هدف؛ چین، روسیه و ایران

کنترل‌های جدید صادرات آمریکا در حوزه فناوری هوش‌مصنوعی قصد دارد صادرات نیمه‌رسانای پیشرفته به چین را قطع کند اما احتمالا فقط بخش کوچکی از صادرات آمریکا و تایوان به چین تحت‌تاثیر قرار خواهد گرفت.  درباره ایران هم وضع به همین منوال است و چشم‌انداز تحریم‌ها را بلندمدت‌تر کرده است.

در طول پاییز، مقامات تحریم‌کننده در سراسر جهان نزدیک به ۷۴۰ نهاد و فرد را به‌دلیل مشارکت در جنگ روسیه علیه اوکراین به فهرست تحریم‌ها افزودند. در واکنش به الحاق لوهانسک، دونتسک، خرسون و زاپوریژیا توسط پوتین، بریتانیا ممنوعیت صادراتی را برای هدف‌قراردادن بخش‌هایی که به‌شدت به کالاها و خدمات غربی وابسته هستند، اعمال کرد. تحریم‌های جدید، دسترسی روسیه به فناوری‌اطلاعات، مهندسی و سایر خدمات کلیدی را قطع می‌کند.

بریتانیا پیش‌بینی می‌کند که این اقدامات پیشرفت فناوری روسیه را متوقف خواهد کرد. هدف‌قراردادن صنایع روسیه که به‌شدت به واردات کالاها یا خدمات غربی متکی هستند، سیاست موثری است، زیرا کنترل‌های چندجانبه صادرات به کاهش ۷۰درصدی واردات نیمه‌هادی به روسیه منجر شده است. همانند بریتانیا، کانادا نیز هیچ نشانه‌ای از کاهش سرعت با تحریم‌های روسیه نشان نمی‌دهد. ونکوور مقامات بلندپایه دولتی را تحریم و دارایی‌های آنها را مسدود کرده است.

ایران، هدف بعدی

فراتر از روسیه، مقامات غربی نیز چشمان خود را به ایران دوخته و ۱۱۵ تحریم جدید اعمال کرده‌اند. این امید وجود داشت که ایران برنامه هسته‌ای خود را در ازای لغو تحریم‌های انرژی توسط آمریکا کاهش دهد. بااین‌حال مقامات غربی به‌جای کاهش، تحریم‌ها را تشدید کردند. تحریم‌ها علیه مقامات ایرانی می‌تواند دیگران را از ارتکاب نقض حقوق‌بشر منصرف کند، زیرا می‌دانند که دسترسی به موسسات مالی آمریکا را نیز از دست خواهند داد. بااین‌حال، فقط با افرادی کار خواهد کرد که معاملات مهمی با موسسات مالی آمریکا دارند.

سرعت تحریم‌ها

آیا سرعت فعلی تحریم‌های جدید در سال ۲۰۲۳ میلادی ادامه خواهد داشت یا خیر؟ مقامات تحریم‌کننده در سراسر جهان یک روند کلیدی را زیر نظر خواهند داشت و آن هم دلار است.کاهش جزئی ذخایر دلاری در سراسر جهان توسط ناظران دولت‌های اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. ذخایر توسط دولت‌ها برای حمایت از ارزهای خود خرید و فروش می‌شود. در سالی که دلار آمریکا در برابر ارزهای بازارهای نوظهور ۶ درصد افزایش یافته، تقریبا تعجب‌آور است که دارندگان ذخایر دلاری بیش از این افت نکرده‌اند. روشن است که صادرکنندگان نفت، دارایی‌های خود را افزایش داده‌اند، زیرا آنها این کالای پرسود را به دلار آمریکا می‌فروشند.

 گزارش‌ها درباره مرگ هژمونی دلار بسیار اغراق‌آمیز است. کنترل صادرات فناوری علیه چین به‌سختی باعث ایجاد موج اقتصادی در آمریکا خواهد شد. آمریکا اخیرا از قانون قدرتمند محصولات مستقیم خارجی برای محدودکردن صادرات نیمه‌هادی‌های بسیار پیشرفته به چین استفاده کرده است. آمریکا و متحدانش تقریبا انحصار تولید نیمه‌هادی‌های پیشرفته را دارند و کنترل صادرات را به ابزاری مؤثر برای محروم‌کردن کشورهایی مانند روسیه و چین از آخرین تراشه‌های پیشرفته تبدیل می‌کنند. برخلاف اکثر تحریم‌ها و کنترل‌های صادراتی که مستلزم تبعیت از سوی افراد آمریکایی است، این قانون شرکت‌های خارج از آمریکا را ملزم می‌کند تا درصورت استفاده از نرم‌افزار یا سخت‌افزار آمریکا در فرآیند تولید، قبل از صادرات نیمه‌هادی‌های پیشرفته به چین، مجوز دریافت کنند.  پیامدهای آن برای پیشرفت تکنولوژی چین قابل‌توجه است، زیرا نرم‌افزار آمریکا تمایل دارد توسط اکثر تولیدکنندگان نیمه‌هادی در سراسر جهان استفاده شود.

کنترل هوش‌ مصنوعی

کنترل صادرات هوش‌ مصنوعی، بزرگ‌ترین اقدام علیه چین از زمان جنگ تجاری است. در سال۲۰۲۰ میلادی، دفتر صنعت و امنیت وزارت بازرگانی آمریکا نزدیک به ۳۰۰ نهاد را به فهرست نهادهای خود اضافه کرد، به این معنی که افراد آمریکایی باید قبل از صادرات اقلام کنترل‌شده به آن نهادها مجوز دریافت کنند.  هدف آنها، محدودکردن جریان تمام نیمه‌هادی‌های پیشرفته است که می‌توانند برای تولید نظامی و ابررایانه استفاده شوند. محدودیت‌های نیمه‌هادی‌های پیشرفته احتمالا تأثیرات محدودی بر صادرات کلی آمریکا به چین خواهد داشت، که در مورد صادرات تایوانی به چین نیز صدق می‌کند.نیمه‌هادی‌ها و محصولات مرتبط حدود ۹درصد از کل صادرات آمریکا به چین در سال۲۰۲۱ میلادی را تشکیل می‌دادند. از آنجا که اقدام اخیر فقط تراشه‌های بسیار پیشرفته را پوشش می‌دهد، بخش بسیار کوچک‌تری از کل صادرات تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.شایان ذکر است، شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات نیمه‌رسانا احتمالا ضربه خواهند خورد، زیرا فروش آنها به چین بین ۱۳ تا ۳۰درصد کل فروش است. بااین‌حال، صادرات کلی تراشه آمریکا به چین کاهش قابل‌توجهی را تجربه نخواهد کرد. این موضوع در مورد تایوان نیز صدق می‌کند، که ۶۰درصد از نیمه‌هادی‌های خود را به چین صادر اما از کنترل صادرات آمریکا تبعیت می‌کند و پیش‌بینی می‌نماید که تنها بخش کوچکی از صادرات تراشه‌هایش تحت تاثیر قرار گیرد.

منبع: شورای آتلانتیک