اگر توان مدیریتی ندارید مسؤولیت نپذیرید

متن سخنرانی دیروز رهبر انقلاب که توسط پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR منتشر شده به این شرح است:
بسم‌ا... الرّحمن الرّحیم
الحمدلله ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام علی سیدنا محمّد و آله الطّاهرین و لعنة ا... علی اعدائهم اجمعین.
عَن اَبی ذَرٍّ (سَلامُ‌ا... عَلَیهِ) اَنَّ النَّبی (صَلَّی ا...ُ عَلَیهِ وَ آلِهِ) قالَ یا اَبا ذَرٍّ اِنّی اُحِبُّ لَک ما اُحِبُّ لِنَفسی اِنّی اَراک ضَعیفاً فَلا تُؤَمَّرَنَّ عَلیٰ اِثنَینِ وَ لا تَوَلَّینَّ مالَ یتیم.(۱)
قالَ یا اَبا ذَرٍّ اِنّی اُحِبُّ لَک ما اُحِبُّ لِنَفسی
خود جناب ابی‌ذر این توصیه‌ پیغمبر به خودش را ذکر می‌کند؛ برای ماها هم درس است، درس بسیار بزرگی است. حضرت به او فرمود من هر چه برای خودم دوست می‌دارم، برای تو هم دوست می‌دارم؛ یعنی آن چیزی که می‌خواهم به تو بگویم، از روی کمال محبت است؛ چون انسان به خودش کمال محبت را دارد. خب حالا آن حرفی که حضرت می‌خواهد به ابی‌ذر بزند چیست؟
اِنّی اَراک ضَعیفا
من جنابعالی را در مدیریت، ضعیف می‌بینم. خیلی آدم خوبی هستی، مجاهد فی‌سبیل‌ا...، رُک‌گو، و آسمان بر راستگوتر از او سایه نیفکنده، زمین راستگوتر از او را بر خودش حمل نکرده؛ اینها همه به جای خود محفوظ، اما شما آدم ضعیفی هستی.
فَلا تُؤَمَّرَنَّ عَلیٰ اِثنَین
حالا که آدم ضعیفی هستی، مواظب باش بر دو نفر هم ریاست نکنی! یعنی پیداست آن ضعفی هم که حضرت فرمودند، ضعف در مدیریت است؛ یعنی تو آدمی هستی که مدیریت نداری؛ اگر چنانچه بر دو نفر یا بیشتر ریاست پیدا کردی، نمی‌توانی کار آنها را به سامان برسانی. این، درس برای ماهاست. ما -حالا همه‌ ما نه؛ بعضی‌مان این جوری هستیم- به مجرد این‌که یک مسندی، یک جایی، یا خالی می‌شود یا ممکن است خالی بشود، فوراً چشم می‌دوزیم که برویم آنجا! خب شما اول نگاه کن ببین می‌توانی یا نمی‌توانی. حالا بحث اسم‌نویسی برای انتخابات مجلس است. گفتند شروع شده، همین طور بدون محابا می‌روند! خب شما که می‌خواهی بروی آنجا، آنجا سؤال دارد؛ این توانایی‌ای که خدا به من و شما می‌دهد، کنارش مسؤولیت هست. این [مطلبی] که عرض می‌کنم، در مورد خود این حقیر از همه بیشتر است. شما هم همین جور؛ یعنی آن کسانی که مسؤولیتی دارند، همین جور. هر مسؤولیتی، هر سمتی، هر توانایی‌ای، در کنارش یک مسؤولیتی دارد، یک تعهدی وجود دارد. می‌توانید آن تعهد را انجام بدهید یا نه؟ این خیلی درس بزرگی است.
وَ لا تَوَلَّینَّ مالَ یتیم
هیچ مال یتیمی را هم شما به عهده نگیر. نه از باب این‌که احتمال این وجود دارد که خدای نکرده مثلاً ایشان دست‌درازی می‌کند به مال یتیم. خب مقام ابی‌ذر خیلی بالاتر از این حرف‌هاست، نزدیک مقام عصمت است مقام او؛ پس این احتمال در او نیست. علت این‌که می‌گویند تولیت مال یتیم را قبول نکن، این است که نمی‌توانی حق یتیم را به او بدهی؛ دیگران می‌آیند دست‌درازی می‌کنند، جنابعالی هم آدم ضعیفی هستی، تدبیر لازم را نداری و نمی‌توانی. برجستگی‌های نظام اسلامی و نظام ارزش‌های اسلامی اینهاست؛ یعنی در درجه‌ اول، من و شما خودمان مسؤولیم که ببینیم این کار را قبول بکنیم؟ نکنیم؟ می‌توانیم؟ نمی‌توانیم؟ این بسیار مساله مهمی است.
۱) امالی طوسی، مجلس سیزدهم، ص ۳۸۴؛ «از ابوذر روایت است که رسول خدا (صلّی ا... علیه و آله) فرمود: ای ابوذر! من آنچه برای خود دوست می‌دارم برای تو نیز دوست می‌دارم؛ همانا تو را ناتوان می‌بینم، پس هیچ‌گاه به دو نفر امر نکن و به هیچ وجه عهده‌دار مال یتیم مباش.»