قانون بی‌قانون؟!

از این به بعد فقط ما
ماجرا از این قرار بود که سیدصادق امامیان تاکید کرد نظارت این سازمان بر محتوای ارائه شده در رسانه‌های صوتی و تصویری پسینی است و هیچ‌گاه این سازمان وارد فرآیند ممیزی‌های معمول نخواهد شد مگر در موارد خاص. اما مهم‌ترین حرف‌های رئیس، مربوط به نکته‌ای دیگر بود. آنجا که او همگرایی نهادهای این حوزه اعم از وزارت ارتباطات و ارشاد را در حد خوب ارزیابی کرد اما نهایتا گفت که بعد از ابلاغ قانونی درباره سازمان، وزارت ارشاد صدور مجوز برای رسانه‌های صوتی و تصویری را متوقف کرده است. ظهور VODها و تنوع رسانه‌های مختلف و متعدد هم از نظر محتوا و هم از نظر مخاطب نیازمند نظام‌های حقوقی اساسی و مهمی است که باید تبیین و تنظیم شود. در کشور ما نیز رسانه‌های خصوصی به رسمیت شناخته شدند و در کنار رسانه‌های حاکمیتی به‌کار خود ادامه می‌دهند. این رسانه‌ها نسبت به تکنولوژی خنثی نیستند و بنابراین حوزه‌های فنی آن باید تنظیم شود. ما با مفهوم همگرایی روبه‌روییم و در این زمینه با ساختار جدید روبه‌رو خواهیم بود.
نکته‌ای که از این حرف‌ها برمی‌آمد این بود که پس از این جز سازمان متبوع امامیان، هیچ نهاد دیگری نمی‌تواند به VODها مجوز فعالیت بدهد.
ارشاد چطور کنار رفت؟
«بخش‌های اپراتور همه باهم در جنبه‌های محتوایی و فنی تداخل دارند». این جمله امامیان سرآغازی بود برای این‌که آن روز در نشست خبری بگوید هنوز همگرایی صددرصد ایجاد نشده و با این حال بعد از ابلاغ قانونی تمام نهادهای مرتبط همکاری خوبی کرده‌اند و در همین راستا بوده که وزارت ارشاد صدور مجوز برای VOD‌ها را متوقف کرده است. او گفته بود البته اختلاف نظرهایی وجود دارد اما شرایط طوری نیست که کار انجام نشود. تصمیم حاکمیت این بود که تصمیم‌گیری در حوزه صوت و تصویر به این سازمان واگذار شود و این مسأله کاملا قانونی است.
چه شد که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از ماجرای اعطای مجوز به VODها کنار رفت؟ آن‌طور که از حرف‌های مسؤولان ساترا برمی‌آید آنها توانسته‌اند در کش و قوسی بر سر تداخل‌ها و موازی‌کاری‌ها موفق شوند و کار را برای خودشان یکسره کنند.
مجوز دارند اما...
اما حالا که دو هفته‌ای از این اعلام گذشته، یعنی از این‌که همه سامانه‌ها می‌دانند باید برای فعالیت، مجوز ساترا را اخذ کرده باشند، در سایت این سازمان چه خبر است؟ کدام سامانه‌‌ها حرف رئیس را جدی گرفته‌اند و کدام‌ها هنوز بر منوال سابق فعالیت می‌کنند؟
برای یافتن پاسخی به این پرسش، بخش «رسانه‌های دارای مجوز» سایت ساترا را مرور کردیم. البته امامیان گفته بود که تاکنون 73‌ مجوز به این رسانه‌ها اعطا شده و 150درخواست مجوز نیز در دست بررسی است. با این حال حالا بین اسامی این فهرست در سایت، نام سامانه‌هایی چون تی‌وی‌نت، تی‌وی‌پلاس، تیوا، فیلم‌نت، آی‌نت، روبیکا، سینما مارکت و... دیده می‌شوند و این در حالی است که هنوز خبری از چند سامانه اسم و رسم‌دار چون فیلیمو، نماوا و آنتن در این فهرست نیست.
البته می‌دانیم که این سامانه‌ها پیش از این، مجوز فعالیت‌شان را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرده‌اند، منتها ماجرا حالا این است که رئیس ساترا گفته سامانه‌هایی که پیش از این مجوز فعالیت از جایی جز ساترا دریافت کرده‌اند هم باید برای دریافت مجوز فعالیت گذرشان به کوچه سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی بیفتد. یعنی این، از قوانینی است که اتفاقا عطف به ماسبق هم می‌شود. البته نمی‌دانیم این چند سامانه پرمخاطب تا کنون برای دریافت مجوز فعالیت اقدام کرده‌اند و آن‌طور که امامیان گفته جزو یکی از آن 150‌ارائه‌کننده درخواست بوده‌اند یا نه، اما عجالتا این را می‌دانیم که قانون جدید ابلاغ شده و هنوز چند برند اسم و رسم‌دار بین VODها جایشان بین سامانه‌های مجوزدار خالی است.

صابر محمدی

ادبیات و هنر