چک‌بازها! احتیاط کنید

چند صفر ناقابل

این روزها پلیس آگاهی تهران به دنبال یک شیاد حرفه‌ای است که عادت بدی دارد. او چک‌های مردم را می‌گیرد و چند صفر ناقابل جلوی رقم‌شان اضافه می‌کند. ماجرا با شکایت مردی که 18 میلیون تومانش به باد رفته بود، برملا شد. او توضیح می‌دهد: وقتی خودروام را فروختم، چکی به مبلغ 180 هزار تومان در وجه حامل به عنوان هزینه انتقال سند به محضردار دادم اما چند روز بعد فهمیدم با آن چک مبلغ 18 میلیون تومان از حسابم برداشت شده است ظاهرا مرد محضردار پس از گرفتن چک به بانک رفت اما چون شعبه خیلی شلوغ بود او چک را به یک مشتری دیگر داد که قصد داشت پول همراه خود را به چک سیبا تبدیل کند. آن مشتری ناشناس یک جاعل حرفه‌ای است که رقم چک مرا تغییر داد و مبلغ 18 میلیون تومان از حسابم برداشت کرد. تا به حال چند نفر از مالباختگانی که به همین شیوه حساب بانکی آنها مورد سرقت قرار گرفته است، شناسایی شده‌اند اما هنوز ردی از خود متهم به‌دست نیامده البته پلیس از طریق تصویر دوربین مداربسته بانک عکسی از او پیدا کرده است. این پرونده باعث شد نیروی انتظامی یک بار دیگر هشدار بدهد مبلغ چک را طوری بنویسید که قابل دستکاری نباشد ضمنا به افرادی که به عنوان مشتری در بانک‌ها پرسه می‌زنند، اعتماد نکنید.

کلاهبرداری با همدستی مردگان

بعضی کلاهبرداران چکی از ترفند عجیبی استفاده می‌کنند. چند وقت قبل دادیار اظهار نظر دادسرای ناحیه 11 تهران برای اعضای یک باند 9 نفره که با فریب دادن 36 فروشنده مواد غذایی از آنها بیش از 700 میلیون تومان کلاهبرداری کرده بودند، کیفرخواست صادر کرد و خواستار محاکمه آنها شد. این متهمان هم از چک برای رسیدن به هدف‌هایشان استفاده می‌کردند. یکی از طعمه‌های این باند که مردی میانسال به نام حسن است، می‌گوید: چند ماه قبل دو مرد به دفتر کارم آمدند و لیستی از مواد اولیه محصولات غذایی به من دادند و گفتند واسطه یکی از شرکت‌های بزرگ تولید کننده مواد غذایی هستند و تا چند روز دیگر مواد مورد نیازشان باید آماده شود. آنها مبلغ 52 میلیون تومان چک به من دادند و چند روز بعد اجناس‌شان را تحویل گرفتند. من به آن دو مرد اعتماد کرده بودم، اما چک‌هایشان یکی بعد از دیگری برگشت خورد. وقتی به بانک رفتم، کارمند بانک گفت چک‌ها متعلق به شخصی است که سال‌ها قبل فوت شده و حسابش مسدود است. البته اعضای این باند به جز حسن طعمه‌های دیگری را هم شکار کردند. آنها در مجموع از 36 نفر بیش از 700 میلیون تومان کلاهبرداری کردند و سرانجام در جریان تحقیقات پلیسی به دام افتادند.

یکی از اعضای این باند بخشی از شگرد گروه را این طور شرح می‌دهد: ما مدارک شناسایی افراد فوت شده را جعل می‌کردیم و خودمان را به جای آنها جا می‌زدیم و دسته چک‌های جدید می‌گرفتیم، بعد سراغ عمده‌فروشان می‌رفتیم و با ظاهری آراسته خودمان را از مدیران شرکت‌های بزرگ معرفی و به این شیوه کلاهبرداری می‌کردیم.

باور کنید نیروی انتظامی بارها و بارها هشدار داده به هر کس که از راه رسید، اعتماد نکنید تا این کلاهبرداری‌ها انجام نشود اما بعضی‌ها گوششان بدهکار این نصیحت‌ها نیست.

به سادگی آب خوردن

بعضی کلاهبرداری‌ها هم به سادگی آب‌‌خوردن و به شیوه‌ای کلیشه‌ای انجام می‌شود. سرهنگ اسماعیل هادئی، رئیس پلیس آگاهی استان تهران یکی از این نمونه‌ها را تشریح می‌کند: 7 نفر از کسبه بازار کرج علیه یک پدر و پسر شکایت کردند و گفتند این دو با ثبت و راه‌اندازی یک شرکت بازرگانی، اعتماد آنها را جلب کرده و در قبال دریافت خواربار به ارزش 400 میلیون تومان، چک تحویل داده‌اند، اما حساب بانکی‌شان خالی است. بعد از انجام تحقیقات پلیسی سرانجام کارآگاهان متهم اصلی را که پسر خانواده بود در عملیاتی غافلگیرانه دستگیر کردند و او بعد از اعتراف به جرمش روانه زندان شد.

این شگرد کلاهبرداری از قدیم مرسوم بود. عده‌ای دسته چک می‌گیرند و همین طور مثل نقل و نبات خرجش می‌کنند بعد هم وقتی گیر افتادند، می‌گویند نداریم نصف پولت را بگیر و بی‌خیال ما شو. این طوری کلی پول به جیب می‌زنند. همین جور دغل بازی‌ها باعث شده پلیس مرتب درباره معامله با چک هشدار بدهد به خصوص وقتی پای غریبه‌ها وسط کشیده می‌شود.برای این که گرفتار این شیادان نشوید قبل از هر معامله این سوال را پیش خودتان تکرار کنید که چه کسی گفته هر کسی شرکت ثبت کرد کارش حتما درست و آدم قابل اعتمادی است؟

یک سوال بزرگ

حال وقت آن رسیده که یک سوال بپرسیم. این کیف قاپان که در کوچه و خیابان مثل اجل معلق سر می‌رسند با چک‌های مردم که در کیف‌شان است چه می‌کنند؟ با بهره‌گیری از سلول‌های خاکستری مغز جواب این سوال روشن می‌شود، آنها چک‌ها را به خلافکاران دیگر می‌فروشند و خریداران مجرم هم با آنها کلاهبرداری می‌کنند.

مهدی ع، جوان 21 ساله‌ای است که با چک مسروقه کلاهبرداری کرده است، او می‌گوید: چک‌ها را از یک سارق کیف قاپ خریدم و با آنها چند سیمکارت و گوشی موبایل خریدم البته وقتی فروشنده متوجه شد سرش کلاه رفته است از من شکایت کرد و حالا به یک سال حبس، رد مال به مبلغ 6 میلیون تومان و پرداخت جزای نقدی باز هم به مبلغ 6 میلیون تومان محکوم شده‌ام. برای این که دیگران نتوانند از چک‌های شما سوءاستفاده کنند دسته چکتان را مثل دسته کلید هر کجا که می‌روید با خودتان نبرید، چک‌های امضا شده در کیف‌تان نگذارید و اگر دزد به شما زد، سریع پلیس را خبر کنید. به هر حال شیوه‌ها و شگردهای کلاهبرداران چکی آنقدر زیاد و متنوع است که نمی‌شود همه‌اش را در یک صفحه توضیح داد خرید با چک تضمینی جعلی در ساعات غیراداری، ترمیم چک‌های باطله، جعل چک، حساب باز کردن با مدارک قلابی و... از جمله شگردهای دیگری است که این مجرمان به کار می‌گیرند پس حواستان را جمع کنید.

سرهنگ عباسعلی محمدیان دیگر به چهره‌ای شناخته شده تبدیل شده او که رئیس پلیس آگاهی تهران است چند هشدار برای چک‌بازها دارد: در زمان تنظیم چک به هیچ عنوان از خودکار استفاده نکنید و روان‌نویس یا خودنویس همراه داشته باشید، تا حد امکان از صدور چک در قالب چک حامل خودداری کنید و حتما مبلغ چک را به صورت حروفی نیز بنوسید، پس از تنظیم دقیق متن چک روی مبلغ، تاریخ وصول و شخص دریافت کننده را با ماژیک‌های اصطلاحا فسفری که به آسانی در سطح شهر قابل خریداری هستند، بپوشانید بعد هم نوار چسب بزنید و در زمان صدور چک‌های با مبالغ بالا حتما موضوع را با بانک محل حساب هماهنگ کنید تا در زمان مراجعه وصول کننده به بانک با شما تماس بگیرند و مبلغ چک را استعلام کنند.

داوود ابوالحسنی