ایران‌جان مشوق مدیران

کویرهای بکر، صنایع‌دستی اصیل، گردشگری کشاورزی و پتانسیل روستاگردی؛ ظرفیت‌های پنهان استان خراسان‌جنوبی است که این منطقه را می‌تواند به قطب ارزآوری تبدیل کند، هرچند تاکنون چالش‌هایی مثل کمبود زیرساخت‌ها مانع این امر بوده است.

در فرصتی که رویداد ملی «ایران‌جان، خراسان‌جنوبی ایران» فراهم آورده، صداوسیمای این استان تلاش دارد با نشان دادن ظرفیت‌های مختلف از حوزه‌های متفاوت، از معادن غنی طلا و زغال‌سنگ، مزارع سرخ زرشک و زعفران تا ۱۰ اثر ثبت‌شده در یونسکو مثل قنات بلده، بیابان لوت و روستاهای تاریخی چون اصفهک و چنشت، چهره‌ای دیگر از آن نشان دهد.

جام‌جم با سلمان اسحاقی، نماینده قائنات و زیرکوه، و مصطفی نخعی، نماینده نهبندان و سربیشه گفت‌وگویی انجام داده تا از زبان آنها با این سرزمین آفتابی و کویری بیشتر آشنا شویم و مطالبات مردم این سرزمین در مسیر توسعه را بیشتر بشناسیم.

دریچه‌ای به گنجینه‌های نهان خراسان‌جنوبی

مصطفی نخعی، نماینده نهبندان و سربیشه با بیان این‌که ابتکار صداوسیما در طراحی و اجرای رویداد ملی «ایران‌جان»، ابتکاری بسیار ارزشمند و مؤثر است، گفت: این رویداد فرصتی عالی فراهم می‌کند تا ظرفیت‌های پنهان و فوق‌العاده میهن‌مان در زمینه‌های گوناگون، به‌ویژه در مناطق دورافتاده‌تر مانند خراسان‌جنوبی، به عموم مردم کشور معرفی شود؛ جایی که به دلیل دوری جغرافیایی، مردم کمتر به آنجا سفر کرده‌، کمتر آن را دیده و کمتر با پتانسیل‌هایش آشنا شده‌اند. خراسان‌جنوبی، به عنوان یکی از استان‌های غنی، ظرفیت‌های تجاری برجسته‌ای دارد؛ مرز طولانی مشترک با افغانستان، بستری برای تجارت پویا ایجاد کرده است. این استان همچنین از میراث فرهنگی غنی، جاذبه‌های گردشگری بی‌نظیر، صنایع‌دستی منحصربه‌فرد و تنها اثر طبیعی ثبت‌شده جهانی یعنی کویر لوت برخوردار است که بخش عمده آن در نهبندان واقع شده. محصولات کشاورزی خاص و باکیفیت آن، ازجمله عناب، زرشک، زعفران (به‌ویژه در قائنات) و زیتون (در نهبندان)، تنها بخشی از این گنجینه را تشکیل می‌دهند؛ البته زرشک و دیگر محصولات در سراسر استان پراکنده‌اند و محدود به یک منطقه خاص نیستند.

 نخعی ادامه داد: علاوه‌بر این، معادن استان نیز از ویژگی‌های منحصربه‌فردی برخوردارند. برای نمونه، معدن آندالوزیت، یکی از عناصر کمیاب و بسیار ارزشمند، در نهبندان و مناطق دیگر استان یافت می‌شود و در هیچ جای دیگری از کشور مشابهی ندارد. به‌واقع، هرگوشه از خراسان‌جنوبی سرشار از ظرفیت‌های ارزشمند است. رویداد «ایران‌جان» با به تصویر کشیدن این پتانسیل‌ها و ارزش‌ها از طریق رسانه، گامی بزرگ در جهت آگاهی‌بخشی است؛ مردم به صورت مجازی با این ظرفیت‌ها آشنا می‌شوند و در جریان آنها قرار می‌گیرند. این ابتکار نه‌تنها کار شایسته‌ای است بلکه همه باید برای تهیه و پخش هرچه زیباتر و جذاب‌تر برنامه‌ها همکاری کنند تا مخاطبان در سراسر کشور و حتی جهان، از این رویداد بهره‌مند شوند و تصویری مثبت و الهام‌بخش از ایران به‌دست آورند.

نماینده نهبندان و سربیشه در رابطه ظرفیت‌های حوزه انتخابیه خود عنوان کرد: نهبندان و سربیشه، یکی از بزرگ‌ترین حوزه‌های انتخابیه ایران به لحاظ وسعت جغرافیایی هستند. برای مثال، شهرستان نهبندان به تنهایی ۲۶ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد، در حالی که شهرستان سربیشه بیش از 8000 کیلومتر مربع را دربر می‌گیرد؛ درمجموع، وسعت کل حوزه انتخابیه به حدود ۳۴ تا ۳۵ هزار کیلومتر مربع می‌رسد. این گستردگی عظیم، از بسیاری از استان‌های کشور و حتی برخی کشورهای همسایه بزرگ‌تر است و طبیعتا این امر چالش‌های متعددی را به همراه دارد. ازجمله این چالش‌ها، می‌توان به مسائل اشتغال، کشاورزی، آموزش و زیرساخت‌های مرتبط با آنها اشاره کرد. البته در حال پیگیری فعالانه برخی از این موضوعات هستیم مثلا باتوجه به فاصله طولانی نهبندان تا مرکز استان و وسعت بسیار زیادش، در تلاشیم بتوانیم فرمانداری نهبندان را به فرمانداری ویژه ارتقا دهیم. همچنین، با هلدینگ‌های اقتصادی در جهت جذب سرمایه‌گذاری در حال رایزنی هستیم تا با آمدن به نهبندان و سربیشه، از پتانسیل‌های غنی این مناطق بهره ببرند، سرمایه‌گذاری کنند و اشتغال‌زایی راه بیندازند.

وی با بیان این‌که علی‌رغم تلاش‌های جدی صورت گرفته مشکلات عمیقی در حوزه آموزش وجود دارد، اضافه کرد: شاخص‌های آموزشی همچنان با عقب‌ماندگی‌های تاریخی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. این ضعف‌ها ریشه در محرومیت‌های تاریخی و بی‌توجهی‌های طولانی‌مدت دارد و متأسفانه بخش قابل توجهی از آنها همچنان پابرجاست. علاوه بر این، در زمینه زیرساخت‌های روستایی مانند آب شرب، با تنش‌های جدی روبه‌رو هستیم. در بسیاری از روستاها، دسترسی به آب لوله‌کشی بهداشتی مناسب وجود ندارد و مردم مجبورند از تانکرهای سیار استفاده کنند که آب را در وسط روستا خالی می‌کنند و ساکنان با ظرف‌های دستی، آب برمی‌دارند. این چالش‌ها، هرچند جدی، با تمرکز بر پتانسیل‌های منطقه قابل مدیریت هستند و رویدادهایی مانند «ایران جان» می‌تواند فرصتی برای برجسته کردن آنها و جلب حمایت‌های ملی فراهم کند.

انگیزه‌ای برای خیرین در رفع محرومیت‌ها

نخعی در اشاره به آنچه که قرار است در این رویداد بازتاب داده شود، گفت: هر چند در برنامه «ایران جان»، تمرکز اصلی باید بر نمایش جذاب و الهام‌بخش زیبایی‌ها و ظرفیت‌های استان باشد؛ در عین حال، اشاره‌ای متعادل به محرومیت‌ها ضروری است تا انگیزه‌ای برای خیرین کشور ایجاد شود.

این نماینده مجلس از استان خراسان جنوبی ادامه داد: امیدوارم از طریق این رویداد، ذهنیتی مثبت و جذاب در میان هم‌وطنان‌مان شکل بگیرد؛ ذهنیتی که آنها را ترغیب کند تا برای بازدید از جاذبه‌های گردشگری منحصربه‌فرد و بهره‌مندی از میراث فرهنگی غنی استان به خراسان جنوبی سفر کنند. در عین حال، در حوزه اقتصادی، ظرفیت‌های برجسته‌ای مانند معادن ارزشمند، محصولات کشاورزی استراتژیک و بازارچه‌های مرزی با افغانستان برجسته شود تا سرمایه‌گذاران را به سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال در این مناطق ترغیب کند.

برداشت زرشک و زعفران، جذابیت گردشگری دارد

سلمان اسحاقی، نماینده قائنات و زیرکوه در مجلس شورای اسلامی درباره ظرفیت‌های اقتصادی، فرهنگی یا طبیعی حوزه انتخابیه خود گفت: همان‌طور که مستحضرید، تنها زعفرانی که در ایران استانداردهای بین‌المللی و ملی دارد، زعفران قائنات است. ما واقعا می‌توانیم در فرآوری زعفران، اقدامات بسیار بزرگی انجام دهیم؛ الحمدلله یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان کشور در حوزه زعفران، در شهرستان قائنات فعال است. دو سال پیش نیز مرکز تحقیق و پژوهش زرشک، زعفران و انار در قائنات راه‌اندازی شد که پنجمین مرکز ترویج، توسعه و پژوهش در کشور به شمار می‌رود. ما باید مطالعات بسیار زیادی انجام دهیم چرا که با تحقیقات و پیشرفت علمی است که می‌توانیم نسبت به کمیت زعفران، یعنی افزایش تولید زعفران قائنات با همین کیفیت فعلی، اقدام کنیم.

اسحاقی ادامه داد: در شهرستان زیرکوه هم بزرگ‌ترین دشت زرشک بیدانه دنیا در روستای افین قرار دارد. در رسیدن به توسعه پایدار، فرآوری زرشک هم می‌تواند کمک‌کننده باشد. هر دوی این محصولات، اگر صادرات‌شان در دستور کار قرار گیرد و همچنین در داخل کشور شناخته‌شده شوند که امیدوارم برنامه «ایران جان» با معرفی زرشک و زعفران و همچنین زمان برداشت این دو، موثر واقع شود. ما می‌توانیم زرشک و زعفران را به جایگاهی برسانیم که گام بزرگی در راستای جذب گردشگر داخلی و حتی خارجی باشد. چون اعتقاد داریم برداشت زرشک و زعفران در زمان خودش، جذابیت و زیبایی خاصی دارد و گردشگران داخلی و خارجی می‌توانند از این ظرفیت بهره ببرند.

نماینده‌ قائنات و زیرکوه اضافه کرد: ممکن است بپرسید، این ظرفیت‌ها در مجلس چگونه پیگیری شده تا به توسعه استان کمک کند؟ ما در برنامه هفتم توسعه، به ظرفیت‌های محصولات کشاورزی و محصولاتی مثل زرشک و زعفران توجه ویژه‌ای داشتیم و دولت را مکلف کردیم. جدیدا کمیسیون کشاورزی، نسبت به میزان اجرای برنامه هفتم اقدام کرده که ما هم در این خصوص ورود خواهیم داشت.

استفاده از ظرفیت شبکه سحر

وی افزود: طبیعتا در کنار ظرفیت‌های موجود با چالش‌هایی هم درگیر هستیم که در نظر داریم دو اقدام بزرگ را در راستای رفع چالش‌ها پیگیری کنیم. اعتقادمان این است که راه‌آهن، زیرساختی بسیار مهم برای قائنات و زیرکوه به شمار می‌رود که اگر انجام شود، گام بزرگی در راستای خودکفایی شهر و استان خواهیم برداشت.

درست است که در استان از دو فرودگاه بهره می‌بریم اما در این میان، به‌دلیل فاصله کم قائنات و زیرکوه با این دو فرودگاه نمی‌توانیم فرودگاه جدیدی تأسیس کنیم اما شرایط استفاده از خط ریلی فراهم است.

اسحاقی ادامه داد: نکته بعدی انتقال آب خلیج ‌فارس و دریای عمان است که نقش بسیار مهمی می‌تواند در مجتمع فولاد ایفا کند. ان‌شاءالله با انتقال آب خلیج‌ فارس و عمان بتوانیم به نتیجه مطلوب که فرآوری فولاد است برسیم. در حال حاضر این پروژه در حال انجام است و می‌توانیم در آینده نسبت به فرآوری فولاد، یعنی استفاده از تمام خروجی‌های فولاد اقدام کنیم.

این نماینده مجلس در برشمردن اقدامات انجام شده در خراسان جنوبی که می‌تواند در این رویداد ملی معرفی شود، عنوان کرد: یکی از کارهای بزرگی که برای مردم شریف قائنات و زیرکوه انجام دادیم، این بود که در کارگروه مرزهای رسمی وزارت کشور در مرداد ماه توانستیم ‌همراه آقای استاندار و با نگاه بسیار خوب دولت چهاردهم مرز یزدان را به‌عنوان دومین مرز رسمی استان خراسان جنوبی با افغانستان تصویب کنیم؛ مرزی که در دهه ۸۰ دو بار صاحب امتیاز بوده و در کسب صادرات و واردات نقش تعیین‌کننده‌ای داشته است. این مرز حدود یک دهه تعطیل بود و با خرده‌فروشی و کولبری مجددا احیا شد. امیدواریم از طریق شبکه سحر برنامه ‌ایران‌جان‌ ظرفیت مرز یزدان را به افغانستان بیشتر معرفی کنیم. شبکه سحر برای معرفی این مرز که امروز در کولبری و خرده‌فروشی نقش فعالی دارد برای جذب سرمایه‌گذاران افغانستانی می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی کمک کند.

طلای گردشگری سلامت 

وی با بیان این‌که رویداد ‌ایران‌جان‌ می‌تواند گام بزرگی برای استان ما بردارد، گفت: یکی از راه‌های مؤثر برای ارزآوری در استان و کشور، جذب گردشگران در فصل برداشت زرشک و زعفران است. معتقدم رویداد ‌ایران‌جان‌ می‌تواند فرصتی استثنایی برای معرفی این سرزمین به داخل و خارج از کشور فراهم کرده و آژانس‌های مسافرتی را ترغیب کند تورهایی برای بازدید از برداشت زعفران و زرشک راه‌اندازی کنند. حتی امیدواریم کشاورزان بتوانند زرشک و زعفران را به‌صورت ارزی مبادله کنند.‌

اسحاقی استفاده از زرشک و زعفران در بازار محصولات سلامت را از دیگر کارکردهای این محصولات معرفی کرد و گفت: اگر بتوانیم درباره فواید درمانی این دو محصول کشاورزی تحقیقات و پژوهش‌هایی انجام دهیم، دولت و مردم را به این باور می‌رسانیم که استفاده از ظرفیت بسیار بالای زرشک و زعفران در سلامت، به‌ویژه در پیشگیری و درمان بیماری‌ها‌ منجر به تجارتی بزرگ خواهد شد طوری که سرمایه‌گذاران حوزه دارو و سلامت جهت سرمایه‌گذاری در فرآوری این محصولات به استان بیایند.

ایران‌جان؛ عامل ارزیابی مدیران 

نماینده قائنات و زیرکوه‌، ارزیابی عملکرد مدیران استانی پس از میزبانی این رویداد ملی را لازم دانست و گفت: آنچه به‌نظرم حیاتی است و حتما به آن خواهم پرداخت این است که پس از میزبانی و اجرای رویداد ‌ایران‌جان‌،‌ عملکرد مدیران استانی باید به‌طور جدی ارزیابی شود. این ارزیابی‌ها باید بر پایه ظرفیت‌هایی که این برنامه ایجاد کرده و اقداماتی که مدیران برای جذب سرمایه‌گذار در زمینه‌های مختلف انجام داده‌اند استوار باشد. یکی از معیارهای اصلی برای سنجش مدیران در آینده، این است که چقدر توانسته‌اند از فرصت‌های به‌وجود آمده بهره‌برداری کنند. امیدوارم دولت چهاردهم به این مسأله توجه کند و من به‌عنوان نماینده، مطمئنا پیگیر‌ آن خواهم بود.