ویتامین‌ها و پوست(1)‌

ویتامینA

ویتامین A برای رشد و نمو بدن، برای پوست، مو، ناخن‌ها، ضروری است. این ویتامین در جگر، قلوه، زرده تخم‌مرغ، شیر و انواع سبزی‌های دارای برگ سبز مثل اسفناج و سبزی‌های زرد و نارنجی مثل هویج (در یک هویج بزرگ به مقدار 5000 واحد یافت می‌شود.) و برگ‌های سبزتر مثل کاهو یافت می‌شود.

<ویتامین>A  در ساخت کلاژن پوست کمک می‌کند، کلاژن ترکیبی است که حضور آن سبب استحکام پوست می‌شود و ساخت کلاژن با بالا رفتن سن به طور طبیعی کاهش می‌یابد و این مساله سبب افتادگی و ایجاد چین و چروک در سطح پوست می‌شود و به همین علت این ویتامین ترکیب جادویی است که در کرم‌های گرانقیمت زیبایی پوست و ترکیبات جلوگیری‌کننده از پیری و افتادگی پوست به کار می‌رود. این ویتامین در پوست به رشد، ترمیم و بازسازی این بافت کمک می‌کند. این ویتامین اشعه زیان‌بخش نور خورشید را به خود جذب می‌کند و مانع آسیب دیدن سلول‌های پوست می‌شود، همچنین مقاومت این سلول‌ها را در برابر آلاینده‌های محیطی مانند دود و منواکسیدکربن افزایش می‌دهد.

سال‌هاست که از ویتامین A در مواد آرایشی  بهداشتی استفاده می‌شود، اما در سال 1984 تاثیرات جوان‌کننده ترتینوئین که یکی از مشتقات ویتامین A است، کشف شد. اثرات بیولوژیکی این ماده سبب شده که این ویتامین به عنوان دارو شناخته شود و استفاده از آن در مواد آرایشی بهداشتی ممنوع و فقط با تجویز پزشک مصرف شود.
رتینول یکی دیگر از مشتقات ویتامین A است که توسط صنایع آرایشی  بهداشتی به مواد آرایشی اضافه شده و سبب افزایش ضخامت لایه شاخی پوست و در نتیجه سبب رفع چین‌های صورت می‌شود.

افزایش میزان ویتامینA  در بدن که اصطلاحا مسمومیت ویتامین A  نامیده می‌شود نیز عوارض پوستی به همراه دارد. این مسمومیت باعث خشکی پوست و گاه منجر به ریزش ناگهانی مو می‌شود.

پانتنول (ویتامین‌5 B)

تمام کسانی ‌که از شامپوهای ویتامینه یا تقویت‌کننده استفاده کرده‌اند نام پانتنول را شنیده‌اند. ویتامین5 B ضدخشکی بیش از اندازه و پوسته پوسته شدن پوست است این ویتامین بهبودی زخم را مخصوصا بعد از جراحی، تسریع می‌کند. مخمر آبجو، نان غلات و حبوبات، قارچ، کبد، لوبیای خشک و نخود، آووکادو، ماهی، مرغ، آجیل (فندق، گردو)، بادام زمینی، گل‌کلم، شیر و پنیر، سیب‌زمینی، پرتقال، موز و تخم‌مرغ منابع اصلی ویتامین5 B هستند.

 پانتنول، فرم الکلی فعال پانتوتنیک اسید است که در پوست به وسیله آنزیم‌ها، به پانتوتنیک اسید تبدیل می‌شود.
این ویتامین، به عنوان حالت‌دهنده و نرم‌کننده در شامپوها، اسپری مو، حالت‌دهنده‌های مو و نیز مرطوب‌کننده‌ها مصرف فراوانی دارد. از آنجا که این ماده قابلیت جذب آب و نگهداری آن را داراست، بیشتر به عنوان یک هومکتانت مطرح است و چون آب، ماده طبیعی حالت‌دهنده پوست و مو است، این ویتامین می‌تواند در فرآورده‌های پوست و مو، نقش مهمی را ایفا کند. بسیاری از کرم‌ها و لوسیون‌های مرطوب‌کننده غنی از ویتامین، حاوی 5 درصد پانتنول هستند که می‌توانند به تسریع روند بهبود زخم‌ها هم کمک کنند. یک هومکتانت، ویتامین5 B می‌تواند آب را از اپیدرم و درم به طرف لایه شاخی بکشاند و از سوی دیگر، آب را در لایه شاخی نگه‌دارد. اگر رطوبت نسبی محیط بیش از 70 درصد باشد، پانتنول می‌تواند آب را از محیط هم جذب کند.

در واقع در غیاب هومکتانت، آبی که از فرآورده به پوست می‌رسد، به سرعت تبخیر می‌شود. هومکتانت‌ها می‌توانند نرمی پوست را افزایش دهند.

در فرآورده‌هایی که به منظور مراقبت از مو تولید می‌شوند، پانتنول میزان آب ساقه مو و در نتیجه الاستسیته آن را افزایش دهد، پانتنول، می‌تواند از مناطق فاقد کوتیکول وارد ساقه مو شود. بنابراین مصرف آن در فرآورده‌های شوینده مو نیز مناسب است و حالت‌پذیری درخشش و نرمی مو را افزایش داده و از الکتریسته ساکن آن می‌کاهد.