانی خود گفت که اروپا نمی‌تواند در قبال اوضاع قرقیزستان تماشاگر باقی بماند. اتحادیه اروپا باید برای برقراری امنیت و ثبات کمک کند.

وزیر خارجه آلمان پیشنهاد کرد که کمیسیون مستقلی برای تحقیق درباره ناآرامی‌ها و خونریزی‌های ماه گذشته در قرقیزستان تشکیل شود. مقامات قرقیزستان تضمین داده‌اند که این کمیسیون بین‌المللی بتواند تحقیقات خود را در سراسر کشور آزادانه دنبال کند.

عوامل کشمکش‌های خونین میان اقلیت ازبک و اکثریت قرقیز منطقه هنوز به درستی روشن نیست. در اوایل ماه ژوئن بخش‌های بزرگی از جنوب قرقیزستان در آشوب و ناامین فرو رفته بود. در جریان درگیری‌ها بیش از 2000 نفر جان خود را از دست دادند و بنا به برآورد سازمان ملل حدود 400 هزار نفر از مردم آسیب دیدند. بخش‌های بزرگی از شهرها به ویرانه مبدل شد. هنوز اوضاع منطقه متشنج است و سازمان‌های حقوق بشر از موارد بیشمار قتل و شکنجه گزارش داده‌اند.

اهمیت ژئوپولیتیک آسیای میانه

گیدو وستروله از چند کشور آسیای میانه بازدید کرد. منطقه‌ای که از محرومیت، استبداد و خشونت رنج می‌برد. این منطقه برای جهانگردان کششی ندارد، اما سیاستمداران نمی‌توانند اهمیت ژئوپولیتیک آن را ندیده بگیرند: ذخایر عظیم گاز و همسایگی با افغانستان.

ازبکستان پرجمعیت‌ترین کشور منطقه است. مردم این کشور از بیش از صد قوم تشکیل شده‌اند که زمینه ای همیشگی برای منازعات پیاپی است. از سال 1990 رئیس جمهوری کشور اسلام کریموف است. طبق قانون اساسی مقام ریاست جمهوری تنها برای 2 دور پیاپی امکان‌پذیر است، اما کریموف در سال 2007 برای بار سوم به این مقام انتخاب شد.

ازبک‌ها با همسایگان خود قرقیزها دشمنی دیرین دارند. در ماه ژوئن در قرقیزستان، دو قوم ازبک و قرقیز با هم درگیر شدند که در نتیجه آن بیش از 2 هزار نفر جان خود را از دست دادند.

وزیر خارجه آلمان در دیدار با سران ازبکستان از نقش این کشور در کمک به آوارگان جنگی قرقیزستان قدردانی کرد، اما در عین حال تأکید کرد که اجرای اصلاحاتی در زمینه دموکراسی و حکومت قانون ضروری است، تا منطقه سرانجام به سوی صلح و ثبات برود. محافل مدافع حقوق بشر همچنان از نقض موازین حقوق بشر در این کشور گزارش می‌دهند.

وزیر خارجه آلمان این اتهام را که آلمان تنها به خاطر ذخایر گاز ازبکستان و نزدیکی آن به افغانستان است که به این کشور علاقه‌مند است، رد کرد. گیدو وستروله گفت که وضعیت داخلی ازبکستان و اهمیت این کشور برای افغانستان دو امر کاملا جداگانه است. آلمان در سیاست خارجی خود بر رعایت موازین حاکمیت مسئولانه، قانون‌مداری، اصول حقوق بشر و دموکراسی در این منطقه تأکید کرد. واقعیت این است که قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان، تاجیکستان و ترکمنستان هنوز از این مرحله دور هستند.

به نظر می‌رسد که قرقیزستان قصد دارد در جاده اصلاحات حرکت کند. به دنبال ناآرامی‌های ماه‌های گذشته، کشور آرام به سوی دموکراسی پارلمانی گام بر می‌دارد و در این راه از حمایت آلمان برخوردار خواهد بود. سایه استبداد بر سر قزاقستان نیز سنگینی می‌کند: بیش از 20 سال است که نورسلطان نظربایف در این کشور حکومت می‌کند.

دویچه وله