رایزنی‌های شانگهای

عراقچی در این اجلاس، با سخنرانی درباره دیدگاههای ایران در مسائل منطقهای و جهانی، میتواند جایگاه کشورمان را بهعنوان یک قدرت تأثیرگذار به نمایش بگذارد. دیدارهای دوجانبه با وزرای خارجه کشورهای عضو، ازجمله برنامههای کلیدی این سفر خواهد بود که با هدف تقویت همکاریهای سیاسی، اقتصادی و امنیتی انجام شد. در شرایطی که جهان و منطقه درگیر تحولات عمیق هستند، این سفر میتواند نقطه عطفی در بهرهبرداری از ظرفیتهای سازمان همکاری شانگهای برای منافع ملی ایران باشد، به شرط آنکه دولتمردان با برنامه نسبت به همکاری با شرکای شرقی دیپلماسی در آسیا را پی گرفته باشند. جنگ ۱۲ روزه، دوران گذار و فرصت شانگهایحضور ایران در چین پس از جنگ ۱۲ روزه که با حمله رژیمصهیونیستی به خاک ایران آغاز شد، میتواند به یکی از نقاط عطف تبدیل شود. پاسخ قاطع و هوشمندانه جمهوری اسلامی ایران به تجاوز اسرائیل و آمریکا، نهتنها اقتدار نظامی کشورمان را به رخ دشمنان کشید، بلکه جایگاه ایران را بهعنوان ستون محور مقاومت و بازیگری تعیینکننده در منطقه تثبیت کرد. این درگیری که با ناکامی رژیمصهیونیستی در دستیابی به اهدافش همراه بود،نشان داد ایران توانایی تغییر معادلات منطقهای را دارد. عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای که دردولت سیزدهم محقق شد، فرصتی تاریخی برای تقویت دیپلماسی، اقتصاد و امنیت کشور در برابر فشارهای غرب فراهم کرده که در شرایط پساجنگ قابل استفاده است. علاوه بر این جهان امروز در حال گذر از نظم تکقطبی تحت سلطه آمریکا به سوی نظمی چندقطبی است. افول نفوذ غرب، بهویژه پس از خروج آمریکا از افغانستان و تمرکز آن بر رقابت با چین، فضایی برای قدرتهای نوظهور مانند ایران، چین و روسیه ایجاد کرده است. سازمان همکاری شانگهای، با جمعیتی بیش از ۴۲درصد کل ساکنان جهان و سهمی حدود ۳۶ درصدی از تولید ناخالص داخلی جهانی، به یکی از مهمترین نهادهای منطقهای برای موازنه در برابر غرب تبدیل شده است. ایران، با موقعیت استراتژیک خود بهعنوان ۱۲ اتصال شرق به غرب و شمال به جنوب، میتواند از این سازمان برای خنثیسازی فشارهای ظالمانه و تقویت جایگاه جهانی خود بهره ببرد. فرصتهای طلایی شانگهای برای ایران عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای، دستاورد بزرگ دیپلماتیک دولت سیزدهم، دریچهای به سوی فرصتهای بینظیر در حوزههای مختلف گشوده است:اقتصادی و تجاری: ایران، با برخورداری از منابع عظیم نفت و گاز، میتواند از بازارهای بزرگ کشورهای عضو مانند چین و هند برای صادرات انرژی و محصولات غیرنفتی استفاده کند. طرحهایی مانند بانک توسعه شانگهای و ایجاد سازوکارهای مالی مستقل از سوئیفت، راه را برای کاهش وابستگی به نظام مالی غربی هموار میکند. امنیتی و نظامی: همکاری با قدرتهای نظامی مانند چین و روسیه، بهویژه در حوزه فناوریهای پیشرفته دفاعی میتواند توان دفاعی ایران را تقویت کند. تمرکز سازمان بر مبارزه با تروریسم و افراطگرایی نیز بستری برای هماهنگیهای امنیتی منطقهای فراهم میآورد. سیاسی و دیپلماتیک: عضویت در شانگهای، طرح انزوای تحمیلی غرب را باطل کرده و به ایران امکان میدهد نقش فعالتری در دیپلماسی چندجانبه ایفا کند. ایران میتواند با بهرهگیری از موقعیت جغرافیایی خود، در پروژههای بزرگی مانند «کمربند و جاده» چین نقش محوری داشته باشد و این قدرتهای جهانی را نسبت به اقدامات ضدایرانی غرب حساستر و فعالتر کند. فرهنگی و علمی: همکاری درزمینههای فناوری،آموزش ومحیطزیست،ازجمله توسعه پارکهایفناوریوکریدورهای ترانزیتی، میتواند پیوندهای ایران با کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز را تقویت کند. نقش وزارت امور خارجه و نهادهای داخلی سفر عراقچی به چین، برای فعالسازی ظرفیتهای سازمان همکاری شانگهای اهمیت دارد. دیدارهای او با وزرای خارجه کشورهای عضو، بهویژه چین، میتواند زمینهساز همکاریهای راهبردی در حوزههای اقتصادی و امنیتی باشد. برای تحقق این هدف، اقدامات مختلف را ضروری کرده است. از جمله آنکه وزارت امور خارجه باید با همکاری وزارتخانههای نفت، صنعت، معدن و تجارت و سازمان برنامه و بودجه، پروژههای مشترک با کشورهای عضو را پیش ببرد. سرمایهگذاری در بنادر جنوبی و کریدورهای ترانزیتی نیز ایران را به مرکز تجارت منطقهای تبدیل خواهد کرد. به همین دلیل تشکیل کارگروههای ویژه برای پیگیری پروژههای اقتصادی و امنیتی با کشورهای عضو، گامی کلیدی در این مسیر خواهد بود.