فاجعه ضایعه غذایی

فارغ از صحت یا نادرستی این آمار و این‌که اساسا این مؤلفه‌ها در ایران با کشورهای‌دیگر دارای پایه‌های ثابتی‌اند یا نه باید گفت که دورریز مواد غذایی در ایران حکایت تلخی است اما این ماجرا تا بر سر سفره شهروندان برسد و از آنجا بخشی‌ از آن به سطل‌های زباله روانه شود هم مسیر پرپیچ و خمی را طی کرده است. به این معنا که نمی‌توان‌همواره شهروندان را مقصر این وضعیت‌دانست. 
مصداق درستی این گزاره گفته‌های تازه رئیس سازمان ملی بهره‌وری کشور است که همین دیروز اعلام کرد: «میزان تولید ناخالص بخش کشاورزی سال گذشته ۱۲۵میلیون تن بود که ۲۵درصد این میزان یعنی حدود ۳۰میلیون تن به‌عنوان ضایعات دور ریخته می‌شود.» وقتی حرف‌های این مسئول تلخ‌تر است که بدانیم فقط مقدار آب مصرف‌شده برای حجم محصولات کشاورزی که سالانه دور ریخته می‌شود، ۹میلیارد مترمکعب است. میزانی که در وضعیت کنونی کم‌آبی و تداوم خشکسالی‌ها هولناک به نظر می‌رسد. این میزان به لحاظ ارزش ریالی هم عددی بسیار قابل‌توجه است. بگذارید با عدد و ارقام هم نگاهی به چالش پیش رو داشته باشیم. اطلاعات حاصل از گزارش‌های موجود در زمینه ضایعات غذایی در ایران بسیار متنوع هستند. گزارش مراجع رسمی کشور در سال۱۳۸۸نشان‌دهنده متوسط ​​۱۸.۸۵درصد ضایعات درمحصولات کشاورزی بوده‌است. این عددرسمی را بگذارید کنار ۲۵درصدی که حالا رئیس سازمان ملی بهره‌وری به آن اشاره کرده‌است اما جالب این‌که بدانیم ارزش ضایعات محصولات کشاورزی همان ۱۸درصد سال ۱۳۸۸ برابر با حدود ۲۵درصد درآمد ملی حاصل از صادرات نفت در آن سال بوده‌است. 
به این معنا که ۱۸درصد ضایعات محصولات کشاورزی به لحاظ ریالی هم‌اندازه ۲۵درصد فروش نفت آن سال بوده‌است، اگر همان را هم ملاک بگیریم به سال پیش‌رو تعمیم بدهیم باید بگوییم رقمی نزدیک به ۱۵ میلیارد دلار سالانه دور ریخته می‌شود! با آگاهی از این‌که درآمد نفت ایران در سال گذشته بنا به اعلام مراجع رسمی ۴۲.۶میلیارد دلار بوده‌است.