زنان سرزمین زیتون
امروزه رسانه‌های غربی اخبار بسیاری از فلسطین و غزه را در کنار مقصر جلوه دادن حماس منتشر می‌کنند. هدف آنها نیز کاهش امید مردم به جریان مقاومت است. این امر بیشتر بر بیان آمار شهدای زن یا سیاست‌های خشن دولت حماس علیه زنان تمرکز دارد. برآیند این خط و ربط رسانه‌ای چنین می‌شود که زنان فلسطینی فارغ از نقش مادرانه خود، در مبارزه با اشغالگران جایگاهی نداشته و ندارند و همواره مقهور و مغلوب ارادهای مردانه بودهاند. آیا این القائات واقعیت دارد یابرساخته سیاست‌های رسانه‌های حامی صهیونیسم است؟
کمی بررسی و سیر در تحولات اشغال فلسطین در دوران معاصر نشان میدهد واکنش زنان فلسطینی همزمان با صدور «اعلامیه بالفور» برای تشکیل دولت یهود، در برابر اشغالگری بریتانیا آغاز شد. زهرا الأکوان Zahrat al-Uqhawan (گلهای داوودی ۱۹۴۸ ـ ۱۹۳۳ the Chrysanthemum Flowers) از نخستین مشارکتهای سازمانی زنان علیه تجاوزگران بود؛ گروهی که دو خواهر به نام محبا Moheba و خورشید عرب Arabiya Khursheed آن را در شهر یافا تأسیس کردند. این سازمان ابتدا بر امور اجتماعی تمرکز داشت اما وقتی که محبا، تیر خوردن پسربچهای در آغوش مادرش را به دست سرباز انگلیسی دید، رویکرد مسلحانه به فعالیت خود داد.
زهرات العقوان تا زمان سقوط یافا در سال ۱۹۴۸ در مبارزه با گروههای مسلح یهودی شرکت داشت. کتاب جمهوری اسلامی و فلسطین به بانوان فلسطینی اشاره میکند که در قیام عزالدین قسام (۱۹۳۴و۱۹۳۵ م) مردان خود را به نبرد تشویق میکردند؛ تجهیزات میفرستادند و به پرستاری مجروحان میپرداختند. تلاشهای مختلف زنان فلسطینی طی این سالها سازماندهی قوی و منظمی نداشت. بیشتر هم بر امور اجتماعی مانند خیریهها، برپایی تظاهرات یا ارسال نامه به سران عرب تأکید و تمرکز داشت. پس از جنگ شش روزه در ژوئن۱۹۶۷، رژیمصهیونیستی کرانه باختری، نوار غزه، بلندیهای جولان و صحرای سینا را غصب کرد. از آن زمان زنان سرزمین زیتون آشکارا به جناحهای مقاومت فلسطین پیوستند.
شادیا ابوغزاله (Shadia Abu Ghazalah) عضو فعال جبهه مردمی برای آزادی فلسطین(PFLP) یکی از سرآمدان این راه بود. دختر ۱۹ ساله نابلسی هنگام آمادهسازی بمب به شهادت رسید اما همحزبی او (لیلا خالد) توانست ضربه قوی و اقتدارشکنی به هیمنه رژیمصهیونیستی وارد کند. او در سال ۱۹۶۹ با گرفتن کنترل هواپیمای۷۰۷ خط اروپا و گذراندن آن از حیفای اشغالی، خود را در کانون توجه رسانهها قرار داد. شیخ احمد یاسین گروه نظامی حماس را در اواخر دهه ۸۰ میلادی تأسیس کرد.
او به نیروی زنان باور داشت و گفتهاند که او خود بر بودجه سازمان زنان در حماس نظارت داشت؛ گرچه این بخش برای عدهای دیگر اولویت نداشت. انتفاضه اول در دسامبر ۱۹۸۷ اتفاق افتاد و مشارکت زنان در آن باعث اقدامات سخت رژیمصهیونیستی مثل بستن کلاسهای آموزشی، قطع تلفن و افزایش بازداشت خانگی شد. از آن پس و بهتدریج توجهها به سمت فعالیتهای مهم زنان رفت؛ بهویژه که برخی از آنان در عملیات استشهادی هم شرکت میکردند. آیاتالاخراس (دختر ۱۸ساله اردوگاه دهیشه بیتلحم) در سال ۲۰۰۲ با کمربند انفجاری در اورشلیم به شهادت رسید. دو سال بعد هم دختری به نام ریم ریاشی وابسته به حماس در گذرگاه اریز شمال غزه، میان سربازان صهیونیستی عملیات استشهادی انجام داد. حماس متوجه این قدرت و ظرفیت شد و تصمیم گرفت دیگر نقش زنان را در تربیت فرزندان نیکو برای مقاومت منحصر نکند و از آنان برای مسائل سیاسی مثل انتخابات پارلمانی سال ۲۰۰۶ استفاده کرد. پس در آن سال شش زن از گروه خود را بر کرسی نشاند که یکی از آنان شهید جمیله الشانتی بود. زنی که در مارس ۲۰۲۱ درجایگاه اولین بانو، عضو دفتر سیاسی حماس شد. او بعد از طوفانالاقصی نوزدهم اکتبر ۲۰۲۳ در ۶۸ سالگی در بمبارانهای پیاپی غاصبان سرزمین زیتون به شهادت رسید. حاصل اینکه زنان در جریان مقاومت علیه استعمار بریتانیا و اشغالگری صهیونیستها در عرصه نظامی و سیاسی حضوری فعال و قوی داشتهاند؛ چراکه مقاومت تنها گزینه برابر آنان است؛ همان چیزی مجله مطالعات فمینیستی در مذهب، دانشگاه ایندیانا آمریکا (سالهای ۲۰۱۴و۲۰۲۱) در وبسایت فمینیستی WILPF به آن اشاره است. از نظر آنان اقدامات اسرائیل برابر زنان مقاومت همچون آب در هاون کوبیدن است و زن فلسطینی تنها با آن پیروز است. موضوعی که در پی مصاحبه با زنان و دختران فلسطینی در سال۲۰۱۵ در پایگاه خبری الجزیره با عنوان «زنان در انتفاضه» منتشر شد و از زبان یک مادربزرگ فلسطینی و دختری ۱۵ساله گفت: «ما برای سرزمینمان میجنگیم.»
زهرات العقوان تا زمان سقوط یافا در سال ۱۹۴۸ در مبارزه با گروههای مسلح یهودی شرکت داشت. کتاب جمهوری اسلامی و فلسطین به بانوان فلسطینی اشاره میکند که در قیام عزالدین قسام (۱۹۳۴و۱۹۳۵ م) مردان خود را به نبرد تشویق میکردند؛ تجهیزات میفرستادند و به پرستاری مجروحان میپرداختند. تلاشهای مختلف زنان فلسطینی طی این سالها سازماندهی قوی و منظمی نداشت. بیشتر هم بر امور اجتماعی مانند خیریهها، برپایی تظاهرات یا ارسال نامه به سران عرب تأکید و تمرکز داشت. پس از جنگ شش روزه در ژوئن۱۹۶۷، رژیمصهیونیستی کرانه باختری، نوار غزه، بلندیهای جولان و صحرای سینا را غصب کرد. از آن زمان زنان سرزمین زیتون آشکارا به جناحهای مقاومت فلسطین پیوستند.
شادیا ابوغزاله (Shadia Abu Ghazalah) عضو فعال جبهه مردمی برای آزادی فلسطین(PFLP) یکی از سرآمدان این راه بود. دختر ۱۹ ساله نابلسی هنگام آمادهسازی بمب به شهادت رسید اما همحزبی او (لیلا خالد) توانست ضربه قوی و اقتدارشکنی به هیمنه رژیمصهیونیستی وارد کند. او در سال ۱۹۶۹ با گرفتن کنترل هواپیمای۷۰۷ خط اروپا و گذراندن آن از حیفای اشغالی، خود را در کانون توجه رسانهها قرار داد. شیخ احمد یاسین گروه نظامی حماس را در اواخر دهه ۸۰ میلادی تأسیس کرد.
او به نیروی زنان باور داشت و گفتهاند که او خود بر بودجه سازمان زنان در حماس نظارت داشت؛ گرچه این بخش برای عدهای دیگر اولویت نداشت. انتفاضه اول در دسامبر ۱۹۸۷ اتفاق افتاد و مشارکت زنان در آن باعث اقدامات سخت رژیمصهیونیستی مثل بستن کلاسهای آموزشی، قطع تلفن و افزایش بازداشت خانگی شد. از آن پس و بهتدریج توجهها به سمت فعالیتهای مهم زنان رفت؛ بهویژه که برخی از آنان در عملیات استشهادی هم شرکت میکردند. آیاتالاخراس (دختر ۱۸ساله اردوگاه دهیشه بیتلحم) در سال ۲۰۰۲ با کمربند انفجاری در اورشلیم به شهادت رسید. دو سال بعد هم دختری به نام ریم ریاشی وابسته به حماس در گذرگاه اریز شمال غزه، میان سربازان صهیونیستی عملیات استشهادی انجام داد. حماس متوجه این قدرت و ظرفیت شد و تصمیم گرفت دیگر نقش زنان را در تربیت فرزندان نیکو برای مقاومت منحصر نکند و از آنان برای مسائل سیاسی مثل انتخابات پارلمانی سال ۲۰۰۶ استفاده کرد. پس در آن سال شش زن از گروه خود را بر کرسی نشاند که یکی از آنان شهید جمیله الشانتی بود. زنی که در مارس ۲۰۲۱ درجایگاه اولین بانو، عضو دفتر سیاسی حماس شد. او بعد از طوفانالاقصی نوزدهم اکتبر ۲۰۲۳ در ۶۸ سالگی در بمبارانهای پیاپی غاصبان سرزمین زیتون به شهادت رسید. حاصل اینکه زنان در جریان مقاومت علیه استعمار بریتانیا و اشغالگری صهیونیستها در عرصه نظامی و سیاسی حضوری فعال و قوی داشتهاند؛ چراکه مقاومت تنها گزینه برابر آنان است؛ همان چیزی مجله مطالعات فمینیستی در مذهب، دانشگاه ایندیانا آمریکا (سالهای ۲۰۱۴و۲۰۲۱) در وبسایت فمینیستی WILPF به آن اشاره است. از نظر آنان اقدامات اسرائیل برابر زنان مقاومت همچون آب در هاون کوبیدن است و زن فلسطینی تنها با آن پیروز است. موضوعی که در پی مصاحبه با زنان و دختران فلسطینی در سال۲۰۱۵ در پایگاه خبری الجزیره با عنوان «زنان در انتفاضه» منتشر شد و از زبان یک مادربزرگ فلسطینی و دختری ۱۵ساله گفت: «ما برای سرزمینمان میجنگیم.»
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
استبداد و اغتشاش آمریکایی برای چپاول ملت‌ها
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
نشانه‌های هراس آمریکا از نفوذ ایران در منطقه
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
ائتلاف عربی-اسلامی علیه تهدیدات منطقه‌ای
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
نتانیاهو آب در هاون می‌کوبد
گفت و گو
سیر تا پیاز حواشی کشتی در گفتوگوی اختصاصی «جامجم» با عباس جدیدی مطرح شد
تابلوی ورودممنوع جلوی تیم ملی
حسن فضلا...، نماینده پارلمان لبنان در گفتوگو با جامجم:
خواب تلآویو در سوریه تعبیر نخواهد شد
دختر خانواده: اگر مادر نبود، پدرم فرهنگ جولایی نمیشد
پای حرفهای یک خانواده رادیویی
درگفت‌وگو با رئیس دانشکده الهیات دانشگاه الزهرا ابعاد بیانات رهبر انقلاب درخصوص تقلید زنان از مجتهد زن را بررسی کرده‌ایم