تحول جهان در دستان نسل Z

فهم معنای این نسل برای والدین، معلمان، مدیران و جامعه‌شناسان ضروری است؛ چراکه ارزش‌ها، رفتارها و ترجیحات آنها مسیر آینده جوامع را شکل می‌دهد.تاثیر نسل‌های قبلی، ازجمله نسل Yنیز بر نسل Z مشهود است. نسل Y با تغییرات تکنولوژیک و توجه به سبک زندگی انعطاف‌پذیر، راه را برای نسل Z هموار کرده و انتظار این نسل از جهان را شکل داده است. بنابراین، ریشه‌های نسل Z تلفیقی از فناوری، تجربه اقتصادی و فرهنگی و تاثیر نسل‌های قبل است که آنها را منحصربه‌فرد می‌کند.این نسل،به مسائل اجتماعی واخلاقی حساس است.آنها اهمیت عدالت اجتماعی، حقوق‌بشر، محیط‌زیست و تنوع فرهنگی را به‌خوبی درک می‌کنند. این نسل، مسئولیت اجتماعی را نه‌تنها یک ارزش اخلاقی بلکه بخشی از زندگی روزمره خود می‌داند. برای مثال، بسیاری از جوانان نسل Z به کمپین‌های محیط‌زیستی، حمایت از حقوق اقلیت‌ها و عدالت اقتصادی علاقه‌مندند و در شبکه‌های اجتماعی فعالانه درباره این مسائل صحبت می‌کنند.
نسل Z تمایل بالایی به نوآوری و استقلال دارد. آنها به‌دنبال فرصت‌های کارآفرینی و پروژه‌های شخصی هستند و از یادگیری سریع و تجربه عملی استقبال می‌کنند. سبک زندگی انعطاف‌پذیر و توانایی مدیریت چند کار همزمان از ویژگی‌های بارز این نسل است. آنها نه‌تنها مصرف‌کننده فناوری هستند بلکه به خالق و نوآور محتوا نیز تبدیل شده‌اند و از ابزارهای دیجیتال برای ایجاد تغییرات اجتماعی و اقتصادی بهره می‌برند. فناوری یکی از ستون‌های اصلی زندگی در این نسل است. شبکه‌های اجتماعی، بازی‌های آنلاین، متاورس و واقعیت مجازی بخش جدایی‌ناپذیر روزمره این نسل است. آنها نه‌تنها مصرف‌کننده محتوا بلکه تولیدکننده آن نیز هستند و در فضای دیجیتال حضور فعالی دارند.
حالا نگاهی به ایران می‌اندازیم؛ چگونه این دو نسل در ایران شکل گرفته‌اند و چه ویژگی‌های خاصی دارند که ممکن است با جهان متفاوت باشند؟
نگرش به اشتغال و آینده اقتصادی: در ایران، نسل Y وارد بازار کار نسبتا سخت‌تری شدند؛ رکود، تحریم، تورم، نوسانات ارزی و اقتصادی، تجربه نسل Y را متاثر کرده است. نسل Z اما با دیدن این شرایط، گاهی نگرش واقع‌گرا‌تر، عمل‌گرایانه‌تر و گاه نگران‌تر نسبت به آینده دارند. 
سبک زندگی و مصرف رسانه‌ای: نسل Z در ایران به شبکه‌های اجتماعی، ویدئوهای کوتاه، پلتفرم‌های موبایلی و کسب‌وکار دیجیتال تمایل دارد. 
ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی: جوانان نسل Z در ایران با جهانی‌شدن، دسترسی به رسانه‌های خارجی، اینترنت آزادتر و سرعت بیشتر در اطلاعات مواجهند؛ بنابراین ممکن است دیدگاه‌های بازتری نسبت به تنوع فرهنگی و هویت داشته باشند. 
آموزش و مهارت‌ها: نسل Y در ایران بیشتر به دانشگاه و تحصیلات رسمی روی آورده‌اند؛ نسل Z علاوه‌برآن، تمایل دارد از منابع آنلاین، مهارت‌آموزی مستقل و کسب‌وکارهای دیجیتال استفاده کند. بسیاری از نسل Z به‌تازگی وارد کار شده‌اند یا در روزهای ابتدایی کار خود هستند؛ نگاهی هم به کسب درآمد از اینستاگرام و یوتیوب دارند. از نگاه من، نسل Z صرفا یک بازه‌ سنی یا برچسب جمعیتی نیست؛ بلکه نشانه تحولی عمیق در شیوه‌ اندیشیدن بشر است. این نسل، فرزند دنیایی است که مرز میان واقعیت و مجاز در آن رنگ‌باخته و آگاهی به صورت همزمان و جهانی جریان دارد.
نسل Z با وجود تمام چالش‌هایش )از اضطراب دیجیتال گرفته تا فشار اجتماعی و نیاز به هویت)  حامل پیام مهمی برای آینده است: آگاهی، سرعت و همدلی می‌توانند پایه‌های تمدنی نو باشند.