جامعه عمومی کد خبر: ۱۹۰۵۷ ۱۷ دی ۱۳۸۱ | ۱۴:۵۴

کتابهایی که دوست نیستند!

تحصیل فرآیند آموختن دانشها، مهارت ها، نگرشها و ارزشهای مختلف علمی فرهنگی و اجتماعی است که میان 2قطب معلم و دانش آموز در تعامل قرار دارد و مبتنی بر روش تدریس ، کتاب درسی و سایر وسایل و ابزارهای آموزشی است که بتواند یادگیری بیشتر، بهتر، سریعتر و پایدارتر را فراهم آورد؛

اما در این میان عامل مزاحمی گاه خودنمایی می کند که می تواند جریان تحصیل دانش آموز را به مخاطره بیندازد و تکاپوی فکری او را برای آموختن مناسب با مشکل روبه رو کند. کتابهای کمک درسی که در گذشته از آنها به عنوان «حل المسائل» نام برده می شد، مجموعه کتابهایی هستند که در دروس مختلف تهیه شده و تلاش کرده تا با طرح برخی سوالات و پاسخ گفتن به پرسشهای مطرح شده در کتاب به ظاهر مشکل یا مشکلات درسی دانش آموزان را رفع کند. در حالی که در عمل سبب وابستگی دانش آموزان به پاسخهای آماده را فراهم می کند و موجب می شود تا برخی از محصلان با اتکا به این جوابها از توجه و دقت لازم به آموزش های معلم خودداری کنند. این کتابها که بویژه در سالهای اخیر با توجه به رونق گرفتن و توسعه کار بدون نظارت کلاسهای کنکور آغاز شده است و دامنه خود را به سایر مقاطع تحصیلی و حتی دوره ابتدایی نیز کشانده است ، تنها با اهداف سودجویانه و مادی تدوین می شود و وزارت آموزش و پرورش نیز کنترلی بر این وضعیت ندارد. در حالی که در کتابهای درسی همواره تلاش شده است که دانش آموزان دربرابر موقعیت های چالش آمیزی قرار گیرند تا با کمک معلم بتوانند نسبت به موضوع درس بیشتر و بهتر فکر کنند و در حد امکانات دست به ابتکار و اکتشاف بزنند؛ اما شیوع و گسترش این قبیل کتابها مانع جدی در فکر کردن دانش آموزان می شود و اجازه نمی دهد تا اهداف آموزشی تحقق پیدا کند. به عبارتی دیگر چنین کتابهایی می توانند شوق و انگیزه تحصیل را کاهش دهند، فکر را از پویایی دور کنند و دانش آموزان را به ساده انگاری و سطحی پنداری در زمینه تحصیل تشویق کنند. حال آن که شوق تحصیل که عامل اصلی پیشرفت تحصیلی است ، می تواند اولین قربانی این وضعیت شمرده شود که اعتماد به نفس و خودپنداری تحصیلی را از میان می برد. بررسی ها نشان داده است افرادی که انگیزه تحصیلی بالایی دارند، موقعیت هایی را ترجیح می دهند که بتوانند برای نتایج کوششهای خود مسوولیت شخصی بپذیرند. آنها مایلند سرنوشت خود را کنترل کنند نه این که امور را به دست تقدیر یا بخت بگذارند. آنها دوست دارند براساس ارزشیابی ها و تجربه های خود و نه بر پایه عقاید دیگران ، داوری های مستقلی داشته باشند و... و کتابهای کمک درسی دانش آموز را متکی به آزمون های حل شده ای می کند که بدون تامل بر چگونگی پاسخ ، آنها را رونویسی و در اختیار معلم قرار می دهد و یا حفظ می کند. چنین وضعیتی دانش آموز را سطحی نگر، متکی بر حافظه طوطی وار و مقاوم در برابر شرایط دشوار درسی می کند که این روحیه با موفقیت و ادامه تحصیل سازگار نیست . بنابراین جا دارد والدینی که به پیشرفت و پیروزی فرزندانشان در مقاطع مختلف تحصیلی علاقه دارند، کودکان و نوجوانان خود را نسبت به استفاده از این کتابها توجیه کنند و به آنها بیاموزند که تنها موفقیت خود را از طریق کتابهای درسی و کمک درسی علمی که به وسیله مشورت با معلم انتخاب می شود، دنبال کنند.

دکترحمیدرضا بهادران

ارسال نظر