قرارگاهی برای جهاد تبیین

قرارگاه قصد دارد که با نگاهی نو،مسائل روزجامعه راازمنظر دین بررسی کندودرکنار آن با تأسی ازآیات قرآن و احادیث، دررفع مشکلات و معضلات جامعه و پاسخ به شبهات تلاش کند. پخش فصل جدید این برنامه از مدتی پیش آغاز شده است.  علیرضا داوودی، سردبیر و مجری برنامه با تشریح اهداف و رویکرد ساخت آن می‌گوید: قرارگاه تاکنون در هفت فصل تولید شده که در گام اول با محوریت نماز جمعه بوده و از مهرماه سال گذشته (‌۷ مهرماه‌) برگزاری نماز جمعه نصر که به امامت حضرت آقا برگزار شد، طیفی از دوستان قبل از نماز جمعه، با این ایده که ما در زمینه پیاده‌سازی فرامین رهبر انقلاب و رساندن پیام انقلاب اسلامی به دل فعالان جبهه فرهنگی انقلاب و جهت‌دهی به آنها احتیاج به قرارگاهی داریم دور هم جمع شدند. ایده گروه این بود که در رسانه باید یک حرکت قرارگاهی شکل بگیرد تا بشود بیانات حضرت آقا، پیام‌ها و مطالبی را که احتیاج است، از طریق کارشناسان و فعالان سراسر کشور برسانیم تا یک جریان کاملا منسجم نسبت به کنشگری و جهت‌گیری در کنشگری شکل بگیرد. یکی از دلایل شکل‌گیری برنامه و به‌خصوص بخش قرارگاه رهبر، این واقعیت بود که احساس کردیم دیدگاه و اندیشه‌های رهبر معظم انقلاب و بیانات ایشان، آن‌گونه که باید و شاید مورد بررسی قرار نمی‌گیرد. هرچند تلاش‌هایی می‌شود ولی آن اتفاق عمیق ومحتوایی ومداومی که بایستی شکل بگیرد، خیلی مشاهده نمی‌شود. در تلاشیم این خلأ را پر کنیم و درکنار آن وارد فاز دوم شویم. اکثر برنامه‌هایی که درحوزه جبهه فرهنگی انقلاب کار می‌کنند، در لایه‌های اندیشه‌ای و گفتمانی باقی می‌مانند در حالی‌که احتیاج داریم فکر و اندیشه را در میدان عمل به‌کار ببندیم. عبور از لایه اندیشه‌ای، ارائه راهکارها و ایده‌هایی برای عملیاتی کردن در میدان، مهم‌ترین مسئولیت و وظیفه‌ای است که باید در حوزه برنامه‌سازی به آن توجه شود و سعی کردیم در حد توان خودمان آن را جبران کنیم ولی طبیعتا احتیاج داریم برنامه‌های متعددی در این راستا با ارتباط‌گیری با بدنه عمومی کنشگران جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی در تمامی شبکه‌ها شکل گیرد‌. 
 
ضرورت پخش قرارگاه از رسانه‌ملی 
داوودی ادامه می‌دهد: موضوعی که برای ما مهم بود آن است که موضوعات برنامه با ذات انقلاب اسلامی و کنش جبهه فرهنگی انقلاب در ارتباط باشد که رهبر معظم انقلاب به‌مناسبت‌های مختلف بر آن تاکید داشته‌اند. البته موضوعات روز ما هم براساس مناسبت‌هاست مثل ایام فاطمیه، اربعین، محرم یا۱۳آبان. وی با بیان این‌که تولید وپخش این برنامه از رسانه‌ملی و شبکه قرآن و معارف سیما به‌شدت ضروری است، می‌گوید: این رویکرد و این نگاه پیش از این در شبکه‌های تلویزیونی رسانه‌ملی به‌ویژه در برنامه‌سازی معارفی صداوسیما نداشتیم که برنامه‌ای با بدنه جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی کار را شروع کند و به آنها ایده بدهد. جریان‌ها و تأثیراتی که تاکنون دیده شده، نشان می‌دهد قرارگاه تأثیر مناسبی داشته و البته این برنامه یک سال است که به‌صورت متناوب پخش می‌شود و توانسته در این بازه زمانی کم، تأثیرات خود را نشان دهد. 
 
استفاده از منظومه فکری رهبر معظم انقلاب 
توجه قرارگاه به بسترهای مطالعاتی و آموزش کنشگران جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی از ویژگی‌های آن است. این توجه از طریق بخش‌هایی همچون میراث نبوی، معرفی مساجد و مجموعه‌های فعال تاریخی و بازخوانی اندیشه رهبری صورت می‌گیرد. در این بخش، به مناسبت موضوعی که به آن پرداخته می‌شود، تاریخچه موضوع در اندیشه رهبر معظم انقلاب بررسی می‌شود تا مخاطبان با آن بیشتر آشنا شوند.  داوودی در بخش دیگری از اظهارتش می‌گوید: هر زمان رهبر معظم انقلاب اسلامی دیدار، سخنرانی یا پیامی دارند در قالب یک بخش ویژه در اولین برنامه قرارگاه به آن می‌پردازیم و سعی می‌کنیم آنها را بازخوانی کنیم و با استفاده از کارشناسان به آن عمق و بسط بدهیم و کاربردش را در میدان به مخاطبان خودمان نشان دهیم .‌ داوودی در ادامه می‌گوید: یک بخش عمومی و مهم منابع ما در برنامه، به منظومه فکری رهبر معظم انقلاب اسلامی و منابع دینی برمی‌گردد. عمده کارهای ما بر این دو منبع استواراست واز آنها بهره می‌گیریم.البته در مسائل تاریخی از منابع تاریخی بهره می‌گیریم و مباحث اجتماعی هم با رویکردهای اجتماعی تولید می‌شوند. مهمانان ما عموما کنشگران میدانی هستند و در کنار آنها از شخصیت‌هایی بهره می‌بریم که به‌عنوان کارشناس در برنامه حضور پیدا می‌کنند. سعی کردیم طیف جدیدی از کارشناسان هم به مخاطب و هم به سازمان معرفی شوند .
 
مسجد و هیات، جامعه هدف 
سردبیر و مجری برنامه درخصوص فصل اخیر قرارگاه با اشاره به آن‌که این فصل ازخردادماه امسال آغاز شد و تا مهرماه ادامه داشت، گفت:تمرکز بیشتر روی بحث جریانات فعال درمسجدوانتقال پیام به این جریان بود.چون این جریانات در درون جامعه به‌صورت دائم در حال کنش و فعالیت هستند، ‌کنش زمان‌بندی شده مثل هیات‌ها یا کنش‌های موقعیتی خاص مثل مراکز فرهنگی ندارند و پیوسته در طول روز با مردم و جامعه در ارتباط هستند و روی این موضوعات تمرکز شد. البته قرارگاه سعی می‌کند هر زمینه‌ای را که جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی در آن کار می‌کند اعم از اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و... پوشش دهد. 
وی مسجد و هیات را دو هدف کنشگری مهم درون جامعه و در میدان توصیف می‌کند و می‌گوید: اینها بخش مهمی از بدنه عمومی جامعه و میدان را شکل می‌دهند و دائم در حال فعالیت هستند. مسجد در همه روزها و هیات‌ها هم به‌عنوان کانون جهاد و تبیین در موقعیت‌های مهم و مناسبتی با مخاطب ارتباط دارند. سعی کردیم آنها را جامعه هدف خودمان قرار دهیم و هم در حوزه‌های مبانی و معارفی آنها را تقویت کرده و هم در حوزه‌های آموزشی، ظرفیت‌هایی را که می‌توانند رشد دهند معرفی کنیم. از سوی دیگر تلاش کردیم که بر معرفی مجموعه‌های مختلف اعم از هیات‌ها و مساجد سراسر کشور که به کنشگری مشغول هستند، تمرکز کنیم و مهمانان و نمایندگان آنها را هم در برنامه به‌صورت تصویری یا تلفنی و حتی حضوری داشته باشیم و از تجربیات، کارها و ایده‌های آنها بهره می‌بریم تا به کنشگران فعال سراسر کشور معرفی شوند و ایده‌های‌شان منتشر شود تا دیگران هم استفاده کنند.
 
قرارگاه با مخاطب خاص 
داووی تفاوت قرارگاه را با سایر برنامه‌های معارفی تلویزیون در این می‌داند که این برنامه مخاطب خاص خود را از ابتدا تعریف کرده و آن هم جبهه فرهنگی انقلاب است. وی می‌گوید: کنشگری که می‌خواهد در میدان کنش کند، مخاطب ماست. ما در این برنامه قرار نیست به طیف خاکستری بپردازیم. محتوای ما مناسب آن قشر در برنامه است ولی مخاطب اصلی ما آنها نیستند بلکه تلاش می‌کنیم کنشگران جبهه فرهنگی انقلاب، چه در مساجد، چه در هیات‌ها و چه در مؤسسات و مراکز را تقویت کنیم، به آنها ایده و جهت بدهیم و از طریق آنان بر مخاطب خاکستری خود وبر بدنه عمومی جامعه تأثیر بگذاریم. البته در مورد مدل بحث قرارگاه رهبر، این قضیه یک مقدار متفاوت‌تر است و سعی می‌کنیم تا حد زیادی برای تمام مخاطبان اندیشه رهبر انقلاب را بسط بدهیم و در قرارگاه اندیشه به‌خاطر عمق داشتن محتوا ممکن است نوع مخاطب متفاوت باشد ولی ذات برنامه قرارگاه، جبهه فرهنگی انقلاب است وبه‌خاطر همین، ساخت برنامه برای ما سخت‌تر می‌شود. چون ما با کسی صحبت می‌کنیم که در میدان خودش، کنش می‌کند و جلب اعتماد این فرد برای همراهی و توجه به ایده‌ها خیلی سخت‌تر اتفاق می‌افتد. آن فرد در میدان، کارهای خودش را انجام می‌دهد و تلاش ما این است که در درجه اول اعتماد این کنشگران را جلب کنیم، شبکه‌ای واقعی بسازیم و از دل این شبکه، پروژه‌های گسترده‌ای شکل بگیرد. البته تا حدی به این هدف رسیده‌ایم اما هنوز در ابتدای راهیم و مصمم هستیم این مسیر را با جدیت ادامه دهیم.
 
فاصله تا قرارگاه آرمانی
سردبیر قرارگاه، استقبال از این برنامه را «بسیار خوب» توصیف کرده و می‌گوید: بازخورد برنامه در میان گروه‌های مختلف جامعه بسیار مثبت بوده است. ما پیام‌های مثبت و دلگرم‌کننده زیادی دریافت کرده‌ایم. از آنجا که در دعوت از مهمانان ــ چه به‌صورت تصویری و چه تلفنی ــ از سراسر کشور، حتی از دورافتاده‌ترین شهرها و روستاهای مرزی استفاده کردیم، توانستیم مخاطبان ویژه‌ای را جذب کنیم. این رویکرد باعث موفقیت و استقبال گسترده از برنامه شده که تاکنون بازخوردهای بسیارخوبی به همراه داشته است.البته من به‌عنوان سردبیر ومجری برنامه باید اذعان کنم درحال‌حاضر قرارگاه هنوز با آن حالت آرمانی که برای این برنامه متصور است فاصله دارد. تصور ایده‌آل ما این است که این برنامه بتواند ابزاری برای گفت‌وگو با سراسر کشور باشد، از همه مجموعه‌ها تقدیر و آنها را معرفی کند و با تولیدات قوی، تأثیری عمیق بگذارد اما هنوز برای رسیدن به این وضعیت آرمانی زود است و ما تا زمانی که حداقل ۷۰ تا ۸۰ درصد از آن فضای ایده‌آل محقق نشود، رضایت کامل نخواهیم داشت. اگرچه کسب جایگاه در میان مخاطبان و سازمان صداوسیما برای ما رضایت‌بخش است اما نمی‌توانیم ادعا کنیم برنامه در وضعیت رضایت کامل همگان قرار دارد. به همین دلیل، ما به‌طور مستمر در حال رصد و بازبینی مسیر رشد هستیم. همچنین نقاط ضعف و قوت را مشخص کرده‌ایم و با تکیه بر نظرات مردم و مشاوره‌ها، می‌کوشیم نواقص را برطرف و نقاط قوت را تقویت کنیم.

ویژگی‌های فصل جدید قرارگاه 
به گفته داوودی، پخش فصل جدید برنامه قرارگاه ازشبکه قرآن و معارف سیما،به‌صورت ثابت سه روز درهفته خواهد بود: روزهای زوج ساعت ۹ تا ۱۱ روزهای شنبه با عنوان «قرارگاه اندیشه» به مباحث معرفتی به‌صورت گفت‌وگوی عمیق می‌پردازد. روزهای دوشنبه و چهارشنبه نیز به مصادیق میدانی و کنش‌های عملی در عرصه‌های مختلف اختصاص دارد. همچنین بخش مهمی که به‌تازگی به برنامه اضافه شده،«دیوار ایده‌ها»‌ست که دراین بخش ایده‌های مرتبط با موضوع برنامه و کارهایی که در آن حوزه می‌توان انجام داد، معرفی و بررسی می‌شوند. وی می‌افزاید: ما هم‌اکنون تولید فصل هشتم را آغاز کرده‌ایم. این برنامه تا زمانی که بتواند تأثیرگذار باشد و با مخاطبان ارتباط برقرار کند، به تولید و پخش خود ادامه خواهد داد. زیرا تأکید اصلی ما این است که قرارگاه تنها تا جایی ادامه یابد که واقعا مؤثروبرای مخاطبان جذاب باقی بماند.