روز گذشته، برای چندمین بار در مدتی کوتاه، رکورد فوت‌شده‌های ناشی از ویروس کرونا در کشور شکسته شد و با ۶۸۴ قربانی، روز بسیار تلخی را پشت‌سر گذاشتیم. اما در حالی که سویه دلتای این ویروس، در کشور فراگیر شده و آمار مبتلایان و قربانیان سیر صعودی دارد، خطر انتشار سویه لامبدا هم جدی است. البته نمی‌توان زمان مشخصی را برای ورود این سویه به کشور پیش‌بینی کرد. چراکه وقوع این اتفاق کاملا تابع سیاست‌های ماست. درواقع اگر کنترلی بر مرزهای ورودی و خروجی کشورمان نداشته باشیم و نظارتی بر مسافرت‌ها صورت نگیرد، طبیعتا این اتفاق تلخ خواهد افتاد.
بدیهی است که سویه لامبدا هم مانند هر سویه دیگری که ابتدا در یک منطقه جغرافیایی شناسایی می‌شود و بعد از آن گسترش پیدا می‌کند، توانایی انتقال و فراگیری را دارد؛ خطرناک‌تر این‌که لامبدا توانایی انتقال پیش از ظاهر شدن علائم بالینی در فرد بیمار را دارد.
لازم به ذکر است که هر جهش جدید ویروس، منجر به افزایش انتقال و نهایتا باعث کمک به بقای بیشتر ویروس می‌شود؛ پس انتخاب طبیعی حکم می‌کند که ویروس توسط آن سویه‌ای که انتقال‌پذیری بیشتری دارد، گسترش پیدا کند. اتفاقی که در سویه لامبدا افتاده و این‌طور گزارش شده که قدرت انتقال و سرایتش بیشتر از سویه دلتاست؛ بنابراین به نظر می‌رسد اگر سویه لامبدا بتواند وارد کشور شود، به‌راحتی می‌تواند سویه غالب کشور شود؛ بنابراین تنها راه چاره‌ای که برای مقابله با این اتفاق برای ما وجود دارد، افزایش سرعت واکسیناسیون و برقراری مقررات سختگیرانه‌تری در مرز‌ها و نظارت جدی بر ورود مسافران از کشور‌های همسایه است. هرچند کشور‌های آمریکای جنوبی که مبدا این سویه هستند، مسافر زیادی به ایران ندارند. اما براساس گزارش‌های منتشر شده، این سویه در کشور‌های همسایه مانند ترکیه شناسایی شده است.
لازم به یادآوری است که ما هنوز توالی‌یابی ژنتیکی ویروس‌ها را به طور کامل انجام نمی‌دهیم و از این نظر آسیب‌پذیری بیشتری داریم. به عبارت دیگر اگر کشوری بودیم که بیماران را توالی‌یابی می‌کردیم و قدرت شناسایی زودهنگام جهش‌ها و سویه‌های گوناگون را داشتیم، می‌توانستیم موفق‌تر عمل کنیم. به همین علت این روز‌ها باید نسبت به ورود مسافران از دیگر کشورها، احتیاط بیشتری به خرج دهیم.
با در نظر گرفتن تمام این موارد، باز هم نمی‌توانیم با قطعیت درباره زمان همه‌گیری این سویه از ویروس بگوییم؛ به همین علت است که معتقدم وقوع پیک ششم و یکی شدن پیک پنجم و ششم، بستگی به شرایط و نحوه کنترل و محدودیت‌ها دارد. اما بر کسی پوشیده نیست که خطر فراگیری سویه لامبدا جدی است؛ بنابراین باید در کنار درنظر گرفتن محدودیت‌ها، روند واکسیناسیون را در کشور بهبود بخشید و شهروندان را در برابر کرونا واکسینه کرد.
مسعود یونسیان اپیدمیولوژیست / روزنامه جام جم
