تسکین درد با فیزیوتراپی

احساس انواع مختلف درد به این بستگی دارد که مغز چگونه آنها را از طریق اعصاب و نخاع از مفاصل، عضلات یا هر بخش دیگری از بدن دریافت می‌کند و تشخیص می‌دهد.

دردهایی که ما تجربه می‌کنیم ممکن است از نوع حاد باشند مانند سردردها، دردهای بعد از جراحی، درد به دلیل آسیب فیزیکی و درد ناشی از عادت ماهانه یا ممکن است دردهای مزمن باشند که شامل دردهای آرتروز یا روماتیسم مفصلی است که از گیرنده‌های عصبی درد در مفاصل به مغز مخابره می‌شوند.

نوع دیگر دردهای مزمن دردهای عصبی است که در بیماران سکته مغزی، ام‌اس و آسیب طناب نخاعی منشأ آن در سیستم اعصاب مرکزی یعنی مغز و نخاع است.

از انواع دیگر دردهای مزمن دردهای عصبی بوده که منشأ آن در سیستم اعصاب محیطی است؛ مانند دردهای عصبی به دنبال زونا، نوروپاتی به دنبال دیابت و دردهای عصبی ناشی از ابتلا به بیماری ایدز.

کمردردها، دردهای ناشی از سرطان و درد مفاصل و عضلات در فیبرومیالژیا از جمله دردهای مزمنی هستند که نوع آنها ترکیبی از موارد فوق می‌تواند باشد.

در نهایت انواع دیگری از دردهای مزمن دردهای احشایی هستند که نمونه‌هایی از آنها نشانگان التهابی روده، التهاب لوزالمعده و بخش‌های داخلی بدن است. یک فیزیوتراپیست در مواجهه با چنین دردهایی با استفاده از روش‌های فعال و غیرفعال به تسکین درد می‌پردازد.

روش‌هایی مانند درمان‌ها و تکنیک‌های دستی، گرمادرمانی و سرمادرمانی با روش‌های مختلف، تحریک الکتریکی از طریق پوست، سوزن خشک و بادکش‌کردن در فیزیوتراپی برای کاهش درد از پرکاربردترین اقدامات هستند. گرمادرمانی به‌صورت سطحی با مادون‌قرمز یا کیسه‌های داغ و مرطوب برای دردهای با منشأ عضلات سطحی اعمال می‌شود.

در دردهایی که منشأ عمیق‌‌تری دارند، گرما با استفاده از دستگاه دیاترمی یا اولتراسوند یا تکار به صورت عمقی به بافت‌ها اعمال می‌شود. سرما هم علاوه بر کیسه‌های یخ به وسیله دستگاه‌های مختلف کرایوتراپی برای بیماران به کار برده می‌شود.

تکنیک‌های دستی هم مانند ماساژ، روش‌های آزادسازی عضلات و متحرک‌سازی مفاصل در دردهای با منشأ اسکلتی- عضلانی بسیار مؤثر و راهگشا هستند اما تمرین درمانی شامل حرکاتی بر مبنای فعالیت‌های بیمار، کشش عضلات، ایجاد و افزایش دامنه حرکتی در مفاصل، تمرینات تقویتی عضلات، یوگا، ریلکسیشن و انقباض و شل‌کردن ماهیچه‌ها است که از روش‌های فعال فیزیوتراپی برای کاهش درد به شمار می‌رود.

تمرین‌های هوازی آرام و کم فشار هم به‌عنوان یک روش فعال از سوی فیزیوتراپیست‌ها برای کاهش درد به کار گرفته می‌شود.

یک فیزیوتراپیست با دانش می‌تواند علاوه بر استفاده از روش‌های تسکین درد به رفع علت آن هم در حد امکان و تا جایی که به تخصصش ارتباط دارد، بپردازد.

پرهام پارسانژاد - فیزیوتراپیست / روزنامه جام جم