روز مصاحبه ،آغاز یک شغل خوب

ارتباطات

بسیاری از مصاحبه شوندگان به سبب ناتوانی در برقراری یک ارتباط صحیح با مصاحبه‌گر رد می‌شوند؛ اما باید به خاطر داشته باشید که توانایی برقراری ارتباط، تنها به ارتباط کلامی یعنی پرسش و پاسخی ساده میان مصاحبه‌گر و مصاحبه‌شونده ختم نمی‌شود. حالات چهره، ژست، نگاه و... همگی حاکی از خصوصیات و توانایی شما در برقراری ارتباط غیر‌کلامی با دیگران است که می‌تواند به هنگام رویارویی با دیگران از جمله مصاحبه‌گر موثر واقع شود.

ارتباط چشمی در مصاحبه‌های رو در رو

اگر هنگام شنیدن حرف‌های مصاحبه‌گر به اصطلاح به در و دیوار نگاه کنید، این امکان وجود دارد که بی‌علاقگی و بی‌توجهی شما به مصاحبه و کل فرآیند استخدام، به مصاحبه‌گر القاء شود. همچنین نداشتن این ارتباط چشمی، گاه نشان‌دهنده عدم اعتماد به نفس شماست و حتی ممکن است باعث این پیش‌داوری از سوی مصاحبه‌گر شود که احیانا دروغ می‌گویید.

حالات ظاهری

حالت چهره می‌تواند انعکاس بخش روحیات و حتی افکار شما در لحظه مصاحبه باشد. داشتن قیافه‌ای مضطرب و حالاتی که نشان‌دهنده ناآرامی درون شما باشند (همچون مرتب کردن دائم موها، صاف کردن پشت سر هم صدا، دست بردن در جیب، ضربه زدن به خودکار، دست کشیدن دائم به صورت و...) شانس قبولی شما را در مصاحبه کم می‌کند.

ژست و وضعیت بدن

سعی کنید صاف بایستید و از گرفتن ژست‌های مصنوعی خودداری کنید. داشتن لبخندی بر چهره به هنگام رویارویی با مصاحبه‌گر خوب است، اما در تمام مدت مصاحبه الزامی نیست.

اضطراب

بسیاری از داوطلبان با اضطراب سر جلسه مصاحبه می‌رسند و همین مساله از بازدهی آنان می‌کاهد. اطمینان دادن به خود در خصوص برخورداری از آمادگی عملی و ذهنی لازم برای مصاحبه و به کار‌گیری توان لازم برای کسب این آمادگی، به شما اعتماد به نفس لازم را می‌بخشد و از اضطراب درونی شما می‌کاهد. داشتن دید و تفکری مثبت، نسبت به کل روند مصاحبه و توجه به این نکته که شما قطعا تنها فرد پذیرفته نشده در این مصاحبه نخواهید بود (در صورت شکست) و این‌که در آینده، شرکت‌های دیگری برای پست‌های مشابه، آگهی خواهند داد گام دیگری در کاهش اضطراب است. داشتن یک خواب راحت شبانه و صرف غذایی معمولی برای داشتن انرژی لازم، مفید است.

برخورد اول

برخورد اول می‌تواند گاه مهم‌ترین بخش یک مصاحبه تلقی شود. یک مصاحبه، اگرچه ممکن است نیم ساعت یا حتی بیشتر به طول انجامد، ولی تحقیقات نشان داده است داوری درباره داوطلبان در بسیاری از موارد براساس همین برخورد صورت می‌گیرد. لحن صدا، به کارگیری جملات مودبانه و رعایت آداب معاشرت در این مرحله حائز اهمیت بسیاری است. سعی نکنید از لحن محاوره یا بسیار متکلف برای صحبت کردن استفاده کنید و سعی کنید تند صحبت نکنید. پس از خوش‌آمد‌گویی، معمولا مصاحبه شروع و تا پایان وقت مقرر طول می‌کشد.

سوالات

در طول مصاحبه، موقعیت آن را خواهید داشت تا درباره خود، شغلی که برای آن استخدام می‌شوید و سازمانی که قرار است برای آنجا کار کنید توضیحاتی بدهید و در مقابل از مصاحبه‌گر توضیحاتی جانبی بشنوید. گاه فرد مصاحبه‌گر ممکن است سوال یا سوالاتی را از قلم بیندازد و با این فرض که شما در جواب‌های قبلی خود به نکاتی جانبی اشاره کرده بودید، از آنها صرف‌نظر کند.

توجه به نکات زیر می‌تواند مفید باشد:

اگر در طول مصاحبه شخصیت دیگری به خود بگیرید، حاصل کار چیزی جز عدم صداقت نخواهد بود. شما با این کار در حقیقت با خودتان نیز صادق نخواهید بود؛ چراکه اگر به فرض برای آن شغل استخدام شوید، ممکن است بعدا دریابید این شغلی نبوده که شما در جستجوی آن بوده‌اید.

آماده ابراز وجود باشید و به جواب‌های کوتاه بله و خیر بسنده نکنید. البته زمان را نیز مدنظر قرار دهید و چنانچه درخصوص توضیحاتی که داده‌اید تردید دارید، از مصاحبه‌گر بپرسید آیا به توضیحات دیگری نیز نیاز دارد یا خیر؟

ــ اگر به لحظه‌ای تامل نیاز داشتید، با نوشیدن جرعه‌ای آب به خود فرصت لازم برای تمرکز را بدهید.

ــ به جای تمرکز روی یک جنبه از زندگی خود، با ارائه مثال‌های مختلف به تجربه‌های متفاوتی که در یک عرصه خاص داشته‌اید اشاره کنید.

ــ مثبت بیندیشید و کمتر از واژه‌هایی همچون «اما»، «متاسفانه» یا جملات تردید‌آمیز استفاده کنید. به عنوان مثال به  جای گفتن: «کار تیمی هم انجام داده‌ام، اما فقط در جایی مثل یک فروشگاه و آن هم آخر هفته‌ها» بهتر است بگویید «با سه همکار دیگر در فروشگاهی معتبر تجربه کار داشتم و سعی کردیم روحیه گروهی و همکاری خود را افزایش دهیم تا مشتری‌ها را جذب کنیم.»

ــ از دادن جواب‌های مبهم مثل <دوست دارم با آدم‌ها کار کنم> خودداری کنید و در عوض به شرایط ایده‌آل خود در کار با دیگران اشاره کنید یا مثال‌هایی ارائه دهید که نشان دهد شما در شرایطی خاص، بازده کاری خوبی داشته‌اید.

ــ برخی مصاحبه‌شوندگان چنان روی یک سوال تمرکز می‌کنند که گاه فراموش می‌کنند یک مصاحبه خوب، بدون آرامش امکان‌پذیر نیست. از خود انتظار نداشته باشید جواب همه سوالات را بدانید یا بدون فکر کردن به آنها پاسخ دهید. اگر سوال، کمی دوپهلو است، از مصاحبه‌گر بخواهید توضیح بیشتری درخصوص آن به شما بدهد.

مصاحبه جایی نیست که بخواهید به حقوق و مزایایی که مورد نظرتان است اشاره کنید. حرف‌زدن درباره این دو موضوع می‌تواند این تفکر را به مصاحبه‌گر القا کند که شما بیشتر به فکر منافع مادی خود هستید تا آرمان‌های حرفه‌ای. اگر درباره حقوق درخواستی‌تان سوالی شود، سعی کنید در جواب از خود انعطاف نشان دهید. بهترین فرصت برای پیش کشیدن میزان حقوق و مزایا پس از دریافت پاسخ مثبت از سوی کارفرما برای استخدام است.

در پایان مصاحبه معمولا فرصتی به شما داده می‌شود تا سوالات شخصی خود را مطرح کنید. اگر درخصوص موضوعی دچار ابهام هستید یا بدرستی از کم و کیف وظایف محوله آگاه نیستید، می‌توانید از مصاحبه‌گر درخواست کنید به شما توضیحاتی ارائه دهد. سوال‌هایی از این قبیل عبارتند از: 1 ــ چه کسی بر کارم نظارت خواهد داشت؟ 2 ــ آیا فرصت پیشرفت یا موقعیت ارتقای شغلی وجود دارد؟ 3 ــ آیا دوره‌های آموزشی خاصی باید سپری شوند؟

ــ از پرسیدن سوالاتی که در فرم‌های محل استخدام به آنها جواب داده شده، اجتناب کنید.

پیش از خداحافظی درباره مراحل بعدی مصاحبه (اگر مصاحبه‌های دیگری هم در کار باشد) سوال کنید و چگونگی پیگیری مراحل بعدی کار، یعنی باخبر شدن از قبولی یا ردشدن خود را جویا شوید.

حسین عابدی