این نام را اکبر قهری از ایران در جریان برگزاری پویش #ستاره- سیاره به کمیته ملی نامگذاری ستاره و سیاره فراخورشیدی پیشنهاد داده بود؛ کمیتهای که با مشارکت جمعی از فعالان و مروجان نجوم زیر نظر اتحادیه بینالمللی نجوم در تابستان امسال در کشور تشکیل شد و نخستین نشست خبری خود را یکشنبه ۲۷ مرداد در سازمان فضایی ایران برگزار کرد.
در جریان این برنامه به کشورهایی که طرح خود را به تایید اتحادیه بینالمللی نجوم رسانده بودند، امکان برگزاری یک پویش (کمپین) ملی برای نامگذاری سیاره فراخورشیدی و ستارهای که به دور آن میگردد داده شده بود. به این ترتیب قرار شد نام برگزیده در کشورهای مشارکتکننده پس از تصویب اتحادیه بینالمللی نجوم برای همیشه روی ستاره و سیاره از پیش تعیین شده ماندگار شود.
در ایران در مرحله اول این پویش 519 جفت نام پیشنهادشده همراه با توضیح کوتاهی در دفاع از آنها از سوی پیشنهادکنندگانشان با استفاده از سامانه ثبت اطلاعات در وبگاه ویژه این پویش به نشانی iranplanet.ir در اختیار کمیتهملی این پویش قرار گرفت. سپس اعضای این کمیته با در نظر گرفتن شاخصهای مختلفی نظیر فلسفه نام پیشنهادی، مفهوم و پرمعنابودن نام پیشنهادی برای ایرانیان، املا و تلفظ آن در زبانهای دیگر و ... در این مرحله دهجفتنام منتخب برای راهیابی به مرحله رأیگیری پیامکی را مشخص کرد. این دهجفتنام عبارت بودند از: «آذر و یلدا»، «افروز و آرام»، «رستم و سهراب»، «رودابه و رستم»، «شیرین و فرهاد»، «کاوه و کاویان»، «میترا و تیدا»، «همایون و ماهور»، «هور و هیوا» و «هورسان و هورمزد».
در این مرحله با رأیگیری پیامکی که با مشارکت 1992 رأیدهنده انجام شد، به ترتیب جفتنامهای «کاوه و کاویان» با 347 رأی، «هور و هیوا» با 304 رأی و «آذر و یلدا» با 296 رأی بالاترین آرا را به خود اختصاص دادند. «کاوه و کاویان» بهعنوان اسامی برگزیده و دو نام دیگر بهعنوان اسامی پشتیبان برای تصمیمگیری نهایی در اختیار کمیته نامگذاری اتحادیه بینالمللی نجوم قرار گرفت. کارشناسان این اتحادیه نیز با بررسی شاخصها و با احترام به آرای مشارکتکنندگان در پویش ملی #ستاره- سیاره در ایران، جفتنام «کاوه و کاویان» را برای ستاره HD175541 و سیاره فراخورشیدی HD175541b در صورت فلکی مار برگزیدند و در نشست خبری دیروز این اسامی را بهطور رسمی اعلام کردند.
جالب است بدانید در جریان پویشهای مشابه اتحادیه بینالمللی نجوم که در بیش از 110 کشور برای نامگذاری ستارههای دیگری برگزار شده بود، پاکستانیها «شمع و پروانه»، عراقیها « اوروک و پادشاهی بابل» و آذربایجانیها «مهسَتی و گنجه» را بهعنوان جفتنام برای نامگذاری ستارههای معرفیشده به آن کشورها انتخاب کرده و به تصویب اتحادیه بینالمللی نجوم رساندهاند.
پیش از این در سال 2015 نخستین بار این پویش برگزار شده بود و احتمال دارد تا پنج سال دیگر هم شاهد تکرار این پویش باشیم.
کاظم کوکرم
عضو کمیته ملی نامگذاری ستاره و سیاره فراخورشیدی