تازهترین اتفاقی که رقم خورده، مربوط به بودجه صداوسیما میشود که برخی رسانههای داخلی بدون این که در جریان اصل موضوع باشند آب در آسیاب دشمن میریزند. در حالی که دشمنان میخواهند ما روی فرهنگ که مهمترین اصل در جوامع محسوب میشود کار نکنیم. همچنین مقام معظم رهبری بارها به موضوع فرهنگ توجه کرده و در این باره تاکید کردهاند. حال این سؤال مطرح میشود که با توجه به اهمیتی که فرهنگ دارد و فرهنگ است که زیربنای بسیاری از حوزهها را شامل میشود، چرا باید مورد بیمهری قرار بگیرد و گلایه درباره بودجه صداوسیما مطرح شود؟
به گزارش جامجم، ما بارها با واژه فرهنگ روبهرو شده و درباره آن شنیده، خوانده و نوشتهایم، اما گاهی دلمشغولیهای روزانه مانع نگاه عمیق ما به موضوع فرهنگ شده است. در حالی که فرهنگ نقش عمدهای در زندگی بشر دارد و زیربنای اقدامات مختلف در جامعه به فرهنگ مربوط میشود. اگر بخواهیم نگاهی عمیق به این موضوع داشته باشیم، با این سؤال روبهرو خواهیم شد که فرهنگ چه درصدی از سهم بودجه سالانه کشور را به خود اختصاص بدهد؟
سرمایهگذاری صحیح در فرهنگ
طبیعی است که پاسخ همه نسبت به این موضوع مثبت است اما آنچه اهمیت دارد این است که نگاه هر کدام از ما برای تخصیص درصد بودجه فرهنگ متفاوت است. این در حالی است که اگر بخواهیم پاسخ کارشناسی به این موضوع بدهیم باید نگاهی به هجمههای رسانههای خارجی داشته باشیم که چرا آنها متمرکز هستند روی بودجه دستگاههای فرهنگی که در راس آنها صداوسیماست؟ در واقع هدف آنها از این موضوع چیست و میخواهند به چه چیزی دست پیدا کنند؟ وقتی به همه این موارد توجه کنیم، متوجه میشویم که دشمنان به بهانههای مختلف نمیخواهند سرمایهگذاری روی فرهنگ صورت بگیرد، چرا که به نفعشان نیست این اتفاق بیفتد. ضمن این که در ماههای اخیر به غیر از هجمه روی بودجه صداوسیما، شاهد هستیم مدیران رسانهملی هم تحریم شدند. این در حالی است که تحلیل و تفسیر اصولی به دنبال این اقدامات ندیدهایم. همه این موارد نشان میدهد که دشمنان میخواهند اثرگذاری دستگاههای فرهنگی را کم کنند تا مردم به لحاظ فرهنگ عقب بمانند.
هوشمندی اصحاب رسانه
بنابراین وقتی چنین اتفاقاتی رخ میدهد وظیفه ما اصحاب رسانه است که هوشمندانه برخورد کنیم و مقابل چنین هجمههایی بایستیم. نباید ناآگاهانه آب به آسیاب دشمن بریزیم، زیرا همراهی کورکورانه باعث میشود از مسیر اصلی واقعیتها دور شویم و حقایق را آن طور که لازم است به مردم ارائه ندهیم. اکنون این اتفاق برای بار دیگر رخ داده است. امسال همچون سالهای قبل که در شش ماهه دوم بحث بودجه صداوسیما مطرح میشود، چالشهایی شکل گرفته که دشمنان با هجمههایشان نهتنها مردم را فریب میدهند، بلکه رسانههای داخلی هم در این مرداب اسیر شدهاند. این روزها شاهد شایعات زیادی هستیم. تازهترین شایعه هم مربوط به بودجه سریال موسی میشود که اعلام شد ۱۰هزار میلیارد است. این شایعه فراتر از یک دروغ بزرگ بود که سیدمحمود رضوی، تهیهکننده سریال خطاب به شایعهسازان در فضای مجازی گفت:«ای کاش میگفتید ۱۰هزار میلیارد دلار که با کلاستر باشد!» همچنین او در بخشی از توییت خود نوشت: «یا سریال نساختید یا ۱۰هزار میلیارد نمیدانید چقدر است!»
اکنون نکته قابل تامل این است بودجهای که در ظاهر با ۴۲درصد افزایش همراه بوده، همین امر در کنار بزرگنمایی رقمهای ریالی، دستمایه جریان دیگری علیه رسانهملی قرار گرفته است. حال این سؤال مطرح میشود آنچه مسلم است اینکه وقتی بودجه عمومیکشور، با افزایشی طبیعی و همسان با بخشهای گوناگون همراه بوده، چرا این افزایش معمولی باید مورد هجمه قرار بگیرد؟
تزریق بودجه برای تولید آثار فاخر
پس با علم به این حقایق، شبههافکنیهای امروز برخیها نسبت به بودجه صداوسیما در حالی که لایحه بودجه ۱۴۰۲ در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است از کجا نشات میگیرد و شبههافکنان به دنبال چه موضوعی هستند و چرا تلاش دارند با ارائه مطالبی غیرمستند فضا را آلوده کنند؟ از سوی دیگر اگر بخواهیم نگاه عمیقتر داشته باشیم، متوجه میشویم تولید آثار فاخر در حوزههای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، نیازمند تزریق بودجه کافی است، بهخصوص اینکه انتظار میرود صداوسیما هر سال یک نمونه از این آثار را روانه آنتن کند. در مجموع برای داشتن یک آنتن قوی همراه با آثار پرمحتوا باید تلاش کنیم بودجه خوب هم تزریق شود تا بتوانیم شاهد تحول در برنامههای نمایشی و غیرنمایشی باشیم.
لزوم افزایش بودجه برونمرزی رسانهملی
مدتهاست در جبهه فرهنگی در حال نبردیم و از این رو باید مسلح و آماده پا به میدان بگذاریم. یکی از ابزارهای لازم برای مواجهه با امواج بیگانه، بودجه لازم برای تهیه امکانات و محتوای درخور است. با وجود این و آگاهی بسیاری از شرایط موجود وقتی ارقامی از بودجه سالانه کشور طرح و حرفی از سهم دستگاههای فرهنگی از جمله صداوسیما به میان آمد، انتقادهایی از داخل و خارج نسبت به این سهم بیان شد که برخی با عناد همراه بود. برای پاسخ به چرایی این نوع نگاه پرسشهای دیگری هم به ذهن متبادر میشود ازجمله اینکه با توجه به هجمه سنگین دشمن در جنگ فرهنگی موجود درحالیکه فرهنگ حدود یک و نیم درصد از سهم بودجه سالانه کشور را به خود اختصاص میدهد، آیا میتوان باز هم به دید نقد به آن نگریست؟ امیدعلی مسعودی، کارشناس رسانه و استاد دانشگاه در گفتوگو با جامجم درباره دلایل انتقادها و همجمههایی که در این چند روز درخصوص افزایش بودجه صداوسیما عنوان شد، میگوید: دلایلی را در این مورد میتوان متصور بود. بخشی از آنها به این علت است که توقعات از صداوسیما خیلی بالاست. مردم توقع عملکرد بهتری دارند و میخواهند رسانه رسمی کشور در برابر هجمههای رسانههای معاند، حالت واکنشی نداشته و بیشتر کنشمند باشد. به همین علت، روی بودجه ایراداتی را مطرح میکنند. هر چند به زعم من بودجه معاونت برونمرزی باید افزایش پیدا کند، چون این بخش به دلیل تحریمها با چالشهای زیادی روبهروست. با توجه به هزینهها و امکانات لازم برای تغییر باید بودجه این بخش افزوده شود.
صداوسیمای جمهوری اسلامی در سالهای پس از انقلاب همواره از سوی جریان رسانهای مشخص مورد هجمه قرار گرفته و به بهانههای مختلف، عملکرد، سابقه و سیاستهای آن نقد شده است. پس این موضعگیریهای اخیر بهویژه از سوی خارجیها را میتوان نشات گرفته از تمایل آنان برای تضعیف جبهه رسانهای ایران و جلوگیری از نفوذ این دستگاه فرهنگی قلمداد کرد. مسعودی هم در اینباره بیان میکند: معمولا بیرون از مرزها به دنبال تخریب هر نهاد و سازمانی در داخل کشور هستند. قطعا آنها منافع خود را دنبال میکنند و در این موضوع تردیدی نیست. از این طرف هم صداوسیما نیاز به اصلاح امور دارد. انتقادهای داخلی بیشتر از این بعد که است که سازمان صداوسیما تقویت شود. انتقادهای بیرونی هم بیشتر به خاطر تخریب سازمان صداوسیما و عملکرد و تاثیرات آن بیان میشود. باید اینها را از همدیگر تفکیک کنیم.
گفته میشود حرکت صداوسیما به سوی هر چه بهتر شدن و ارتقای کیفی آثار و قوت بخشیدن به زیرساختها و... همه میتواند ثمر و آورده انتقادات داخلی برای این سازمان باشد و البته آنها را به مرور زمان کمرنگ کند. مسعودی در این خصوص عنوان میکند: همانطور که اشاره کردم توقع مردم از صداوسیما زیاد است، میخواهند این رسانه به جهتهای گوناگون نظیر مدیریت اخبار، ارائه تحلیلها و... گوی سبقت را از رقبای معاند خود برباید. اگر غیر از این باشد ما در حالت واکنش میمانیم. یعنی اتفاقی میافتد و ما بعد از آنان روایت خود را ارائه میدهیم. در حالیکه روایت ما بهویژه روایت رسمیمان باید پیش از روایت دشمنان ارائه و دقیقتر از آنان باشد. مخاطبان یکسری نیازها دارند که البته موافق نیستیم نیازهای خارج از قانون و شرع در صداوسیما برآورده شود، اما این رسانه میتواند با امکاناتی که دارد خیلی بهتر از این نیازهای مردم کشور را برآورده و مخاطبان را اقناع کند. دلیل اینکه برخی جذب رسانههای معاند میشوند همین عدم اقناع است.
روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد