ساده، اما پرطرفدار

4 نفر بودیم؛ پیرمردی که چرت می‌زد، 2 جوان که هدفون‌ها را از گوش‌هایشان کنده بودند و داشتند با هم حرف می‌زدند و من که هیچ وسیله و راهی برای سرگرم شدن نداشتم. تنها راه این بود که خجالت را کنار بگذارم و واکمن یکی از دانشجویان همسفرم را قرض بگیرم و به کاست موسیقی همراهش گوش بسپارم. همین کار را هم کردم و آلبومی که «گل آفتابگردون» نام داشت و از گروه تاز‌ه‌کاری به نام آریان بود، برای ساعتی مونس من در آن شبانگاه پاییزی شد.

گل آفتابگردون با همان ترانه و آهنگ اولش، طعمی متفاوت داشت و به دلم نشست. دیگر قطعاتش نیز همان مزه را داشتند و نشان می‌دادند گروهی صاحب سبک پا به عرصه موسیقی پاپ گذاشته است.

گروه آریان در ادامه با آلبوم‌های «و اما عشق...»، «تا بی‌نهایت» و «بی‌تا با تو» و چند تک آهنگ که اجرا و ضبط کردند، در راستای همان کار اول گام برداشتند و توانستند مخاطبان بسیاری را جذب خود کنند. اجرای تازه این گروه در روزهای 5 تا 7 آذرماه نیز با استقبال تماشاگران روبه‌رو شد و برای همین آریانی‌ها پنجشنبه تا شنبه آینده نیز در 6 اجرای فوق‌العاده دوباره روی صحنه‌ خواهند رفت.

10 سال از اولین کنسرت گروه آریان در سینما تئاتر جزیره قشم می‌گذرد و آنان سالروز تولد خود را با روی صحنه رفتن در مرکز همایش‌های برج میلاد جشن گرفته‌اند. طی 3 شب، 6 اجرا دارند و با توجه به استقبال مردم، قصد دارند در تاریخ‌های 12، 13 و 14 آذرماه نیز کنسرتشان را تکرار کنند.

اگر گروه آریان در 3 آذر 78، بدون دریافت هیچ دستمزدی اولین اجرای خود را برگزار کرد، این روزها بلیت کنسرت‌هایشان خیلی زود پیش‌فروش می‌شود. جمعه‌شب گذشته، در فاصله زمانی بین 2 اجرایشان بود که به سراغ علی پهلوان، سرپرست هنری گروه رفتیم که البته ترانه‌سرا، خواننده، نوازنده و آهنگساز نیز است.

موسیقی شاد و واژگان ساده

یکی دیگر از ویژگی‌های آثار گروه آریان، شاد بودن آنهاست بدون آن‌که به ورطه ابتذال بیفتند. علی پهلوان در این باره می‌گوید: به خاطر سازبندی، جنس موسیقی و لحن و معنای‌ ترانه‌های آثارمان، کمتر کاری را می‌توانید در آلبوم‌هایمان پیدا کنید که غم‌انگیز باشد. حتی آهنگ‌های آرام ما نیز بسیار امیدبخش و شاد هستند و کمتر در آنها می‌توان رد و نشانی از غم یافت.

سرپرست گروه آریان وقتی به ترانه‌های آثارشان اشاره می‌کند، ناخودآگاه بحث را به همان سمت سوق می‌‌دهد. وقتی به او می‌گویم که کلام کارهای شما بسیار ساده است و برخی به همین دلیل از آن انتقاد کرده و از تعبیر مهدکودکی برای توصیفش استفاده می‌کنند، پهلوان واکنش نشان می‌دهد و در پاسخ می‌گوید: از همان ابتدا قاعده ما بر این بود اشعارمان در برگیرنده واژگان ساده باشد و در عوض معنی و مفهومی عمیق را انتقال دهد.

وی برای مثال از ترانه شاپرک نام می‌برد و توضیح می‌دهد: در این کار شاید در نگاه اول تنها وصف حال یک شاپرک دیده شود، ‌اما وقتی کلام پیش می‌رود، کم‌کم لایه‌های زیرین معنایی نیز پیدا می‌شوند. وقتی از پیدای پنهان در این شعر یاد می‌شود، هر مخاطبی درمی‌یابد که مقصود خداست. حال اگر توانسته‌ایم با واژگان ساده، تقابل جهان مادی و معنا را در این کار بازتاب دهیم، کاری بزرگ را انجام داده‌ایم.

علی پهلوان در پاسخ به این پرسش که چه شد تصمیم گرفتند اشعار برخی قطعات را خودشان بسرایند، می‌گوید: ما هیچ کدام به صورت خلق‌الساعه به سرودن ترانه روی نیاوردیم. پیش از تشکیل گروه، برای دل خودمان شعر و ترانه زیادی گفته و روی آنها کار کرده بودیم. برای همین هم می‌بینید که بین موسیقی و کلام یک هماهنگی درونی و شکلی وجود دارد و همدیگر را تکمیل می‌کنند.

گروه متحد و اجراهای متفاوت

دیگر ویژگی آریانی‌ها، گروه بودن آنان به معنای واقعی کلمه است. در کنسرت‌های گروه آریان، نوازندگان و خوانندگان در شکل دادن به کار سهمی مساوی دارند و هیچ یک دیگری را در سایه قرار نمی‌‌دهد. علی پهلوان این همکاری را چنین شرح می‌دهد: در طول شکل‌گیری کار و تمرین‌ها، ما نظراتمان را با هم در میان می‌گذاریم و در واقع برپایه فکر و هنر جمعی،‌ قطعه‌‌ای را پدید می‌آوریم. حالا ممکن است در آهنگی نقش یکی پررنگ‌تر باشد و در شکل‌گیری آثار بعدی، دیگران سهم بیشتری داشته باشند. ما در اینجا به طور دقیق یک گروه موسیقی هستیم. شاید به همین دلیل باشد که هر قطعه و آهنگ گروه آریان اگرچه در یک قالب و شکل شناخته‌شده عرضه می‌شود، اما رنگ و بوی متفاوتی دارد. آنان نشان داده‌اند که در هر آلبوم و کنسرت، به اجرایی متفاوت می‌رسند. این ویژگی‌ در تازه‌ترین برنامه این گروه نیز دیده می‌شد. آنان در مرکز همایش‌های برج میلاد هم کارهای گذشته خود را با ایجاد تغییرات در تنظیم و نحوه اجرا بار دیگر روی صحنه آوردند.

مهم‌ترین نوآوری در اجراهای اخیر گروه آریان، کارهای ترکیبی‌شان بود. میکس چند‌آهنگ در هم و پدید آوردن اثری ترکیبی، حال و هوایی متفاوت به آثار گذشته این گروه داده و شنیدن آنها را به تجربه‌‌ای تازه تبدیل کرده بود.

با علی پهلوان در حالی خداحافظی کردیم که او پس از اجرای اول شامگاه جمعه، می‌رفت تا با استراحتی کوتاه برای روی صحنه رفتن مجدد آماده شود؛ اجراهایی که در تالار آکنده از تماشاگر برج میلاد روی صحنه رفتند و آخر این هفته دوباره تکرار می‌شوند.

سبک آریانی

آریان اواخر دهه 70 خورشیدی، زمانی پا به عرصه موسیقی پاپ گذاشت که بیشتر گروه‌ها و خوانندگان آن دوره یا هنوز پیرو و دنباله‌رو خوانندگان 2 دهه قبل و تقلیدگر صداهای آن‌ور آب بودند یا تکلیفشان با خودشان مشخص نبود و هر روز از شاخه‌ای به شاخه دیگر می‌پریدند.

در زمانه‌ای که صداهای محزون و ترانه‌های غمگین بیشتر به گوش می‌خورد، آلبوم گل آفتابگردون گروه آریان، شادی باوقاری را به موسیقی پاپ ایران عرضه کرد و راهی متفاوت را نشان داد. این ویژگی اولین پرسشی بود که با علی پهلوان در میان گذاشتیم. او در پاسخ با اشاره به این که پاره‌ای از هواداران از اصطلاح سبک آریانی برای توصیف ویژگی‌های موسیقی پاپ این گروه استفاده می‌کنند، توضیح می‌دهد: شاید مهم‌ترین شاخصه گروه آریان، سازبندی متفاوت آن است. در کار ما، گیتارها ریتم را می‌سازند، ویولن ملودی اصلی را می‌نوازد و کیبورد صدای اصلی را پدید می‌آورد. علاوه بر آن همخوانی و استفاده از خوانندگان کر هم این ترکیب متفاوت را تشدید می‌کند.

وقتی می‌پرسم که چگونه به این ترکیب‌بندی خاص سازها رسیدید، پاسخ می‌دهد: اگرچه از همان ابتدا به دنبال آن بودیم تا خودمان را در چارچوب هیچ‌یک از سبک‌های شناخته شده موسیقی پاپ محدود نکنیم، اما در واقع شکل نهایی با دور هم جمع شدن اعضای اولیه گروه پدید آمد.

پهلوان ادامه می‌دهد: وقتی با پیام صالحی نشستیم و به آدم‌های مختلف اطرافمان فکر کردیم تا چه کسانی را به جمع خود دعوت کنیم، سازبندی ما هم شکل گرفت. ترکیب سازهای ارکستر آریان را در واقع نوازندگان گردهم آمده، به وجود آوردند.

مهدی خراسانی