ظهور دوباره دزدان دریایی

ماه گذشته نیز یک کشتی ایرانی به نام دیانت در آب‌های سومالی ربوده و چند هفته بعد آزاد شد.

اگرچه این روزها دزدان دریایی در دریای چین هم به فعالیت مشغولند، اما خلیج عدن که در مجاورت مرزهای سومالی قرار دارد در واقع بهشت دزدان دریایی است.

براساس گزارش خدمه کشتی‌هایی که توانسته‌اند از دست این دزدان بگریزند، این دزدان بسیار سریع عمل کرده و از تجهیزاتی نظیر قایق‌های بادی برخوردارند و به سوی قربانیان خود موشک‌های سبک شلیک می‌کنند.

آنچه این روزها مایه نگرانی جامعه جهانی شده این است که این دزدان در حال حاضر تعداد 218 ملوان و 12 کشتی  را در اسارت خود دارند. با توجه به انتشار این گزارش‌ها، سازمان ملل وارد عمل شده و با صدور قطعنامه1838 اجازه حضور نیروی دریایی کشورها را به آب‌های سرزمینی سومالی صادر کرد تا با استفاده از هر وسیله ممکن، خلیج عدن از حضور دزدان دریایی پاکسازی شود. حتی اتحادیه اروپایی نیز وارد عمل شده و نسبت به اعزام کشتی‌های جنگی خود به آب‌های سومالی اعلام آمادگی کرده است.

با وجود این سواحل سومالی در ماه‌های اخیر شاهد موارد متعدد دزدی دریایی بوده و با وجود حضور ناوهای جنگی کشورهای عضو ناتو، ربودن کشتی‌ها در این منطقه شدت گرفته است و تنها در روز سه‌شنبه گزارش‌هایی از ربوده شدن 3 فروند کشتی در این منطقه انتشار یافت.

بی.بی.سی به نقل از دفتر دریانوردی بین‌المللی گزارش داده است که شمار کشتی‌هایی که از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون در سواحل سومالی و خلیج عدن  واقع در سواحل شمالی سومالی  ربوده شده به 95 فروند رسیده است.خلیج عدن بین یمن و سومالی و در دهانه دریای سرخ (بحر احمر)‌ واقع شده و کشتی‌هایی که از طریق کانال سوئز بین بنادر خلیج فارس و اقیانوس هند و مقصدهای اروپایی رفت و آمد می‌کنند از این خلیج می‌گذرند.

بخش عمده‌ای از نفت صادراتی کشورهای حوزه خلیج فارس از این مسیر عبور می‌کند و اوایل این هفته، یک تانکر عظیم نفتی عربستان سعودی که حامل نفت صادراتی این کشور به ارزش یکصد میلیون دلار بود توسط دزدان دریایی سومالیایی ربوده شد و انتظار می‌رود ربایندگان برای آزادی کشتی و خدمه آن، خواستار دریافت مبلغ کلانی شوند.

تسری بحران سیاسی به آب‌های بین‌المللی

سومالی از اواخر دهه 1970 گرفتار بحران سیاسی و از اواسط دهه 1980 درگیر جنگ داخلی به سرکردگی رهبران قبایل و گروه‌های رقیب بوده و عملا حکومت مرکزی واحد و مقتدر نداشته است.براساس برخی تحلیل‌ها، هر چند محافل جهانی عاملان این تحرکات را گروه‌های شورشی سومالی معرفی می‌کنند؛ اما نحوه موضعگیری قدرت‌های بزرگ و در نهایت مفاد قطعنامه 1838 سازمان ملل برای مبارزه با این حوادث، تردیدهایی را در قبال آن ایجاد کرده است. براساس گزارش و اسناد منتشر شده، کشورهای غربی بویژه آمریکا چند هدف عمده را در آفریقا پیگیری می‌کنند، اولا احداث پایگاه نظامی در سراسر آفریقا با محوریت طرح آفریکوم که به گفته مقامات آمریکایی، محور تحرکات آنها در قاره سیاه است. هر چند آمریکا برای احداث این پایگاه‌ها تلاش کرده اما در نهایت به دلیل مخالفت آفریقایی‌ها، مرکز فرماندهی آفریکوم را در آلمان تاسیس کردند. ثانیا از طرح‌های استراتژیک آمریکا، اشغال سومالی به عنوان یکی از محورهای شرارت است. هر چند سال گذشته آمریکا همچون دهه 90 با اتیوپی به سومالی وارد شد و به کشتار مردم این کشور پرداخت، اما نتوانست به اهداف کلان خود در این کشور دست یابد و بعضا با شکست مواجه شده است.

نکته دیگر این که هدف غرب سلطه دریایی بر دریای سرخ و خلیج است. آمریکا و متحدانش در حالی برای این اهداف فعالیت می‌کنند که نیازمند اجماع جهانی و در نهایت مجوز سازمان ملل هستند. با توجه به این که آنها بهانه‌ای برای رسیدن به مقصود ندارند، اجرای سناریوی بهره‌گیری از دزدان دریایی سومالی می‌تواند گامی برای اجرای این مهم باشد. چنان که آمریکا سال 2001 با حوادث 11 سپتامبر و انفجار در سازمان تجارت جهانی توانست به عراق لشکرکشی کند، اکنون مساله دزدان دریایی می‌تواند بهانه‌ای جهانی برای حضور در آفریقا باشد.