رویای عضویت اوکراین در ناتو تعبیر نشد

این عضو اسبق مجلس نمایندگان هلند خاطر‌نشان کرد: «پس از پایان جنگ، روابط با روسیه باید عادی‌سازی شود. بحث‌های پشت‌پرده‌ای در جریان است که چگونه پس از توافق صلح، ثبات در منطقه حفظ شود.» در همین راستا به نقل از پولیتیکو، ینس پلوتنر مشاور امنیت ملی آلمان، جاناتان پاول مشاور امنیت ملی انگلیس و امانوئل بون مشاور دیپلماتیک رئیس‌جمهور فرانسه روز جمعه به واشنگتن رفته و در کاخ سفید با مایک والتز، مشاور امنیت ملی آمریکا دیدار کردند. 
در این گزارش اشاره به محتوای گفت‌وگوهای این مقام‌ها نشده اما در ادامه آن آمده است که این سفر در حالی انجام شد که واشنگتن و مسکو در حال مذاکره درباره آینده اوکراین هستند و مشاوران رهبران اروپایی تلاش می‌کنند تا از توافق در این خصوص کنار گذاشته نشوند.مقام‌های ارشد آمریکا و اوکراین روز سه‌شنبه در نشستی در جده عربستان با توافق ۳۰ روزه آتش‌بس در اوکراین موافقت کردند. براساس بیانیه مشترک اوکراین و آمریکا، در صورت پذیرش و اجرای آن از سوی روسیه، می‌توان این آتش‌بس را تمدید کرد.به دنبال این گفت‌وگوها، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا به مسکو رفت و پنجشنبه شب با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه دیدار کرد. پوتین پنجشنبه با اعلام حمایت خود از آتش‌بس با اوکراین گفت: «با این پیشنهاد به صورت کلی موافق هستم اما این آتش‌بس باید به صلح طولانی‌مدت منجر شود و عوامل اصلی ایجاد این بحران را از میان بردارد.» 
   
چهار دهه انتظار پشت دروازه‌های ناتو
تلاش‌های اوکراین برای عضویت در پیمان ناتو از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تا سال ۲۰۲۵، فراز و نشیب‌های زیادی داشته است. در زیر مراحل کلیدی این روند را بررسی می‌کنیم:

۱. پس از فروپاشی شوروی‌ (۱۹۹۱)
 پس از استقلال اوکراین در سال ۱۹۹۱، این کشور ابتدا سیاست خارجی بی‌طرفانه‌ای را در پیش گرفت و به عضویت در پیمان‌های نظامی مانند ناتو فکر نمی‌کرد. سال ۱۹۹۴، اوکراین به برنامه مشارکت برای صلح (Partnership for Peace) ناتو پیوست که یک برنامه‌ همکاری غیرنظامی و نظامی برای کشورهای غیر عضو ناتو بود. 

۲. اوایل دهه ۲۰۰۰: تغییر جهت به سوی ناتو
 در اوایل دهه ۲۰۰۰، به‌ویژه پس از انقلاب مخملی در سال ۲۰۰۴، اوکراین تمایل بیشتری به همکاری با ناتو نشان داد. در سال ۲۰۰۸ در اجلاس بخارست، ناتو اعلام کرد که اوکراین و گرجستان در نهایت به این پیمان خواهند پیوست اما تاریخ دقیقی برای این عضویت مشخص نشد. 

۳. سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴: تنش‌ها و تغییرات 
در سال ۲۰۱۰، ویکتور یانوکوویچ، رئیس‌جمهور وقت اوکراین سیاست بی‌طرفی را در پیش گرفت و عضویت در ناتو را از دستور کار خارج کرد. پس از انقلاب تحت حمایت غرب در سال  ۲۰۱۴ و برکناری یانوکوویچ، دولت جدید اوکراین مجددا عضویت در ناتو را به‌عنوان یک اولویت استراتژیک مطرح کرد. در همان سال، الحاق کریمه توسط روسیه و جنگ در شرق اوکراین (دونباس) باعث شد اوکراین بیشتر به سمت ناتو گرایش پیدا کند. 

۴. از ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۲: تقویت همکاری‌ها
 اوکراین سال ۲۰۱۴ همکاری‌های نظامی و استراتژیک خود با ناتو را افزایش داد و به‌عنوان یک متحد نزدیک ناتو شناخته شد. سال ۲۰۱۹، اوکراین عضویت در ناتو را به طور رسمی در قانون اساسی خود به‌عنوان یک هدف استراتژیک ثبت کرد. ناتو نیز از اوکراین حمایت کرد و برنامه‌های آموزشی و نظامی برای تقویت توانایی‌های دفاعی این کشور اجرا شد. 

۵. حمله روسیه به اوکراین در سال  ۲۰۲۲ و پس از آن
 پس از حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، اوکراین درخواست عضویت فوری در ناتو را مطرح کرد. ناتو از اوکراین حمایت کرد اما به دلیل شرایط جنگی، عضویت فوری اوکراین را نپذیرفت. با این حال، همکاری‌های نظامی و حمایت‌های لجستیکی ناتو از اوکراین به شدت افزایش یافت. در اجلاس ناتو در سال ۲۰۲۳، اعضای ناتو تأکید کردند که اوکراین در نهایت به این پیمان خواهد پیوست اما شرایط و زمان دقیق آن مشخص نشد. 

ناقوس مرگ آمال امنیتی اوکراین
این روند نزدیکی کی‎یف به غرب با بازگشت ترامپ به کاخ‌سفید تحت راهبرد «اول آمریکا» متوقف شد. کاخ سفید پیمان‌های دفاعی سنتی نظیر ناتو را بار اضافه بر دوش آمریکا دانسته و تمایلی به پیروی از دولت‌های پیشین آمریکایی در تعهد امنیتی ضد روسیه در قاره سبز ندارد‌؛ چراکه ظهور چین به‌عنوان بازیگر تهدید کننده هژمونی واشنگتن در ایعاد دیپلماتیک، نظامی و تجاری به تمرکز منابع مالی و انسانی همه‌جانبه در جنوب شرق آسیا را نیاز دارد.کشورهای اروپایی که از بعد جنگ جهانی دوم زیر چتر امنیتی کاخ سفید علیه خرس روسی قرار داشتند، امروزه خود را ناچار به حرکت به سمت استقلال امنیتی می‎بینند. فریدریش مرتس، صدراعظم محتمل آلمان روز جمعه در برلین گفت: «آلمان بازگشته است. آلمان سهم بزرگی در دفاع از آزادی و صلح در اروپا ایفا می‌کند.»  بلوک محافظه‌کار CDU/CSU که در انتخابات ماه گذشته پیروز شد و سوسیال‌دموکرات‌ها که در حال مذاکره برای تشکیل یک دولت جدید هستند، توافقی را ارائه کردند که محدودیت سختگیرانه بدهی آلمان را کاهش می‌دهد و امکان افزایش هزینه‌های دفاعی و ایجاد یک «صندوق ویژه» ۵۰۰ میلیارد یورویی برای اصلاحات زیرساختی را به‌ویژه در حوزه نظامی فراهم می‌کند. 

عاقبت عدم اتکا به ظرفیت‌های داخلی
جان مرشایمر، نظریه‌پرداز برجسته روابط بین‌الملل در پرتو رئالیسم تهاجمی تاکید کرده است که در نظام بین‌الملل آنارشی جهانی دولت‌ها بایستی به‌سمت افزایش قدرت نسبی به‌ویژه در حوزه نظامی حرکت کند، چراکه دوست و دشمن واقعی وجود ندارد و تنها یاور ملت‌ها خودیاری آنها در برابر تهدید‌ها تلقی می‌شود. اوکراینی‌ها با اعتماد خوشبینانه به مقامات آمریکایی و روسی در دهه ۱۹۹۰ و تحول تسلیحات هسته‌ای خود به بیگانگان خود را در برابر قدرت‌های بزرگ خلع سلاح کردند. سیاستمداران کی‎یف با دل بستن به عضویت در ناتو روابط خارجی اوکراین با روس‌ها را به سمت وخامت بردند و اکنون با صرف هزینه‌های زیاد و نابودی زیرساخت‌های کشور تسلیم خواست قدرت‌های بزرگ شدند.