اما نگاهی اجمالی به دیدارهای لیگ برتر در هفتههای مختلف همین رقابتها نشان میدهد افشاریان قطعا هیچ کاری انجام نمیدهد. اگر چنین نبود، وضعیت لیگ هم این نبود. آنچه در دیدارهای پایانی نیمفصل رخ داد، بخشی از این ضعف شدید و ناتوانی کمیته داوران است. داوران چه مشکلی دارند؟ چرا فصل کابوسوار لیگ برتر هر هفته وارد بحران جدیدی میشود؟ اصلا خداداد افشاریان و تصمیمات اشتباهش هیچ، خود داوران، دقیقا چه مشکلی دارند؟
۱- آمادگی جسمانی ندارند
کیلوکیلو اضافه وزن داور دیدار گلگهر و سپاهان را دیدید؟! طبق معمول سری به اروپا میزنیم. درکدامیک از لیگهای معتبر اروپایی چنین داوری با چنین اضافهوزنی به میدان میرود و سوت میزند؟ نداشتن آمادگی جسمانی داوران، معضل مشترک تمامی داوران لیگ برتری است. برخی از آنها در تستهای آمادگی جسمانی پیش از فصل رد شدند و نتیجه این شد که تا چند هفته، مجوز قضاوت کردن نداشتند؛ اما پس از آن مجددا در تستهای آمادگی جسمانی شرکت کردند و به شکلی که نمیدانیم چگونه و چطور، این بار قبول شدند.
۲- دورههای پیشرفته ندارند
حیدر سلیمانی، کارشناس داوری در این باره به «جامجم» میگوید: «در هیچ یک از لیگهای معتبر دنیا هیچ داوری مجوز قضاوت در فصل جدید را بدون حضور در دورههای پیشرفته به دست نمیآورد. داور موظف به حضور در این دورههاست و فدراسیون نیز موظف به برگزاری این دورهها طبق استانداردهای جهانی است، اما آنچه در فوتبال ایران رخ میدهد کاملا خلاف مقررات است. باید دورهها را به طور منظم برگزارکرد. برخی از این دورهها در خارج از کشور برگزار میشوند اما اعزام داوران تقریبا معنایی ندارد.»
۳- درآمد کافی ندارند
درآمدهای حاصل از داوری در لیگ برتر فوتبال ایران بسیار ناچیز است و حتی کفاف معیشت خانوارهای داوران را نمیدهد. این درآمد سال ۱۴۰۰ افزایش ۳۰۰ برابری داشت. تا سال گذشته برای هر بازی ۵ میلیون تومان بود و گویا برای این فصل درصدی مجددا به آن اضافه شده است. با این حال درآمد داوران ایرانی به هیچوجه با داوران در لیگهای معتبر دنیا قابل مقایسه نیست. یک ارزیابی نشان داد داوران شاغل در لالیگا ۲۵۰ برابر داوران ایرانی دستمزد دارند. با چنین درآمدهای پایینی نخستین ویژگی مهمی که در داوران ایرانی از بین میرود، انگیزه است.
۴- مدیر مدبر ندارند
و اما باز هم خداداد افشاریان؛ او در راس کمیته داوران فدراسیون فوتبال دقیقا در حال انجام چه کاری است که این میزان از معضل داوری در فوتبال ایران به وجود آمده است؟ رفتارهای او در فصل اخیر لیگ برتر بهتنهایی ایجادکننده بخش عمدهای از معضلات داوری بود؛ چه با رفتارهایش و چه با صحبتهایی که به زبان آورد و چه با تصمیمات اشتباه و چینشهای نادرست خود. افشاریان مدتهاست تحت فشار است و به شدت از او انتقاد میشود. اکنون وقت این است که او به طور جدی به این سوال پاسخ بدهد: چرا استعفا نمیدهد؟ البته در این میان شایعاتی مبنی بر برکناری او نیز شنیده میشود.
۵- آنالیز داوران وجود ندارد
تا به حال چند اشتباه در لیگ برتر این فصل ثبت شده است؟ متاسفانه شمار این اشتباهات ازدست خارج شده است اما آنالیز که میتوانست انجام شود، چرا این اتفاق رخ نداد؟ هرهفته به محض رویت یک اشتباه، ولو ناچیز و سهوی، باید کارگروهی حرفهای تشکیل میشد و این اشتباهات را بررسی میکردند تا ازبروز آن درآینده، حداقل کمی جلوگیری کنند. اما تیم افشاریان و رفقا این موضوع مهم و تاثیرگذار را نادیده میگیرند. صحبتهایی از آنالیز اشتباهات داوران مطرح میشد که البته مقطعی بود. آنالیز داوران از یاد افشاریان رفت. او حتی این را هم بلد نبود.
فرصت تعطیلی نیم فصل
جام ملتهای آسیا در راه است. لیگ برتر به یک خواب یک ماهه فرومیرود و با توجه به متر و معیارهایی که از فوتبال ایران سراغ داریم، این خواب قطعا زمستانی و عمیق خواهد بود. داوری هم جزو آن میشود. داوری قرار نیست در این یک ماهه درست شود چون خوب میدانیم افشاریان و رفقا برنامهای بابت این ندارند اما حداقل این وقفه باعث میشود فشارسنگینی از روی کمیته داوران برداشته شود. این یک ماهه شاید باعث فراموشی خیلی چیزها شود اما قطعا در ادامه، معضلات جدیتری پدیدارخواهد شد.