چهارشنبه سوری

به گزارش جام جم آنلاین بوشهر و به نقل از کارشناس ارشد روانشناسی (شهربانو بهروزیان) مرکز مشاوره معاونت فرهنگی و اجتماعی استان بوشهر؛شاد بودن اتفاق خوبی است به خصوص اگر به صورت گروهی باشد. چهارشنبه سوری‌های قدیم این طور بود که دوست، همسایه و فامیل دور هم جمع می‌شدند، آتشی روشن می‌کردند و بوی هیزم و صدای خنده و هیاهیوی بچه‌ها برای پریدن از روی آتش کوچه را پر می‌کرد و اعتقاد بر این است که چنین کاری، انسان را از بیماری و بدبختی حفظ خواهد کرد. اما رفته‌رفته با تغییر در سبک زندگی و مدرنیته شدن، آیین چهارشنبه‌سوری نیز تغییر کرده است و استفاده از ابزار مختلف در این مراسم موجب شده که هدف تا حدودی به فراموشی سپرده شود.

در چهارشنبه‌سوری از سوی نوجوانان و جوانان برنامه­‌هایی مانند ترقه، نارنجک وآتش‌بازی‌های خطرناک مشاهده می­‌شود که این صداهای بلند و نابهنجار موجب تغییراتی در سیستم هیجانی افراد می­‌شود و چنین اعمالی به عنوان تخلیه هیجانی از دیدگاه اکثر افراد معرفی می­‌شود. بروز هیجان­‌ها در هر سنی وجود دارد اما چون در سنین نوجوانی و جوانی بیشتر گرایش به همسالان وجود دارد و با توجه به ویژگی­‌های روان­شناختی خاص خود مانند تشخص‌طلبی، توجه‌طلبی، احساسات، هیحانات، ابراز وجود بیشتر نیازمند بروز تخلیه هیجانی هستند اما آنچه که می‌خواهیم در ادامه مطالب شرح دهیم چهارشنبه‌سوری از منظر روانشناسی هیجانات می‌باشد.

هیجانها معمولاً به صورت واکنش به رویدادهای مهم زندگی ایجاد می‌شوند. وقتی هیجانها فعال می‌شوند، احساسهایی در ما بوجود می‌آورند، بدن ما را برای عمل برانگیخته می‌کنند، حالتهای انگیزشی بوجود می‌آورند و به صورت علنی ابراز می‌شوند.

* منظور از احساس، حالت ذهنی هیجان است.

* منظور از برانگیختگی، علائم بدنی مربوط به هیجان مانند تپش قلب، نفس نفس زدن، عرق کردن و غیره است.

* منظور از حالتهای انگیزشی، انجام اقدامات متناسب با هیجان ایجاد شده است؛ برای مثال حمله کلامی و غیرکلامی هنگام بروز هیجان خشم.

* منظور از ابراز علنی هیجان، جلوه‌های ظاهری آن مانند خندیدن، و یا علائم ظاهری خشم، غم و دیگر هیجان‌هاست.

هیجانات مثبت و منفی چیست؟

هیجانات مثبت از علاقه و رضایت تا عشق و لذت در نوسان هستند و احساس مطلوبی را در افراد پدید می‌آورند و موجب پاسخهای مطلوب به موقعیتهای مختلف می‌شوند.

هیجانات مثبت در موقعیت‌های امن و قابل کنترل رخ می‌دهند.

هیجانات مثبت احتمال رشد و موفقیت آینده را افزایش می‌دهند و افکار و اعمالی را راه‌اندازی می‌کنند که به موفقیت افراد کمک می‌کنند.

هیجانات مثبت مانع فعالیت آن بخش از مغز که اندیشه‌های نگران کننده را تولید می‌کند، می‌شوند و انرژی بدن و شور و اشتیاق فرد را برای فعالیت افزایش می‌دهند.

هیجانات منفی در پاسخ سریع به تهدیدات بیرونی رخ می‌دهند. خشم، غمگینی، حسادت، و تنفر به عنوان هیجانهای منفی شناخته می‌شوند.

هیجانات منفی احساسات منفی مانند غم و اندوه را در فرد پدید می‌آورند. هیجانهای منفی باعث می‌‌شوند که افراد اطمینانشان را از دست بدهند و احساس بدبختی درباره‌ی خودشان و دیگران داشته باشند. در غم و ناراحتی، به ویژه افسردگی، انرژی و شور و شوق برای زندگی کاهش می‌یابد.

حال که با مفهوم هیجان و انواع آن آشنا شدیم می‌خواهیم بگوییم که چهارشنبه‌سوری همراه با کارهای خطرناک و استرس‌برانگیز چیزی را به همراه ندارد حتی اگر فردی در آن شرکت نکند با آن همراه خواهد بود. اما در جامعه‌ی امروزی آن چه بیشتر مشاهده می‌شود درباره نوجوانان و انجام اعمال خطرناک می‌باشد که شاهد بیشترین هیجانات در آن هستیم. بروز هیجانات در هر سنی وجود دارد اما در سنین نوجوانی با توجه به گرایش به سوی همسالان، نمود ان بیشتر می باشد و همین سنین نیاز به تخلیه هیجانی دارند و اصول صحیح آن این است که این هیجانات تخلیه شود اما والدین و سیستم آموزشی می توانند نقش اساسی را در این زمینه داشته باشند. آنها می‌توانند به فرزندان خود راههای مدیریت هیجان را آموزش دهند و جامعه نیز آنها را به سمت و سوی هدایت کند که از راههای بهتر و موثرتر و بدون اینکه به خود و دیگران لطمه و صدمات جسمانی و روانی وارد نموده، هیجان خود را تخلیه نمایند.