منابع آبی‌

جابه‌جایی آب میان زمین، اقیانوس و جو در چرخه‌ای به نام «چرخه آب» شکل می‌گیرد. بخار آب موجود در جو، با بارش باران و برف به روی سطح می‌آید. این آب یا به شکل رودخانه‌ها روی زمین جاری می‌شود یا جذب زمین می‌شود و منابع آب زیرزمینی را تولید می‌کند.

آب‌های جاری به دریاچه‌ها و اقیانوس‌ها می‌ریزند و دوباره به شکل تبخیر سطحی یا تعرق گیاهان به جو برمی‌گردند. این چرخه را انرژی خورشید راه می‌اندازد. پس افزایش انرژی دریافتی و گرمای خورشیدی روند چرخه را سریع‌تر خواهد کرد.

به علت روند پیچیده چرخه آب و ارتباط آن با شرایط آب و هوایی و منابع آب منطقه‌ای نمی‌توان به طور قطع گفت سریع‌تر شدن چرخه به معنای افزایش میزان بارش است. هنوز دانشمندان به طور دقیق نمی‌دانند در هر منطقه چه اتفاقی خواهد افتاد.

در مناطقی که بارش زیاد شود، منابع آبی تغییری نخواهند کرد یا حتی ممکن است زیادتر شوند. اما در مناطقی که بارش کاهش یابد، منابع آبی نیز کاهش خواهند یافت. همچنین با افزایش دمای زمین، بخصوص در سرزمین ‌های دور از دریا و عرض‌های جغرافیایی بالاتر، به علت افزایش میزان تبخیر، منابع آبی بسرعت از دست خواهند رفت. کاهش منابع آبی نیاز به آن را، بخصوص برای فعالیت‌هایی مثل کشاورزی که بشدت وابسته به آب هستند ، افزایش خواهد داد.

دمای بالای آب و تغییر در میزان، زمان و مقدار بارش حتی بر کیفیت آب تاثیر خواهد گذاشت. به طور مثال دمای بالا مقدار اکسیژن محلول در آب را کاهش می‌دهد و کاهش اکسیژن در آب بر زندگی آبزیان تاثیر خواهد گذاشت.

گرمایش زمین، همان‌طور که در گذشته گفته شد، سطح آب دریاها را در مناطق ساحلی بالا خواهد برد. چنین رخدادی شوری آب خلیج‌ها و رودخانه‌های ساحلی را افزایش می‌دهد و آب شور رودخانه ممکن است حتی به منابع آب زیرزمینی نیز نفوذ کند.

به علت افزایش میزان بارش در برخی مناطق احتمال سیل زیاد می‌شود. سیل نیز با وارد کردن آلاینده‌های گوناگون به درون آب بر کیفیت آن تاثیر خواهد گذاشت. در پی‌افزایش دما، بخصوص در تابستان، آب شدن زودهنگام برف‌ها و کاهش بارش در تابستان خشکسالی خواهد آمد. شدت و مدت خشکسالی و سیل، حتی هر دو در یک منطقه به طور همزمان، ممکن است افزایش یابد.

تغییرات منابع آبی در آینده به عوامل گوناگونی به جز تغییر اقلیم نیز وابسته است. اما آنچه مشخص است تغییر اقلیم تاثیرات گسترده‌ای بر آن خواهد گذاشت و ما با برنامه‌ریزی و اقدام مناسب می‌توانیم جلوی نابودی منابع آب شیرین را بگیریم.

آیرین شیوایی‌