یکی از حوزههای مهمی که بعد از پیروزی انقلاب، رشد و ارتقای بسیار زیادی داشته، حوزه ورزش است به طوری که افزایش مکانهای ورزشی، سرانه ورزشی، قهرمانان ورزشی، کسب مدالهای جهانی، توسعه امکانات ورزشی در روستاها، حضور در المپیکهای ورزشی و… نمونه هایی از پیشرفت در این بخش است. به گواه آمار، در حرکت سترگ جمهوری اسلامی ایران، جامعه ورزش و جوانان نقشآفرینی ارزندهای در توسعه و تعالی کشور ایفا کرده و در ابعاد مختلف ورزش از توسعه زیرساختها تا پیشرفت در مدالآوریها مشارکت گستردهای در موفقیت ایران عزیز و شادی مردم داشتهاند.شکی نیست که افزایش امکانات و اماکن ورزشی که در نقاط مختلف کشور توزیع و احداث شده و افزایش چشمگیری را نسبت به سالهای قبل از پیروزی انقلاب اسلامی نشان میدهد، دستاورد مهمی در عرصه ورزش کشور است.
افتخارات و مدالهای ورزشی ایران در رویداد معظم بازیهای المپیک به عنوان معیار سنجش توسعهیافتگی در ورزش قهرمانی هر کشور، با توجه به مدالهای باارزش المپینهای ایرانی در ادواری که بازیهای المپیک بعد از سالهای پیروزی انقلاب اسلامی برگزار شده، افزایش چندین برابری را نشان میدهد.
افزایش سرانه عمومی ورزش
در این ۴۵ سال که از پیروزی انقلاب اسلامی میگذرد، سرانه ورزشی مردم ایران افزایش قابل دفاعی داشته است و تعداد سالن، استخر و زمین ورزشی قابل مقایسه با قبل از انقلاب نیست. ورزشگاههای بزرگی نظیر یادگار امام تبریز، نقش جهان اصفهان، پارس شیراز، امام رضای مشهد، غدیر و فولاد آرهنا اهواز بعد از انقلاب ساخته شده که همگی شاخصههای استاندارد بینالمللی دارند.
در کنار آن ساخت و سازهای زیاد ورزشی طی ۲۰سال اخیر تا حدود زیادی نرخ عدالت و گستردگی امکانات ورزشی را ترمیم کرده است و ورزش مختص قشر مرفه و ثروتمند جامعه نیست. آمارها میگوید که سرانه فضای ورزشی در قبل از انقلاب کمتر از ۱۰ سانتیمتر بود ولی بعد از پیروزی انقلاب این سرانه به ۸۰ سانتیمتر به ازای هر نفر افزایش یافته است.
والیبال ایران را میتوان موفقترین ورزش تیمی در دهههای اخیر معرفی کرد. ۲۰ مرتبه حضور در قهرمانی آسیا که همراه با ۴ قهرمانی بوده است. ملیپوشان والیبال ایران چهار مرتبه هم به جامجهانی صعود کردهاند و بهترین عنوانشان هشتمی بوده است. این تیم سابقه حضور در قهرمانی جهان را هم دارد. تیمملی والیبال ایران دو بار در سالهای ۲۰۱۶ و ۲۰۲۰ هم به المپیک صعود کرد که بهترین نتیجه در همان نخستین حضور یعنی ۲۰۱۶ بود که با مقام پنجمی کار به پایان رسید. هم اکنون والیبال ایران جایگاهی ثابت در لیگ ملتهای والیبال دارد.
تیمملی والیبال نشسته ایران با ۷ قهرمانی در مسابقات پارالمپیک ۸ قهرمانی در مسابقات جهانی و ۴ قهرمانی در مسابقات پاراآسیایی پرافتخارترین تیم والیبال نشسته جهان است و دهههاست در این رشته رتبه یک جهان را در اختیار دارد.
زهرا نعمتی، پرچمدار کاروان ایران در المپیک ۲۰۱۶ به عنوان نخستین ایرانی، نخستین زن آسیایی و سیزدهمین ورزشکار تاریخ است که سهمیه حضور در هر دو رقابت المپیک و پارالمپیک را دریافت کرد. او همچنین اولین مدال طلای ورزش زنان ایران در پارالمپیک سال ۲۰۱۲ لندن را به دست آورد.
تیمملی فوتبال ایران در این ۴۵ سال ۵ مرتبه به رقابتهای جامجهانی صعود کرده که سه بار آن متوالی و پشت سر هم بوده است. این تیم پس از انقلاب نخستین بار سال ۱۹۹۷ با گذر از استرالیا در دو مسابقه رفت و برگشت موفق به صعود به جامجهانی ۱۹۹۸ فرانسه شد؛ صعودی که پس از ۲۰ سال برای ورزش ایران رخ داد. فوتبال ایران تجربه سه صعود متوالی هم دارد؛ یعنی در سالهای ۲۰۱۴، ۲۰۱۸ و ۲۰۲۲. هر سه صعود هم با حضور کارلوس کیروش روی نیمکت ایران رقم خورد.
برخی از شاخصترین افتخارات فردی
ورزشکاران ایرانی در ۴۵ سال اخیر در رشتههای مختلف موفق به کسب ۴۲۸ مدال رنگارنگ در بازیهای آسیایی شدهاند. پرمدالترین دوره بازیهای آسیایی در سالهای پس از انقلاب مربوط به بازیهای آسیایی ۲۰۱۸ جاکارتا است که در آن ورزشکاران کاروان ایران موفق به کسب ۲۰ طلا، ۲۰ نقره و ۲۲ برنز و در مجموع ۶۲ مدال شدند.
حمید سوریان
حمید سوریان با ۷ مدال طلا (۶ طلای مسابقات جهانی و یک طلای المپیک ۲۰۱۲ لندن) طلاییترین کشتیگیر ایران شد و رکورد عبدا... موحد با ۶ طلای جهان و المپیک را شکست.
هادی ساعی
هادی ساعی، تکواندوکار وزن ۸۰ کیلوگرم تیمملی ایران با کسب سه مدال در بازیهای المپیک(۲ طلا در المپیک ۲۰۰۴ و ۲۰۰۸ و یک برنز در ۲۰۰۰) پرافتخارترین ورزشکار ایرانی در تمام ادوار این بازیهاست.
سیامند رحمان
سیامند رحمان، وزنهبردار پارالمپیکی ایران با مهار وزنه ۳۱۰ کیلوگرمی در سال ۲۰۱۶، نامش را در کتاب رکوردهای گینس ثبت کرد. در کارنامه این وزنهبردار فقید، دو قهرمانی در المپیک لندن و ریو، پنج طلا و یک نقره جهان در رده جوانان و بزرگسالان و سه نشان طلا از بازیهای پاراآسیایی به چشم میخورد.
حسن یزدانی
حسن یزدانی با ۹ مدال طلا، نقره و برنز در مسابقات جهانی و المپیک، پرمدالترین کشتیگیر ایران و از رکورد جهان پهلوان غلامرضا تختی با ۷ مدال رنگین عبور کرده است.
احسان حدادی
احسان حدادی به عنوان پرافتخارترین ورزشکار ایرانی در رشته دوومیدانی شناخته میشود. در کارنامه ورزشی او، یک مدال نقره المپیک ۲۰۱۲ لندن، یک مدال برنز مسابقات جهانی، چهار مدال طلای بازیهای آسیایی و ۶ مدال طلای قهرمانی آسیا دیده میشود.
حسین رضازاده
حسین رضازاده با کسب دو مدال طلای المپیک و چهار طلای جهانی، جزو پرافتخارترین وزنهبرداران جهان است. او در المپیک آتن رکورد مجموع ۴۷۳.۵ کیلوگرم را به نام خودش ثبت کرد که این رکورد ۱۳ سال دست نخورده باقی مانده است.