ایدز در کنترل درمان

به‌نظر می‌رسد اگر چنین تحولی رخ بدهد، می‌تواند بار روانی بیماری را از دوش مبتلایان برداشته و بزرگ‌ترین مانع برای درمان آن، یعنی انگ و تبعیض جامعه نسبت به مبتلایان را کمرنگ ‌کند؛ روندی که می‌تواند بیماران HIV مثبت را بدون ترس و انزوا، به مسیر درمان و ادامه زندگی هدایت کند.با توجه به پیشرفت‌های چشمگیر علمی و پزشکی در دهه‌های اخیر، می‌توان گفت که ابتلا به ویروس HIV، دیگر آن بیماری ترسناکی نیست که درگذشته از آن یاد می‌شد؛ چرا که دیدگاه جهانی نسبت به این بیماری به‌طور کامل تغییر کرده و از یک بیماری کشنده و مهلک، به یک بیماری عفونی قابل‌کنترل تبدیل شده است. ‌
دکتر آمیتیس رمضانی،رئیس انجمن متخصصان بیماری‌های عفونی هم این مسأله رادرگفت‌وگو باروزنامه جام‌جم تایید کرده و از روند پیشروی این بیماری می‌گوید: «‌مرحله اول زمانی است که ویروس وارد بدن می‌شود. دراین مرحله،فرد علائمی شبیه به سرماخوردگی را تجربه می‌کند که حدود ۱۰روز به طول می‌انجامد.پس از آن فرد وارد مرحله نهفته می‌شود که ممکن است هشت تا ۱۰سال طول بکشد. مرحله سوم و نهایی، مرحله‌ای است که فرد به بیماری ایدز مبتلا می‌شود؛ در این زمان، تعداد گلبول‌های سفید خون به‌شدت کاهش یافته و هر عفونتی فرصت پیدا می‌کند وارد بدن شود. در این مرحله، فرد در برابر انواع سرطان‌ها و عفونت‌های فرصت‌طلب آسیب‌پذیرمی‌شود که درنهایت ممکن است منجربه فوت شود.»
آن‌طور که رئیس انجمن متخصصان عفونی کشور ‌توضیح می‌دهد، درحال‌حاضر هدف اصلی درمسیرنجات یک بیمار مبتلا به HIV، کاهش تعداد ویروس در بدن اوست:«‌هرچه بار ویروسی فرد پایین‌تر باشد وزودتر بتوانیم فرد مبتلا به HIV را شناسایی و درمان را آغاز کنیم، سطح ویروس هم پایین‌ترمی‌ماند ودرمان‌ مانع از پیشرفت بیماری به مرحله ایدز می‌شود.»
کارشناسان معتقدند چنانچه نسبت به تشخیص زودهنگام بیماری پیش از مرحله ایدز که گلبول‌های سفید از بین رفته‌اند، اقدام شود، برگرداندن وضعیت بسیار آسان خواهد بود و فرد با مصرف داروهای آنتی‌ویروس می‌تواند زندگی طبیعی داشته باشد و مانند یک فرد سالم به زندگی خود ادامه بدهد. 
 
روند بهبود نرخ درمان
در گذشته بیماران مبتلا به HIV، باید مقدار زیادی دارو مصرف می‌کردند که البته این داروها، کارایی بالایی هم نداشتند‌ اما اکنون و با نسل جدید داروها، روند درمان‌ ترکیبی شده‌‌، کارایی داروها بالاتر رفته و این تحولات بیماری را به‌گونه‌ای کنترل می‌کند که مانع پیشرفت آن می‌شود: «‌در حوزه درمان، ما با دو اصطلاح «درمان کامل» و اصطلاح دیگری به نام «مراقبت» مواجه هستیم که برای بیمار مبتلا به HIV، ازمراقبت استفاده می‌کنیم؛ این مراقبت در حدی است که این بیماری دیگر معنای پایان زندگی نمی‌دهد و علم امروز آن را به یک بیماری مزمن و قابل‌کنترل تبدیل کرده است.» این‌ها را دکتر رمضانی می‌گوید و توضیح می‌دهد: زمانی که فرد با درمان دقیق، منظم و پیوسته، میزان ویروس در بدن خود را کاهش می‌دهد، تعداد ویروس حتی ممکن است به صفر برسد. وقتی میزان ویروس در خون به حدی پایین باشد که قابل شناسایی نباشد، فرد دیگران را مبتلا نمی‌کند و خطر مسأله نگران‌کننده سرایت بیماری هم به صفر می‌رسد.
 
ضرورت تغییر باورها
دهم آذر، روز جهانی ایدز است که در سراسر دنیا، همه برای کنترل این بیماری هم‌پیمان می‌شوند. در کشورمان برای این منظور پویش «من هم تست می‌دهم» ایجاد شده، به این شکل که از ۲۰ آبان تا ۲۰ آذر، پویشی درنظر گرفته شده تا مردم باور کنند تست HIV یک تست سخت و پیچیده نیست. با این پویش، دسترسی به تست در محل‌های مختلف افزایش پیدا می‌کند،‌ به‌این‌صورت که قبل از انجام تست، یک مشاوره مختصر انجام می‌شود و در صورت تمایل، تست نیز گرفته می‌شود.‌گاهی برخی افراد، نسبت به ابتلا به ویروس HIV مشکوک هستند؛ شاید به‌دلیل یک رابطه جنسی محافظت‌نشده‌، استفاده از سرنگ مشترک و حتی انجام برخی اقدامات پزشکی! اما دلیلش هرچه که هست، با وجود باورهای نادرستی که در جامعه نسبت به این بیماری وجود دارد، از مراجعه برای انجام تست این بیماری خودداری می‌شود. این درحالی است که توصیه قریب به اتفاق متخصصان این حوزه، پرهیز از هرگونه نگرانی درباره پیامدهای اجتماعی بیماری و تلاش برای پنهان کردن آن است.در۱۰ سال اخیر‌ و با شناسایی تعداد مبتلایان به ویروس، بیش از۷۰ درصد کاهش در آمار مرگ‌ومیر ناشی از بیماری ایدز ثبت شده است. حالا دیگر این افراد طول عمر نرمالی دارند و HIV دیگر مسأله‌ای نیست که منجر به مرگ شود؛ البته به‌این شرط که بیماران  دارو مصرف کنند.‌ 
به نظر رئیس انجمن متخصصان عفونی کشور، برنامه‌های ملی در زمینه شناسایی، تشخیص و درمان این بیماری، روند رو به رشدی دارد؛ او به جام‌جم می‌گوید:«مسأله اصلی کشورمااین است که باید آگاهی‌بخشی و غربالگری را جدی بگیریم؛ چنان‌چه بسیاری از مسائل این بیماری، از ناآگاهی ناشی می‌شود.مثلا اگر در گذشته، انتقال عمدتا از طریق سرنگ مشترک بود اما در سال‌های اخیر حدود ۶۰ درصد انتقال بیماری، ازطریق مسائل جنسی صورت می‌گیرد؛ ضمن این‌که در سال‌های گذشته، اغلب موارد مبتلا به بیماری، آقایان بودند ولی اکنون خانم‌ها هم در این دایره، نقش پررنگی دارند. برای همین است که ما معتقدیم هرچه افراد اطلاعات بیشتری در این زمینه داشته باشند، تعداد موارد شناسایی‌شده بالا می‌رود، تحت درمان مؤثر قرار می‌گیرند و دیگر نمی‌توانند بیماری را منتقل کنند.» دکتر رمضانی معتقد است هرچه فاصله میان افراد شناسایی شده و برآوردها از تعداد مبتلایان جامعه، کم و کمتر شود، موفقیت بیشتری برای قطع چرخه انتقال ایجاد خواهد شد.
 
در انتظار واکسن
نکته بدیهی این‌که تا به امروز و در زمینه بیماری ایدز، بیشتر تلاش‌ها روی درمان متمرکز بوده تاپیشگیری وتولید واکسن. البته که به‌عقیده رئیس انجمن متخصصان عفونی کشور، تحقیقات وپژوهش‌ها روی واکسن هم انجام شده اماموضوع درمان، وقت، دقت و بودجه بیشتری را به خود اختصاص داده است؛ چنان‌چه اتفاقا به نتایج خوبی هم در حوزه درمان و کنترل بیماری ایدز رسیده‌ایم. اما با روی کار آمدن هوش مصنوعی، طبیعتا سرعت پیشرفت علم چندین برابر شده است؛ چنان‌که دکتر رمضانی می‌گوید: «‌وقتی در شرایطی هستیم که این بیماری به یک بیماری قابل کنترل تبدیل شده، پس قطعا در آینده‌ای نه‌چندان دور، واکسن آن نیز کشف خواهد شد. در حال حاضر، محققان بسیاری در سراسر دنیا درحال کار روی واکسن آن هستند؛ البته که این در شرایطی به نتیجه خواهد رسید که متولیان بهداشت و درمان، تصمیمات روشنی درباره اختصاص میزان هزینه و بودجه برای درمان و میزان و مقدار آن برای پیشگیری بگیرند.» 
به‌گفته او از آنجا که ویروس‌هایی مانند HIV وهپاتیت، ویروس‌های مبتنی بر RNA هستند، ساخت واکسن برای آنها دشوار است اما هوش مصنوعی می‌تواند سرعت علم را به میزان زیادی افزایش دهد؛ به طوری که حالا  کشف واکسن برای این بیماری، انتظار بعید و دوری نیست!