رقابت در لیگ بدهکاران

اما بی‎پولی گاهی اوقات بسیار کمرشکن می‎شود و باشگاه‎های زیادی در دستجات فوتبال ایران حتی لیگ‌برتر وجود داشتند که به دلیل بی‎پولی به نیستی و تباهی رسیدند و اکنون دیگر ردی از آنها نیست. چیزی که اکنون می‎بینیم زنگ خطری بزرگ است. چه باشگاه‎هایی قرار است به سیاهه عظیم نگون‎بختانی همچون فجرسپاسی، برق شیراز، بهمن، کشاورز، استیل آذین و ... بپیوندند؟ 
     
سبقت برای بی‌پولی
لیگ‌برتر فوتبال ایران مریض است، جان ندارد. منظور جنبه‎های فوتبالی نیست، همه چیز به مسائل مالی برمی‎گردد. تیم‎های حاضر در لیگ‌برتر همان‌طور که در کوران مسابقات با هم رقابت دارند در زمینه بی‎پولی هم در حال سبقت گرفتن از یکدیگر هستند. بدهی‎ها سر به فلک کشیده و کلی فاکتور و صورتحساب تسویه نشده روی دست مدیران باشگاه‎ها مانده است. برخی باشگاه‎ها حتی در رابطه با برآورده کردن ابتدایی‎ترین نیازها و اشکالات هم ناتوان هستند و نمی‎توانند از عهده چیزی بربیاند. واقعا چه خبر است؟
     
فراتر از ۲۸ پرونده
مصطفی زارعی، مسئول صدور مجوز حرفه‎ای فدراسیون فوتبال چندی پیش مصاحبه‌‎ای انجام داد و گفت: «باشگاه‎های ایرانی در مجموع ۲۸ بدهی معوق قطعی بین‎المللی دارند که نمی‎توانم از باشگاه‎ها نام ببرم. این ۲۸ پرونده باید تا قبل از ۳۱ دسامبر ۲۰۲۳ (۱۰ دی ۱۴۰۲) تسویه شود». آنچه که مسئول صدور مجوز حرفه‎ای فدراسیون فوتبال گفته تنها به بخش محدودی از تیم‎ها برمی‎گردد، واقعیت این است که اوضاع وخیم‎تر از آن است که فکر کنیم همه چیز در ۲۸ پرونده بین‎المللی خلاصه می‎شود. یکی از بدترین مسائل به خطر ورشکستگی برخی از باشگاه‎ها برمی‎گردد. 
     
غیرقابل کنترل
سرنوشت قعرنشین لیگ‌برتر فوتبال ایران این است که همیشه با بی‎پولی شدید دست و پنجه نرم کند، چه وقتی که قهرمان لیگ‌برتر ایران شد و چه اکنون که محکم سر جای خود در انتهای جدول لیگ‌برتر نشسته است. پیش‌بینی عاری از هر گونه تعارف و ملاحظه به ما می‎گوید که این تیم قطعا به دسته پایین‎تر سقوط می‎کند. این تیم هزینه‎های زیادی دارد و بدهی‌اش به بازیکنان و کادرفنی زیاد است. البته صنعت نفت آبادان هم حال و روز خوشی ندارد. دیگر نماینده فوتبال ایران در جنوب کشور تا همین امروز هم با سیلی صورت خود را سرخ نگه داشته و شگفت این‌که با همین اوضاع مالی وخیم و غیر قابل کنترل همچنان در لیگ‌برتر حداقل به دور از قعر جدول حرکت می‎کند. شایعات تایید نشده می‎گوید که بدهی‌های استقلال خوزستان و صنعت نفت آبادان بین ۷۰ تا ۸۵ میلیارد تومان است. 
     
سلب تمرکز بازیکنان 
هوادار و پیکان هم حال و روز خوبی ندارند. هوادار از فصل گذشته با این مشکلات حاد مالی دست و پنجه نرم می‎کند، چیزی که تمرکز بازیکنان را سلب کرده است. از گوشه و کنار شنیدیم که این تیم به همراه برخی دیگر از تیم‎های لیگ‌برتری آنچنان به بن‌بست مالی رسیده‎اند که حتی در تامین آب معدنی و دیگر بسته‎های تغذیه‎ای و میان وعده‎ای ناتوان شده‎اند. مساله نخریدن آب جنبه عمومی در لیگ‌برتر فوتبال ایران پیدا کرده و درباره پرسپولیس هم صدق می‎کند. به هرحال پای مشکل مالی که در میان باشد ریز و درشت نمی‎شناسد، آب را بر روی همه می‎بندد. 
     
از بدهی تا ورشکستگی
بدهی زمانی واقعا بدهی بود. یعنی یک رقم چندین میلیاردی را می‎شد در مدت زمان مشخصی تسویه کرد. اما آنچه که اکنون برای برخی از باشگاه‎های لیگ‌برتری وجود دارد نامش دیگر بدهی نیست، رسما مرحله‎ای از ورشکستگی کامل است، مرحله‎ای که در آن کشتی به طور کامل به گل می‎نشیند و نه راه پس دارد و نه راه پیش. این بدهی‎ها از رده‎های همان چندین میلیاردی شروع می‎شود و به حدود ۹۰۰ میلیارد می‎رسد. باشگاه استقلال هنوز چند صد میلیارد بدهکار است و به نظر نمی‎رسد بتواند این مبلغ غیرقابل تصور را در مدت زمان کوتاهی تسویه کند. این باشگاه به دلیل مشکلات عدیده مالی ضربه شدیدی خورد و از لیگ قهرمانان آسیا کنار گذاشته شد. پرسپولیس هم همچنان غرق در بدهی است. البته همچنان تاکید می‎شود که بدهی این باشگاه روی عدد صفر است که ادعایی غیرقابل باور به نظر می‎رسد به خصوص با در نظر گرفتن حجم پرونده‎های شکایت از این تیم در مجامع بین‎المللی. در رابطه با بدهی این باشگاه ارقام مختلفی مطرح می‎شود که این خود ابهام بزرگی است. 
     
درست مثل ۳۰ سال پیش
مشکلات مالی می‎تواند روی کیفیت تیم‌ها هم تاثیرگذار باشد. تیمهایی مثل نساجی یا استقلال خوزستان که روز به روز بیشتر در بدهی و مشکل مالی و عدم کنترل هزینه‎های مختلف باشگاه فرو می‎روند چگونه می‎توانند در لیگ برتر ادامه حیات دهند؟ هم اکنون تراز مالی برخی از باشگاه‎ها حاکی از وضعیتی ناگوار در تیم‎هاست. بدهی‎ها روز به روز سنگین‎تر می‎شود و اوضاع هر لحظه بدتر. ولی چقدر این وضعیت آشناست. ۲۰ سال پیش، شاید هم ۳۰ سال پیش شرایط همین بود. انگار بخشی از ذات فوتبال ایران است، همان چیزی که باعث شد فوتبال عربستان سعودی هزاران کیلومتر جلوتر از فوتبال ما حرکت کند و اینجا هم همه باشگاه‎ها اندرخم یک کوچه و غرق در حسرت‎ها و آرزوها.