توفان در دل ۴۰۰۰صیاد گیلانی

خزر فراموش نمی‌کند روزهایی را که حدود ۴۰هزار خانواده با صید ماهی از آب‌های این پهنه ارتزاق می‌کردند اما حالا این رقم به ۴۰۰۰خانواده کاهش یافته که همین تعداد هم با مشکلات زیادی مواجه بوده و روزهای سختی را سپری می‌کنند. آمارهایی که به روند نزولی کار در دریا مهر تایید می‌زنند ثابت می‌کنند که داشته‌های خزر رو به ورشکستگی می‌روند و این اتفاق هم محصول تصمیم‌های غلطی است که دامن صیادها را گرفته است.

کد خبر: ۱۴۲۵۴۶۹

نویسنده سجاد مرسلی - گروه ایران

درحال حاضر بیش از ۱۴۰هزار صیاد در کشور فعالیت می‌کنند که بخشی از آن در آب‌های خزر است. پهنه ارزشمند آبی که در معرض انواع تهدیدات زیست‌محیطی قرار گرفته و ادامه این روند می‌تواند مشکلات زیادی به همراه داشته باشد.موضوعی که مدیرکل دفتر صید و صیادی شیلات نیز به آن اشاره کرده و با بیان این‌که صیادی در کشور مبتنی بر سیاست‌ها و رویکردهای ماهیگیری مسئولانه است، به جام‌جم می‌گوید: «در سال گذشته ۷۵۰هزار تن صید صورت گرفت و این میزان صید از دریای خزر، دریای عمان و دیگر پهنه‌های آبی توسط ناوگان صیادی صورت گرفت.»
رضا عباس پورنادری با تاکید بر لزوم توجه به بهره‌برداری پایدار و دراز مدت در بخش صیادی، افزود: «حفظ منابع آبی و آبزی در راستای حفظ و صیانت از حرفه صیادی قرار دارد.»
وی بر لزوم تقویت زیرساختی و امکانی پره‌های صیادی و ناوگان صیادی تاکید کرده و ادامه می‌دهد: «با شروع فصل صیادی در خزر علاوه بر تقویت و توسعه ناوگان صیادی در کشور، باید بسترهای لازم در خزر نیز با رعایت اصول برداشت برای ناوگان صیادی فراهم شود.»
مدیرکل دفتر صید و صیادی شیلات با اشاره به این‌که خزر حال و روز خوبی ندارد و با تهدیدات زیست‌محیطی زیادی روبه‌روست، می‌گوید: «ورود انواع پساب‌ و آلاینده‌های شهری، خانگی و صنعتی به این دریاچه، آن را با چالش‌های متنوعی روبه‌رو کرده است. این در حالی است که خزر زیستگاه ارزشمند ذخایر آبزی است و حفظ و صیانت از این پهنه آبی در راستای حیات‌بخشی به حرفه صیادی ‌باید مورد توجه قرار گیرد.»
به گفته عباسپور نادری، در کنار فعالیت بیش از ۱۴۰هزار صیاد در کشور که به صورت مستقیم درحوزه صیادی کار می‌کنند، تعداد بی‌شماری افراد نیز وجود دارند که به‌صورت وابسته و غیرمستقیم با زنجیره ارزش تولیدات شیلاتی مشغول هستند. بر‌اساس گزارش‌ها درحال حاضر حدود ۴۰۰۰صیاد در قالب ۵۰شرکت تعاونی پره در ۳۰۰کیلومتر از آب‌های ساحلی گیلان دل به دریا می‌زنند تا علاوه بر تامین نیاز خانواده، بخشی از صید خود را هم به بازارهای کشور عرضه کنند اما با وجود مشکلات برجای مانده از گذشته و قول‌های عملی نشده، دیگر دیدن دریا برای آنها آرامش‌بخش نیست و با آغاز فصل صید، این تورهای خالی است که نمک بر زخم صیادان می‌پاشد. دریا موهبتی الهی با هزاران ظرفیت است که می‌توان با بهره‌مندی و استفاده درست از آن، تمام استان‌های ساحلی را به بهشتی کوچک تبدیل کرد. در شرایطی که دریا چاره رفع بیکاری در استان‌های شمالی و جنوبی کشور است اما هنوز هم صیادان درگیر بیمه‌شدن و کاهش ۱۰درصدی از سهم پرداختی آنها به دولت هستند.

بیمه و باخت همیشه صیادان

برای آگاهی از شرایط و دنیای صیادان گذری به اظهار‌نظرهای مسئولان طی سال‌های اخیر نشان می‌دهد اکثر حرف‌ها ادعا بوده و وعده‌های سال۱۳۸۸ بود که محمد قاسمی، معاون صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات ایران در دولت دهم در مصاحبه‌ای خبر از کاهش ۱۰‌درصدی حق بیمه پرداختی از طرف صیادان داده و گفته بود: «به منظور کمک به صیادان و رونق و درآمد مطلوب‌تر این شغل، مصوب شد از این سال حق بیمه پرداختی صیادان که پیش از این ۲۷‌درصد بود، کاهش یافته و ۱۰‌درصد توسط دولت و ۱۷‌درصد باقیمانده را صیادان خود پرداخت کنند.»
این خبر خوبی برای صیادان بود اما آنها فقط با حلوا حلوا کردن باید دهان خود را شیرین می‌کردند، چون ۹‌سال این موضوع درحد خبر باقی‌ماند و در سال۱۳۹۷ حسن خسته‌بند، نماینده مردم انزلی در مجلس دهم اعلام کرد: «حق بیمه صیادان گیلانی با کمک‌های مدیرکل تأمین اجتماعی استان، مدیرکل شیلات گیلان، مدیرعامل و هیات‌مدیره اتحادیه پره‌های صیادی استان ۱۰‌درصد کاهش پیدا کرده است.»این یعنی در این ۹ سال، صیادان درگیر مشکلات خود بودند و تمام گفت‌وگو و مصاحبه‌های مسئولان هرگز تاثیری در روند زندگی و کار آنها نداشته و دردی از دردهای‌شان را التیام نبخشیده است.
اما در عمق فاجعه همین بس که چندی پیش مدیر‌کل اسبق شیلات گیلان نیز در مصاحبه‌ای درباره حل مشکل بیمه صیادان گفته بود: «با تلاش چند ساله نمایندگان و پیگیری مسئولان شیلات معافیت ۱۰‌درصدی حق بیمه صیادان گیلانی در سه ماهه پاییز سال ۹۷ به ثمر نشست اما بعد از گذشت چند ماه به‌دلیل عدم تأمین اعتبارات لازم از محل هدفمندی یارانه‌ها، تأمین اجتماعی خواستار پرداخت کامل حق بیمه شد و حتی مابه‌التفاوت و خسارات دیرکرد سه ماهه سال ۹۷ را نیز از صیادان زحمتکش گیلانی گرفته و صیادان همچنان ۲۷درصد حق بیمه را پرداخت می‌کنند.»
موضوعی که مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های صیادی ایران هم مهر تاییدی بر آن زده و عنوان کرد: «صیادان در حال حاضر همان ۲۷‌درصد کامل حق بیمه را پرداخت می‌کنند که این مبلغ بیمه برای‌شان بسیار سنگین بوده و حدود ۷۰‌درصد از صیادان توان پرداخت حق بیمه خود را نداشته و نمی‌توانند از مزایای بیمه بهره‌مند شوند.»هرچند در زمستان سال گذشته هم استاندار گیلان با تاکید بر مانع‌زدایی در مسیر جامعه صیادی استان، گفته بود: «تمام ظرفیت دستگاه‌های اجرایی گیلان برای حل مشکلات صیادان استان بسیج می‌شود.»اسدا... عباسی با تاکید بر این‌که حل و بررسی مشکلات جامعه صیادی گیلان در اولویت قرار دارد، ادامه داد: «حل مشکل بیمه صیادان که از مصوبات سفر هیات دولت به گیلان است در دستور کار قرار دارد، بنابراین باید تدابیراتی اندیشیده شود تا با کاهش صید، امورات اقتصادی و معیشتی صیادان دچار خدشه نشود.»
به گفته استاندار، لحاظ بسته حمایتی با فراهم‌کردن بسترهای اقتصادی و اشتغال‌آفرین برای جامعه صیادی گیلان ضرورت دارد.
وی از تشکیل کمیته بررسی مشکلات جامعه صیادی گیلان خبر داد و افزود: «فرمانداران شهرستان‌های ساحلی موظف به تشکیل ستاد حل مشکلات صیادان هستند و این کار باید هر چه سریع‌تر انجام شود.»
حالا حدود یک‌سال از آن روزها می‌گذرد اما گویی این حرف‌ها هم درحد وعده باقی مانده و باز هم صیادان باید در انتظار بمانند تا شاید روزی یکی از حرف‌ها به کرسی بنشیند و آنها شاهد رفع مشکلات‌شان باشند.