نوستالژی سنگلج‌

مهدی یاورمنش: اگر فیلم کلاغ، ساخته بهرام بیضایی را دیده باشید، شخصیت پیرزنی را به خاطر می‌آورید که هویت خود را گم کرده و در حسرت دیدار محله‌ای قدیمی به سر می‌برد که در نوسازی لجام گسیخته و بی‌حساب و کتاب دهه‌های 30 و 40 خورشیدی تهران از بین رفته است. بازیگر آن نقش، زنده‌یاد آنیک شفرازیان است و محله‌ای که از آن یاد می‌شود؛ محله قدیمی سنگلج. بر خرابه‌های محله سنگلج، پارک شهر تهران سربر آورد و تعدادی ساختمان نوساز و خیابان جدید که هیچ نام و نشانی از آن محله قدیمی نداشت. اگر امروز به این منطقه از پایتخت سری بزنید، در ضلع جنوبی پارک شهر، با تماشاخانه‌ای روبه‌رو می‌شوید که نام سنگلج را بر پیشانی خود دارد؛ عنوانی که قبل از پیروزی انقلاب اسلامی چیز دیگری بود و پس از بهمن 1357 با درایت جمشید مشایخی که مدیریت تئاتر را به عهده داشت، سنگلج نام گرفت. تالار سنگلج را باید اولین سالن استاندارد و تخصصی تئاتر تهران دانست که مهرماه 1344 با برپایی جشنواره نمایش‌های ایرانی، کار خود را آغاز کرد. در 43 سالی که از عمر این تماشاخانه می‌گذرد، هنرمندان بنامی چون جعفر والی، محمدعلی کشاورز، جمشید مشایخی، ولی‌الله شیراندامی، عزت‌الله انتظامی، علی نصیریان، رضا کرم‌رضایی، جهانسوز فولادی، داریوش مودبیان، محمد مطیع، محمود استادمحمد و... در آن روی صحنه رفته‌اند. اگر بخواهیم نام هنرمندان جوان‌تر را هم به این فهرست اضافه کنیم، سیاهه‌‌ای بلندبالا می‌شود که بر چندین صفحه کاغذ نقش می‌بندد.