غم سیلاب پایانی ندارد

همزمان با این هشدار، علی بختیاری، سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور هم با دریافت پیش‌بینی هواشناسی باز هم اعلام خطرکرد و با احتمال جاری شدن سیل در سه استان فارس، بوشهر و خوزستان هشدار سطح قرمز صادر کرد و از تمام دستگاه‌های امدادی، خدماتی و انتظامی این استان‌ها خواست تا به حالت آماده باش درآیند.

نتیجه این هشدارها اما جاری شدن سیلی خشمگین در معابر، خانه‌ها، تجمع گل و لای، فلج شدن زندگی مردم و کشته شدن هفت نفر در استان‌های هرمزگان و بوشهر بود.

در هرمزگان، پنج نفر از سرنشینان دو خودروی وانت پراید و پژوپارس به علت گرفتار شدن در سیل جان خود را از دست دادند. بوشهر هم البته از مرگ و میر بی‌نصیب نماند و در اثر جاری شدن سیل در شهرستان‌های دشتستان، گناوه، دیلم و بوشهر، دو نفر جان باختند.

جهانگیر دهقان، مدیرکل مدیریت بحران استان بوشهر در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: «از دو روز پیش‌که بارندگی‌ها آغاز شد، در مدت سه ساعت، 160میلیمتر باران بارید. در نتیجه این بارندگی، دشستان، بیشترین آسیب را دید و بارندگی باعث آبگرفتگی معابر آن شدکه نیروهای امدادی برای امدادرسانی بلافاصله وارد عمل شدند.

بارندگی قطع و آب‌های جمع شده از سطح معابر تخلیه شد، با این حال خساراتی به خانه‌ها و زیرساخت‌های شهری وارد شد و این خسارات همراه با گل و لای و آبگرفتگی است. هم اکنون مهمترین مشکل ما مربوط به دشستان و تجمع گل و لای در خانه‌ها و معابر است که ایستگاه‌های امدادی در حال تخلیه گل و لای هستند.

دو مورد فوتی هم داشتیم. یک زن در منطقه سوک دشتستان به سبب ریزش کوه و اصابت سنگ به سرش و یک زن دیگر هم کنار رودخانه‌ فصلی برازجان در سیلاب گرفتار شد و جان باخت.»

به‌جز مرگ و میرها، سیلاب تا توانست و جا داشت، خسارت زد. خودروها را از جا کند و با خود برد، برخی مغازه‌ها تا سقف پر از آب شدند و اجناس فروشندگان خیس و بدون استفاده شد، خانه‌های روستایی زیر آب رفت و برخی خانه‌های شهری هم تا نیمه پر از آب شد و برخی از لوازم برقی آنان از بین رفت.

شیرازی‌ها که تجربه سیل ویرانگر سه سال پیش را هنوز در ذهن دارند، از هموطنان خود می‌خواستند تا به نقاط سیل‌خیز سفر نکنند.

یکی از رانندگان ملتمسانه و در حالی‌که در سیل رانندگی می‌کرد، چند بار از رانندگانی که به سمت دروازه قرآن و دلگشا می‌ر‌اندند، خواست دور بزنند و برگردند:«تورا به خدا جلوتر نروید و دور بزنید. مسیرتان را عوض‌کنید.» البته خیلی‌ها هم ترسیدند و دارند برمی‌گردند تا گرفتار حادثه دروازه قرآن نشوند.

در کازرون هم سیل به هرچه سر راهش بود، رحم نکرد و نیم متر از پاساژ امام حسین کازرون را زیر آب گل‌آلود برد.

20 خودروی شناور روی آب

به گفته خبرنگار ما در بوشهر، بارندگی شدیدی که هواشناسی و مدیریت بحران استانداری بوشهر از هفته قبل هشدار آن را می‌دادند، از روز یکشنبه در استان بوشهر شروع شد و خسارات فراوانی به واحدهای مسکونی، واحدهای تجاری، تاسیسات شهری، روستایی و زیربنایی بیشتر شهرستان‌های دشتستان و گناوه زد. شدت بارندگی‌های در شهر برازجان مرکز شهرستان دشتستان به حدی بود که در ساعت اولیه بارندگی خیابان‌های شریعتی و فردوسی کاملا زیر آب رفت.

بر اساس مشاهدات او، 20 دستگاه انواع خودروی سواری شهروندان که بیشتر پراید و سمند بود روی آب شناور شده و تعدادی از آنها با برخورد با پایه های برق دچار خسارت کلی و جزئی شدند‌. در حال حاضر، تمام مغازه‌ها و واحدهای تجاری شهر برازجان به حالت تعطیل درآمده و خسارت‌هایی هم به کالاهای و اجناس موجود در این واحدها وارد شده است. امداد رسانی به سبب سیل و مشکلات موجود در بوشهر گره خورده و بسیاری از شهروندان برازجانی و وحدتیه به بالای ساختمان‌ها پناه بردند.

یکی از ساکنان محله حسین‌آباد برازجان که منزلش دچار آبگرفتگی شدید شده ، مستاصل و نگران از روزهای سختی‌که در انتظارش است، به خبرنگار ما می‌گوید: «با هربار بارندگی، به جای این‌که خوشحال شویم، غم دل‌مان را می‌گیرد، با روانه شدن آب های سطحی از نقاط بالا دست، حسین‌آباد که دقیقا در پایین دست است، اولین جایی است که زیر آب می‌رود. در چنین شرایطی، تنها جان‌مان را بر می‌داریم و فرار می‌کنیم و دار و ندارمان زیر آب می‌رود.»

این شهروند که شغلش کارگری است و مدتی است به خاطر شیوع کرونا کارش را از دست داده، ادامه می‌دهد:«ساخت و سازهای غیرمجاز انجام شده در بالا دست برازجان، موجب شده تا با انسداد سرشاخه‌های دره‌های فصلی ، آب‌های سطحی راهی معابر و خیابان‌های سطح شهر شوند. از آن‌جا‌که کانال‌های سطحی، کشش و ظرفیت لازم را ندارد، در تلاقی با آب‌های سر ریز شده از دره‌ها، راهی خانه‌های ما می‌شود و این چنین ساکنان را به عزا می‌نشاند. ۹ سال قبل هم وقوع سیل در برازجان، خسارت زیادی به خیابان‌ها، معابر و دیگر زیر ساخت‌های شهری زد و اگر اشتباه نکنم شش از نفر از همشهریان در این سیل کشته شدند. خسارت وارد شده به پل‌ها و خیابان‎‌ها و دیگر تاسیسات شهری هر چند به تدریج و با تاخیر جبران شد، اما کسی نبود که حتی حالی از ما بپرسد تا چه برسد به این‌که بخواهند کمک مالی به خسارت‌دیدگان کنند.» بر اساس آن‌چه محمد‌اسماعیل انصاری‌پور، نائب رئیس شورای اسلامی شهر وحدتیه به خبرنگار ما توضیح می‌دهد، تمام شهر به زیر آب رفته است به گونه‌ای که تعدادی از ساکنان از ترس غرق شدن و خطر جانی برای در امان ماندن از سیلاب به پشت‌بام منزل خود رفته‌اند. در حال حاضر سازمان‌های امدادی و شهرداری با تمام امکانات در حال کمک‌رسانی به مردم هستند اما حجم خسارت به گونه‌ای است که امکانات دستگاه‌های اجرایی و امدادی به هیچ وجه کافی نیست و نیازمند کمک‌رسانی فوری و بیشتر از استان هستیم.

پس زدگی فاضلاب در خیابان‌های شادگان

وضعیت خوزستان هم دست کمی از بوشهر ندارد. خبرنگار جام‌جم در خوزستان هم از مشاهدات خود می‌گوید:« به گفته محمدمهدی صادقی، یکی از شهروندان شهرستان هندیجان، در منطقه مسکن مهر جنوبی هندیجان وضعیت بسیار اسفبار است و آبگرفتگی گسترده‌ای به وجود آمده، به شکلی که تردد در آن منطقه سخت شده است. همچنین آسفالت نبودن خیابان‌ها و به وجود آمدن گِل ولای اعتراض ساکنان آن منطقه را در پی داشته است.»

آلبورشیم یکی از ساکنان منطقه ایثارگران شهرستان شادگان به خبرنگار ما می‌گوید:« به دلیل بارندگی هفته گذشته، چند روز خیابان اصلی این منطقه کامل غرق در آب بود و پس‌زدگی فاضلاب مشکل را دو چندان کرد و همچنین دوباره و پس از بارندگی شامگاه شنبه، تعداد زیادی از مناطق شادگان، دچار آبگرفتگی شده، به طوری‌که رفت و آمد به سختی انجام می‌شود. اوضاع اما در امیدیه بهتر است. آبگرفتگی‌ در سطح شهر به وجود نیامده و تنها در چند نقطه از شهر به علت آسفالت نبودن مسیر، گل‌ولای به وجود آمده است.»

برف، مسافران را زمینگیر کرد

در حالی‌که در گوشه‌ای از کشور سیل و باران جان می‌گیرد و تخریب می‌کند، عده‌ای از هموطنان‌مان هم به دام برف و بوران و کولاک افتاده‌اند، اما به آنها نیز امدادرسانی شده است. بر اساس اعلام محمد باقر محمدی، معاون عملیات سازمان امداد و نجات در 24 ساعت گذشته ١١ استان شامل (آذربایجان شرقی، زنجان، سمنان، قزوین، قم،گلستان،گیلان، مازندران، مرکزی و همدان متاثر از برف شدند که 26 تیم (77نفر) عملیات امداد را آغاز کردند. در این عملیات، به 20 محور کوهستانی و 180 نفر امدادرسانی شد. 54 نفر اسکان اضطراری داده شدند، 23 دستگاه خودرو که در برف گرفتار شده بودند، رهاسازی شدند و 109 تخته پتو در اختیار حادثه دیدگان قرار گرفت تا پس از ثبات نسبی به نقاط ایمن منتقل شوند.

در برابر کشته‌شدگان مسؤولیم

مرگ و میر عده‌ای از هموطنان در سیل و خسارات ناشی از آن، ماجرایی است که هر سال با آن مواجه هستیم. با این‌که امسال هم مثل سال‌های گذشته، سازمان هواشناسی و هلال احمر هشدارهای لازم را به استان‌ها، بخصوص استان‌های در معرض خطر بیشتر دادند، اما باز هم هفت نفر در سیل و خسارت‌های ناشی از سیلاب کشته شدند.

محمدباقر محمدی، معاون عملیات سازمان امداد و نجات هلال احمر در پاسخ به این سوال که چرا هر سال شاهد مرگ و میر و خسارات ناشی از سیل‌زدگی هستیم، به جام‌جم می‌گوید:« با توجه به هشدارهای سازمان هواشناسی که برای برخی از استان‌ها، هشدار قرمز صادر کرده بود، ما نیز به تمام شعب و مراکز استانی و کنترل فرماندهی، آماده‌باش دادیم. در خصوص مرگ سرنشینان این دو خودرو، باید بگویم که اینجا بحث سهل‌انگاری فردی مطرح است. وقتی مسیری ناامن است یا رودخانه‌ای جاری است، این خود فرد است که انتخاب می‌کند از این مسیر عبور کند و در نتیجه دچار حادثه می‌شود. ما نیز از این حادثه، متاثر و متاسف شدیم، البته هنوز شاهد عینی وجود ندارد که بگوید این‌ها خودشان داخل آب رفته‌اند یا فشار آب باعث شده دچار این حادثه شوند، اما بر اساس شواهد و قرائن موجود، هر دو خودرو، با اراده فردی وارد آب شده‌اند. در مورد بستن جاده‌ها نیز، این وظیفه پلیس راه است. در بحث هشدار و آمادگی تیم‌های عملیاتی، تا جایی‌که اطلاع دارم، قصوری رخ نداده است.»

محمدی در واکنش به این پرسش که آیا مسؤولان برخی نهادها کم‌کاری می‌کنند، ادامه می‌دهد:« همه ما در مورد کشته شدن هموطنان‌مان مسؤول هستیم، اما هر دستگاهی وظیفه‌ای دارد و بر اساس چارچوب همان وظایف ذاتی خود باید مقصر شناخته شود. ضمن این‌که قضاوت در این مورد سخت است. ما در چارچوب مدیریت بحران فعالیت می کنیم، اما اگر مرگ اینها‌ را در خودرو کالبد شکافی‌کنید، می‌بینید جاده‌ای که آنها انتخاب کرده‌اند، یک جاده فرعی است. خدماتی که دستگاه‌های امدادی مانند راهداری، هلال احمر و...می‌دهند، همه بر اساس همان وظایف ذاتی است. همه ما زیر مجموعه مدیریت بحران کشور هستیم و در مسیرهای اصلی و در حد توان خود امدادرسانی‌ می‌کنیم، حال اگر فردی تصمیم می‌گیرد زودتر به مقصد برسد، این نیاز به فرهنگ‌سازی دارد که مردم در مواقع خطر به هشدارها توجه کنند.»

برخورد جدی با کم‌کاری‌ها

کشته‌شدن هفت نفر در سیل جنوب‌ کشور و خسارات ناشی از آن، آن‌قدر برای حجت‌الاسلام مرادی، رئیس‌کل دادگستری خوزستان مهم و متاثرکننده بود که صبح دیروز در جلسه‌ای با حضور رئیس سازمان بازرسی‌کشور، برای خاطیان خط‌ونشان کشید و خطاب به تیم بازرسی دستگاه قضایی‌گفت: «خواهش من این است، بررسی‌ها و گزارش بازرسی، مشمول زمان نشود و نتیجه سریع منتشر شده و به دستگاه قضا بیاید تا اگر مساله‌ای بود برخورد کنیم.» به گزارش فارس، وی با ابراز نگرانی از برخی گزارش‌های سیل‌زدگی اظهار کرد: «برای جمع‌آوری آب‌های سطحی و فاضلاب اقداماتی هم انجام شده، اما به‌نظر می‌رسد در برخی نقاط کم‌کاری شده است. گزارش‌هایی داریم که اهمال‌ و گاهی به‌صورت عمدی تخلف شده است. برخی مناطق‌کیسه‌های شن را از فاضلاب‌ها خارج‌کرده‌اند و این مساله نشان می‌دهد عمدی در کار بوده تا مردم را ناراضی‌ کنند. ما برای برخورد با متخلفان احتمالی یا کم‌کاری‌ها، پرونده قضایی در بعضی شهرستان‌ها تشکیل داده‌ایم، اما این کار ملی است و نیاز به نگرش خاصی نسبت به خوزستان وجود دارد. مردم تاب‌آوری این مسائل آن هم با این حجم از مشکلات خوزستان را ندارند. تمام زندگی مردم خوزستان همین کولر و وسایل سرمایشی و این‌هاست که با این وضع از بین می‌رود و با حجم زیادی از ضرر و زیان مواجه می‌شوند. این مشکل زمانی بدتر می‌شود که تکرار شود و اگر دوباره اتفاق بیفتد مردم دیگر طاقت ندارند. فوجی از شکایت‌ها و مطالب مردم را روز گذشته به‌صورت تلفنی محضر ریاست محترم قوه عرض کردیم. ضرر و زیان مادی و معنوی که به مردم وارد شده ان‌شاءا... باید جبران شود.»

لیلا حسین زاده - زینب مرزوقی - علیرضا برازجانی / روزنامه جام جم