روش جایگزین را دریابید

مجموعه این اعتراضات و نیز اشکالات فاحش موجود در نحوه خوشه‌بندی، دولت را به این نتیجه رساند که این مدل، دیگر ملاک پرداخت یارانه نباشد.

تصمیم دولت را البته باید به فال نیک گرفت چرا که به هر حال، اعتراف به اشتباه، خود یک گام به سمت حل مشکل است. مطمئنا اگر همین روش مبنای اصلی پرداخت یارانه قرار می‌گرفت، اعتراض‌ها نسبت به این امر غیرقابل تحمل می‌شد اما سوال اصلی اینجاست که چه مدلی قرار است جایگزین خوشه‌بندی شود؟ اکنون که حدود 40 روز تا شروع سال جدید و احتمالا اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها باقی است، دولت از کدام ابزار برای تشخیص دقیق وضعیت درآمدی و کلا موقعیت مالی افراد استفاده خواهد کرد؟ آیا دولت از قبل، سناریوی جایگزینی را برای خوشه‌بندی پیش‌بینی کرده است؟

محمدرضا فرزین، سخنگوی کارگروه طرح تحول اقتصادی در این باره گفته است: سناریوهای مختلفی در کارگروه تحول مطرح است که هنوز تصویب نشده و بعد از تصویب کارگروه طرح تحول به اطلاع مردم خواهد رسید. وی همچنین گفته است: سال اول از یک روش عام غیر از خوشه‌بندی برای پرداخت یارانه استفاده می‌شود و برای شناسایی خانواده‌های فقیرتر روش خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روش خاصی را که قرار است برای شناسایی خانواده‌های فقیر‌تر مورد استفاده قرار بگیرد، می‌توان حدس زد. احتمالا از همان اطلاعات موجود در پایگاه داده‌های کمیته امداد، سازمان بهزیستی و بنگاه‌های خیریه برای شناسایی خانواده‌های فقیر استفاده خواهد شد؛ هر چند خانواده‌های نیازمندی که اطلاعات آنها در هیچ بنگاه خیریه‌ای ثبت‌نشده‌هم کم نیستند.

اما مشخص نیست روش عامی که فرزین به آن اشاره می‌کند، چه روشی است و بر پایه کدام مدل علمی استخراج شده است؟ اطلاعات پایه مورد استفاده در این روش از کجا استخراج شده است؟ آیا این اطلاعات پایه همان است که مردم در فرم‌های اطلاعات اقتصادی خانوار قید کرده‌اند؟ فرزین در این باره گفته است: خوشه‌بندی را به طور کامل کنار نگذاشته‌ایم بلکه دنبال مدل جامع و مانعی هستیم تا نواقص برطرف شود.

اغلب معترضان، موقعیت خود را در طبقه‌بندی‌های مالی پایین‌تر از چیزی که مرکز آمار ایران اعلام کرده است، می‌دانند. آیا در سناریوی جایگزین این مشکل حل خواهد شد؟ حتما دولت تدابیر لازم را اندیشیده است اما زمان کوتاه است و کار، بسیار بزرگ.

حمید اسدی