تغییرات اقلیمی؛ مقصر بزرگ خاموشی شبکه‌های برق

فلیسیا امینوف، تحلیلگر بلو‌انرژی فاینانس اظهار کرد: افزایش دما و افزایش دسترسی به دستگاه‌های سرمایشی، شبکه‌ها را تحت‌فشار بیشتری قرار داده است. ما اکنون شاهدافزایش تقاضا در پیک تابستانی دربرخی ازکشورهای اروپایی مانند یونان و همچنین خاورمیانه هستیم. یک موضوع مشترک در میان این شبکه‌های برق، برنامه‌ریزی ضعیف است. در کویت که یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان است، شهروندان مجبور شدند قطعی برق در ژوئن را تحمل کنند. اپراتورهای شبکه، عمدا بخش‌هایی از شبکه را خاموش کردند تا مانع خاموشی کامل شوند زیرا نیروگاه‌های برق قادر به پاسخگویی برای افزایش تقاضا در دمای بالای ۵۰ درجه نبودند. این حادثه باعث شد، آتش‌نشانی با سیل درخواست کمک از سوی افرادی که در آسانسورها گیر افتاده بودند، روبه‌رو شود.تابستان‌های گرم‌تر، به معنای افزایش تقاضا برای سرمایش است و همزمان، درجه حرارت بالا، خطر آتش‌سوزی در جنگل‌ها را افزایش می‌دهد. ارتقای زیرساخت‌های برق با رشد تقاضا همگام نبوده و تلاش برای کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی باعث شده، توزیع برق بسیار حساس‌تر شود. با افزایش بی‌سابقه دما در سراسر کشور ایران، مصرف برق کشور به شدت افزایش می‌یابد. اما استقرار گنبد حرارتی و افزایش شدید دما فقط محدود به ایران نیست و کل منطقه غرب آسیا با این شرایط روبه‌روست و گزارش‌ها نشان می‌دهد برخی کشورهای منطقه خلیج‌فارس که از زیرساخت‌های مناسبی نیز در حوزه برق برخوردار هستند، به‌ناچار نسبت به اعمال خاموشی اقدام کرده‌اند.با هر درجه افزایش دما بار شبکه برق حدود ۱۸۰۰ مگاوات افزایش یافته و ظرفیت تولید نیروی برق و تاسیسات شبکه‌ بیش از ۴۰۰ مگاوات کاهش می‌یابد. این یعنی این‌که با هر درجه افزایش دما ناترازی بین تولید و مصرف بیش از ۲۲۰۰ مگاوات به شبکه تحمیل می‌شود؛ یعنی به‌ازای هر‌یک درجه افزایش میزان مصرف، اختلاف بین بار و تولید یا افزایش‌بار و کمبود تولید به ۲۲۰۰ مگاوات می‌رسد که همین امر منجر به ایجاد ناترازی می‌شود.
   
پایداری شبکه سراسری
با این‌حال اما تاکنون باوجود افزایش بسیار زیاد دمای هوا شاهد پایداری شبکه سراسری برق در ایران بوده‌ایم؛ طی دو سال گذشته باوجود ناترازی موجود میان مصرف و تولید از طریق مدیریت مصرف، اوج بار مصرف برق مدیریت شد و در سال جاری نیز پیش‌بینی می‌شود که از این طریق از اوج بار با موفقیت عبور کنیم.اما نگاهی به کشورهای دیگر جهان، نشان می‌دهد مناطق مختلف از آسیا تا آمریکا، با چالش تغییرات اقلیمی و شبکه‌های برق فرسوده‌ای دست و پنجه نرم می‌کنند که افزایش تقاضا، می‌تواند آنها را به مرز فروپاشی برساند.قطعی برق در مونته‌نگرو که در اواخر ژوئن با افزایش مصرف و لینک‌های عرضه بی‌ثبات روی داد، به شبکه‌های برق کشورهای همسایه هم گسترش یافت و خانه‌ها، بیمارستان‌ها و بارهای ساحلی را در خاموشی فرو برد. حادثه مذکور در بالکان، در سراسر جهان تکرار شده است. میلیون‌ها نفر در هیوستون آمریکا، پس از وقوع توفان گرمسیری بریل در هفته گذشته، در خاموشی فرو رفتند و در گرمای شدید پس از این توفان، از استفاده از دستگاه‌های سرمایشی محروم شدند. از اقتصادهای نوظهور تا اقتصادهای توسعه‌یافته، همه گرفتار خاموشی شده‌اند و قطعی برق از اکوادور تا هند در هفته‌های اخیر، از اختلالات بیشتر در روزهای آینده حکایت دارد. بحران اقلیمی باعث شده شبکه‌های برق، با سیل‌های شدیدی که برج‌های انتقال برق را تخریب می‌کنند، خشکسالی‌هایی که ذخایر آبی را می‌خشکانند و افزایش تقاضا برای سرمایش در اوج گرمای هوا، روبه‌رو شوند.
مایکل وبر، استاد انرژی در دانشگاه تگزاس آستین در این‌باره می‌گوید:‌ کل سیستم برق در یک عصر اقلیمی، طراحی و ساخته شد و اکنون انتظار می‌رود شبکه برق در شرایط اقلیمی متفاوت کار کند. این به معنای آن است که مشکلات بیشتری ممکن است پیش بیاید.
شبکه‌های بی‌ثبات، باعث بی‌ثباتی برای کسب و کارها ایجاد شده، سیاست‌ها را ملتهب کرده و زندگی‌ها را در معرض تهدید قرار می‌دهند. طبق بررسی بلومبرگ نیو انرژی فایننس، توسعه شبکه برای رسیدن به اهداف کربن صفر تا سال ۲۰۵۰، حدود۲۴.۱ تریلیون دلار هزینه دارد که بسیار بیشتر از سرمایه‌گذاری مورد‌نیاز در ظرفیت نیروی تجدیدپذیر است. به‌دلیل مناطق وسیع و مصرف بالای انرژی، آمریکا و چین، با بزرگ‌ترین هزینه در این زمینه روبه‌رو هستند اما هیچ کشور دیگری از این هزینه‌ها در امان نبوده است.