مسیر هموار رشد تجارت

آمارهای گمرک نشان می‌دهد تجارت نفتی ایران در سه سال گذشته به لحاظ ارزشی با رشدی ۵۷درصدی روبه‌رو بوده و از ۷۴ میلیارد به ۱۱۶ میلیارد دلار در سال گذشته رسید. از طرف دیگر اما به لحاظ وزنی نیز میزان صادرات رشدی ۱۴ درصدی داشته و با ۲۰ میلیون تن رشد از ۱۴۷میلیون به۱۶۷میلیون تن رسید. ازطرف دیگر شاهد رشد ۴۰ درصدی میزان تجارت نفتی به لحاظ ارزشی بودیم که از ۳۵ میلیون دلار سال ۱۳۹۹ به ۴۹ میلیون دلار سال گذشته رسید. آمار واردات کالاهای اساسی نیز نشان از ارزبری ۶۶ میلیارد دلاری دارد که از این میزان ۲ میلیارد دلار به واردات شمش طلا و ۲.۶میلیارد دلار به کامیون و کشنده‌ها اختصاص داشته است. با این حال بد نیست بدانیم دولت سیزدهم همواره تلاش کرد تا تجارت خود با همسایگان را که بیشترین قرابت دینی، زبانی و فرهنگی با ایران دارند، افزایش دهد که از این رو شاهد رشد ۱۰ درصدی در این زمینه نسبت به سال ۱۳۹۹ بودیم و این میزان تجارت به ۴۱ میلیارد دلار رسید. میزان ترانزیت کالا نیز با رشد قابل توجهی روبه‌رو بوده به طوری که درسال۱۴۰۲ به میزان ۱۷.۸میلیون تن کالا از مسیر ایران ترانزیت خارجی شد که نسبت به سال۱۴۰۱ حدود ۵۴درصد افزایش نشان می‌دهد.به طوری که مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی اخیرا گفته فقط در حوزه ترانزیت ریلی ۷۶۳ هزار تن بار ترانزیتی از این طریق جابه‌جا شده است. به این ترتیب مجموع درآمدهای وصولی‌ گمرک در سرفصل‌های مختلف درسال۱۴۰۲نسبت به سال ۱۳۹۹، حدود۹برابرشده است، به طوری که میزان درآمدهای وصولی‌ گمرک ۲۷هزارمیلیارد تومان درسال۱۳۹۹بوده که این رقم با افزایش۹ برابری در سال ۱۴۰۲ به ۲۴۷ هزار میلیارد تومان رسیده است.
   
صادرات کالای ایرانی از مرز ۲۵ میلیارد دلار گذشت
از طرف دیگر جدیدترین گزارش تجارت خارجی و درآمدهای ارزی حاصل شده از این طریق نشان می‌دهد در سه ماهه فصل بهار سال جاری میزان درآمدهای ارزی به ۲۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار رسیده، این در حالی است که این میزان در همین برهه زمانی در سال گذشته ۲۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار بوده و حکایت از رشد ۱۹درصدی صادرات کالاهای ایرانی دارد. صادرات غیرنفتی ایران به دیگر کشورها نیز حدود ۱۳میلیارد و۵۰۰ میلیون دلار بوده، درحالی که در همین برهه زمانی سال گذشته میزان صادرات غیرنفتی ۱۲ میلیون و ۶۰۰هزار دلار بود که حاکی از رشد ۷ درصدی این متغیر است.همچنین میزان صادرات نفتی با رشدی ۳۵درصدی از۸ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار دربهارسال گذشته به۱۲ میلیارددلاردر بهار سال جاری رسیده است. بد نیست بدانیم میزان واردات با رشدی کمتر از ۲ درصد از ۱۴میلیارد و ۱۰۰میلیون دلار در بهار سال گذشته به ۱۴ میلیارد و۳۰۰میلیون دلار در بهار سال جاری رسیده است.  به همین دلیل تراز تجاری ایران رشدی ۵۱.۳درصدی را تجربه کرده و از۷میلیارد و۴۰۰ میلیون دلار در بهار سال گذشته به ۱۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار در بهار سال جاری رسیده است.
   
عمده‌ترین مقاصد صادراتی و وارداتی 
همانند سال گذشته در بهار سال جاری نیز چین، عراق، امارات متحده عربی،ترکیه، پاکستان،افغانستان و هند عمده‌ترین مقاصد صادراتی کالاهای ایرانی بوده‌اند و طبیعتا نفت و مشتقات نفتی و پتروشیمی بیشترین سهم را در صادرات کالاهای ایرانی ایفا کردند.  اما از طرف دیگر امارات متحده عربی، چین، ترکیه، آلمان، هند، سوئیس و هلند بیشترین صادرات را به ایران را از آن خود کرده‌اند که در این بین انواع نهاده‌های دامی ( خصوصا کنجاله سویا و ذرت) و طلای خام بیشترین و عمده‌ترین کالاهای وارداتی به ایران بوده‌اند.


شناسایی  بازارهای هدف
حسین برزگری، ‌عضو اتاق بازرگانی ایران می‌گوید: مقوله صادرات به‌صورت مستقیم به نحوه ارتباط و تعامل سیاستگذار با کشورهای مختلف وابسته است. اگر سیاست‌گذاری تعامل خارجی خوبی داشته باشد، قطعا صادرات افزایشی می‌شود و خلاف این موضوع هم کاملا صادق است.برای آن‌که صادرات یک کشوررونق بگیرد،این امرمستلزم حضورافرادی دربازار هدف است که کالاهای ایرانی را معرفی کنند.وی افزود: دولت سیزدهم از آغاز فعالیت خود سعی کرد موضوع صادرات را ساماندهی و شرایطی را فراهم کند تا تولیدکنندگان از سوی بخش‌های مختلف و به‌خصوص وزارتخانه‌های صمت و خارجه مورد حمایت قرار گیرند. پس همین امر سبب شد در سه سال گذشته ‌روند صادرات بهبود پیدا کند. پیمان شانگهای، ‌اوراسیا و...نیزکمک کرده است تاوضعیت صادرات ایران پایدار شود. نکته کلیدی در این حوزه احیای رایزنان  بازرگانی است.