سال ۱۳۹۹ برابر با ۲۰۲۰ میلادی و در سومین نشست وزرای گردشگری کشورهای عضو اکو بود که مقرر شد سالانه یک شهر به‌عنوان پایتخت گردشگری کشورهای عضو انتخاب شود. در همان سال «دوشنبه» پایتخت تاجیکستان به‌عنوان اولین گزینه پایتخت گردشگری اکو انتخاب شد و بعد از آن ساری و اردبیل به عنوان گزینه‌های بعدی مورد تصویب قرار گرفتند. اردبیل با دارا بودن فضاهای طبیعی منحصربه‌فرد همچون گردنه حیران، منطقه جنگلی فندقلو، چشمه‌های جوشان در دل طبیعت، کوه همیشه سرافراز سبلان، دریاچه شورابیل و مناظر تاریخی، فرصت کم‌نظیری است که با تلاش، برنامه‌ریزی و مشارکت همه ارگان‌های مسئول در توسعه گردشگری می‌تواند منافع ارزشمند بی‌شماری را برای این استان به ارمغان بیاورد.اما نباید فراموش کرد که گام اول و اساسی برای میزبانی از این رویداد و استفاده از عنوان پایتخت گردشگری، برنامه‌ریزی در جهت اجرای طرح‌هایی است که جامع و مدون و عملی باشند.
اردبیل، هنوز در خواب زمستانی
تقریبا ۶۰ سال پیش بود که سازمان همکاری اقتصادی موسوم به اکو با هدف ایجاد اتحاد تجاری، کمک به رشد صنعت گردشگری و پیشرفت منطقه‌ای با حضور ایران، ترکیه و پاکستان تشکیل شد اما بعد از گذشت ۱۵ سال و با وقوع انقلاب اسلامی ایران، این سازمان کارها را زمین گذاشته و دیگر اقدامی نکرد.اما انگار اکو باید زنده می‌ماند و به همین علت در سال ۱۳۷۲ و با عضویت ۱۰ کشور جدید که بیش از ۴۰۰ میلیون نفر جمعیت دارند، یکبار دیگر کارهایش را شروع کرد. این‌بار کشورها با هدف رشد اقتصادی کشورهای عضو و ارتقای تجارت بین‌منطقه‌ای با حذف موانع تجاری، بهبود وضعیت زندگی، گسترش همکاری‌های متقابل در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، علمی و فنی، توسعه زیرساخت‌های حمل و نقلی فعالیت خود را آغاز کردند تا حداقل بتوانند با بهره‌مندی از توانمندی‌های موجود در شهرها و روستاهای‌شان صنعت گردشگری را رونق ببخشند.کارها پیش رفت تا این‌که از چند سال پیش تصمیم گرفته شد هر سال یک شهر به‌عنوان پایتخت گردشگری کشورهای عضو انتخاب شود و بر همین اساس اردبیل به‌دلیل توانمندی و ظرفیت‌های بی‌شمارش، ۲۰۲۳ را به نام خودش ثبت کرد.نکته حائز‌اهمیت این است که هر شهر فقط به مدت یک‌سال فرصت دارد از این عنوان و موقعیت به‌دست آمده استفاده کند و زمان اردبیل هم از دی‌ماه سال گذشته یعنی با شروع سال جدید میلادی آغاز شده ولی هیچ خبری از انجام کارهای مهم و چشمگیر نیست.در حال حاضر این منطقه برای عملی کردن برنامه‌هایش فقط چند ماه دیگر فرصت دارد و در این میان تازه انتصابات در اداره کل میراث فرهنگی که متولی برگزاری این رویداد بزرگ است، آغاز شده است.
برنامه‌هایی با خروجی «هیچ»
البته انگار در ایران برای کسی مهم نیست که از موقعیت‌های به‌دست آمده به‌خصوص امتیازاتی که می‌تواند شهرها و ظرفیت‌های آنها را به‌صورت جهانی مطرح کند، بهره ببرد.گواه این ادعا سال ۲۰۲۲ و امتیاز شهر ساری در استان مازندران که مثلا پایتخت گردشگری اکو بود و به‌راحتی آن را به خاکستر تبدیل کرد.به جرات می‌توان گفت بیش از ۹۵ درصد ایرانیان اصلا از این رویداد مطلع نشدند چه برسد به خارجی‌ها و جالب این‌که تازه مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اردبیل عنوان کرده می‌توانیم از تجربیات استان مازندران برای اجرای برنامه بهتر استفاده کنیم. از سه سال قبل که مشخص شده بود ۲۰۲۳ از آن اردبیل است، مسئولان و متولیان امر دست روی دست گذاشته و بی‌تفاوت به این رویداد زمان را سوزاندند و امروز که سه ماه از ۲۰۲۳ هم از دست رفته، تازه می‌خواهند برنامه‌ریزی کنند.احتمالا تمام رویداد را باید به نشست‌ها و سمینار و حرف زدن آقایان اختصاص داد و دیگر هیچ.البته مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اردبیل می‌گوید: «باید در طول سه سال گذشته به دنبال تهیه زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری می‌بودیم که متأسفانه در این حوزه کم‌کاری شده است. برگزاری رویداد اردبیل ۲۰۲۳ تنها بر‌عهده میراث فرهنگی نیست و برای این‌که بتوانیم از میزبانی این رویداد سربلند خارج شویم، لازم است همه مردم و مسئولان در این اقدام نقش لازم را ایفا کنند که در این راستا کمیته‌بندی ستاد استانی رویداد با حضور مدیران دستگاه‌های مختلف شکل گرفته است.»
حسن محمدی‌ادیب از ۱۸برنامه مصوب آماده اجرا در رویداد اردبیل ۲۰۲۳ خبر داده و ادامه می‌دهد: «از جمله برنامه‌های مهم پیش‌بینی شده برای برگزاری در طول رویداد اردبیل ۲۰۲۳ می‌توان به میزبانی از نشست سفرای کشورهای عضو اکو، میزبانی از نشست وزرای گردشگری کشورهای عضو و همچنین حضور ویژه در نمایشگاه بین‌المللی گردشگری تهران اشاره کرد.»
وی با بیان این‌که برای اولین‌بار ۲۷ فرصت سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری اردبیل فراهم شده است، می‌گوید: «این ۲۷ پروژه سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری آماده ارائه به سرمایه‌گذاران است تا بدون اتلاف حتی یک‌روز، به نام سرمایه‌گذاران موافقت اصولی صادر شده و با اهلیت‌سنجی کار اجرا و عملیاتی در این بخش شروع شود. در کنار ایجاد فرصت‌های سرمایه‌گذاری و اشتغال جدید، ما از رویداد ۲۰۲۳ استفاده می‌کنیم تا در حوزه گردشگری، صنایع‌دستی و میراث فرهنگی استان را با تمام ظرفیت‌ها به مخاطبان معرفی کنیم تا بیشترین مشارکت در توسعه این حوزه را شاهد باشیم.»
با اقدامات انجام گرفته و برنامه‌ریزی‌ها برای ماه آینده باید گفت سهم اردبیل از امتیاز پایتخت گردشگری‌اش «هیچ» است و دیگر هیچ!
