در سایه چنین تغییراتی است که به کالاها و خدمات تبلیغ شده از سوی آنان اقبال میشود. تا وقتی ذائقه و سبک زندگی مردم عوض نشود به سمت و سوی کالاهای بدون مصرف لاکچری و خدماتی همچون کاشت ناخن، مژه یا تتو، میکروبلیدینگ و حتی غذاهای فست فود نمیروند.
همه این اتفاقات ابتدا باید با تغییر در فکر و ذائقه افراد شکل بگیرد تا درنهایت به تغییر در رفتار آنها منتهی شود. این متهمان ردیف اول تغییر سبک زندگی اما درآمدهای نجومی معاف از مالیات دارند.
این در حالی است که بر اساس مصوبه اسفند ماه۹۹ مجلس، درآمدهای کاربران دارای بیش از ۵۰۰ هزار دنبالکننده رسانههای کاربرمحور از محل تبلیغات مشمول مالیات بر درآمد خواهد بود. مالیاتی که تاکنون اخذ نشده اما انگار امسال بناست شاهد حرکتهایی در این زمینه باشیم.
شبکه اجتماعی اینستاگرام اگرچه میتواند در حوزههایی همچون آموزش، مفید واقع شود اما مبنای اصلی این شبکه سرگرمی، ذائقهسازی و تغییر سبک زندگی است. فرآیند تغییر سبک زندگی، سالهاست از رهگذر رسانهها آغاز شده اما تعاملی بودن رسانههای جدید و شبکههای اجتماعی، این فرآیند را سریع کرده است.
بر همین اساس، کمپانیهای بزرگ و کوچک دنیا، تمرکزشان را روی تبلیغات از سوی بلاگرها و اینفلوئنسرهای اینستاگرامی متمرکز کردهاند. آنها به بلاگرهای اینستاگرامی پول و خدمات رایگان میدهند تا در قالب پست و استوری برایشان تبلیغ کنند.
بلاگرها هم خوب میدانند برای به ثمر رسیدن این تبلیغات چگونه باید با لوازم و مواد برندی خاص آرایش کنند، چطور با حرص و ولع غذای فلان رستوران را بخورند که خوشمزهتر به نظر برسد یا چگونه چیدمان خانهشان را در برابر دوربین مرتب کنند تا سرویس آشپرخانه مارک خاص یا مبلمان برندی دیگر مشتری پیدا کند.
هرچند این بلاگرها هیچگاه به صورت رسمی درباره درآمدهایشان صحبت نکردهاند اما اگر به عنوان مشتری یا صاحب برندی برای تبلیغ کالا یا خدماتتان با آنها تماس بگیرید، متوجه خواهید شد بابت هر پست یا استوری، بسته به تعداد دنبالکنندگان از حدود سهچهار میلیون تا پنجاهشصت میلیون درآمد دارند و با یک ضرب و تقسیم ساده، درآمدهای میلیونی و حتی میلیاردی آنها مشخص میشود. از همه جالبتر اینکه صاحبان این مشاغل پردرآمد به ازای این درآمدهای نجومی، مالیاتی نمیپردازند.
نمایندگان مجلس، اسفند سال۹۹ برای نخستینبار در جریان بررسی بخش درآمدی لایحه بودجه سال۱۴۰۰، اینفلوئنسرها را مکلف به پرداخت مالیات کردند.
براساس این بند الحاقی، درآمدهای کاربران دارای بیش از ۵۰۰هزار دنبالکننده رسانههای کاربرمحور از محل تبلیغات، مشمول مالیات بردرآمد خواهد بود، زیرا درآمد قابلتوجهی دارند.
این قانون، سازمان امور مالیاتی را مکلف کرده بود ظرف دو ماه پس از لازمالاجرا شدن این بند دستورالعمل اجرایی مربوط به اخذ مالیات از درآمدهای کاربران حرفهای رسانههای کاربرمحور از محل تبلیغات را تهیه و به تایید وزیر اقتصاد و امور دارایی برساند. سازمان امور مالیاتی مکلف است فهرست مودیان مالیاتی و خوداظهاری تهیه شده توسط آنها را تهیه و در سایت سازمان در منظر عموم قرار دهد.
البته فارغ از این قانون جدید، براساس قانون مالیاتهای مستقیم هم اگر اشخاص حقیقی با هر وسیلهای درآمد تبلیغاتی داشته باشند، طبق ماده۹۳ (مالیات های مستقیم) مشمول مالیات میشوند و اگر اشخاص حقوقی نیز با هر وسیلهای از محل تبلیغات، درآمدی داشته باشند، مشمول مالیات بردرآمد خواهند شد. اما تاکنون خبری درباره اخذ مالیات از اینفلوئنسرهای مشهور اینستاگرامی منتشر نشده است.
جهانگیر رحیمی، مدیرکل دفتر طراحی و تحلیل فرآیندهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی، از آغاز فرآیند مالیاتستانی از اینفلوئنسر و بلاگرهای فضای مجازی از سال جاری خبر داده است.
طبق توضیحات وی، قرار است فعالیت افراد دارای فالوئرهای بالا در فضای مجازی از چند جنبه و در چند بحث از لحاظ اقدامات و رویدادهای اقتصادی و تجاری در مقاطع زمانی مختلف، پیگیری و سامانه مالیاتی فضای مجازی راهاندازی شود.
رحیمی درباره سازوکار دریافت مالیات از بلاگرها گفته است:«دادهها و دیتاهایی که از سوی مراجع مختلفی رصد و ثبت میشود و به دست سازمان امور مالیاتی میرسد را براساس الگوریتمهایی که وجود دارد، استوری تبلیغاتی این افراد در اینستاگرام و همچنین تیزرهای تبلیغاتی که منتشر میکنند و نیز کسب و کارهایی که به صورت مجازی خدمات تبلیغاتی ارائه میکنند، بررسی میکنیم.»
به گفته وی، سازمان امور مالیاتی، ناظر فعالیت این افراد در فضای مجازی نیست و دیتاها و دادهها از مراجع ناظر که فضای مجازی را به صورت گسترده و دقیق رصد میکنند، به دست میآید.
مدیرکل دفتر طراحی و تحلیل فرآیندهای مالیاتی تاکید کرد: «امسال تلاش میکنیم هم از بلاگرها، اینفلوئنسرها و هم از صفحات خرید و فروش کالا و خدمات در فضای مجازی براساس درآمدهایی که دارند، مالیات بگیریم.»
به گفته رحیمی، در مرحله اول این فرآیند، اینفلوئنسرها و بلاگرها شناسایی شدهاند و مرحله دوم، دریافت اطلاعات فعالیت تجاری و اقتصادی این افراد در فضای مجازی است.
وی با تاکید بر اینکه با بلاگرهایی مواجه هستیم که در ماه، درآمدهای بسیار بالا و قابل توجه داشتند، میافزاید:«برخی از این افراد بدون اینکه تخصصی داشته باشند تنها با انتشار عکس و فیلم خانوادگی یا سرگرمکننده صاحب درآمدهای بالایی با ارائه تبلیغات در صفحه خود شدهاند.»
رحیمی با اشاره به تعداد اینفلوئنسرهایی که مالیات آنها در سال ۱۴۰۰ محاسبه شده، افزود: «اسامی ۲۶۰اینفلوئنسر و بلاگر مشمول دریافت مالیات مشخص شده و مالیات آنها بعد از ارسال اطلاعاتشان در سازمان امور مالیاتی محاسبه میشود و در نهایت اگر این اشخاص برای تسلیم اظهارنامه و خوداظهاری اقدام کنند، از معافیتهای قانونی هم بهرهمند میشوند.»
مدیرکل دفتر طراحی و تحلیل فرآیندهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی درباره نوع فعالیتهای اینفلوئنسرها که مشمول مالیات میشوند، گفت: «آن بخش از درآمد این افراد که از طریق تولید، انتشار و اشتراکگذاری محتوای تبلیغاتی در فضای مجازی بهدست آمده، مشمول مالیات میشود و محتوای تبلیغاتی هم طبق تعریف هرگونه اعلام و اطلاعرسانی برای معرفی محصولات، اشخاص، پدیدههای اجتماعی یا ترغیب به خرید کالا یا خدمات است که در فضای مجازی اعم از رسانههای برخط، کانالها و صفحات به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در قالب محتوای سمعی یا بصری ارائه میشود.»
به گفته مدیرکل دفتر طراحی و تحلیل فرآیندهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی اگر شخصی به خاطر وجه عمومی و جایگاهش، فالوئرهای زیادی داشته باشد اما از این طریق درآمدی کسب نکند، قاعدتا مشمول مالیات نمیشود.
یگانه شریعت - گروه جامعه روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد