در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
«کاهش مصرف گوشت تازه یا فرآوریشده میتواند به کاهش ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی-متابولیکی و کاهش نرخ مرگ و میر بینجامد. میزان این اثر مثبت، اگر وجود داشته باشد، بسیار اندک بوده و اطمینان در باب شواهد در باب این اثر بسیار ضعیف است.» قدرت آماری این بررسی بسیار بالا بهنظر میرسد؛ زیرا تحلیل نویسندگان مبتنی بر بررسی بیش از چهار میلیون نفر است.
چنین نتیجهگیریای در میان متخصصان تغذیه غوغا به پا کرد. برخی به درستی بر بعضی جنبههای علمی این پنج مقاله پژوهش خرده گرفتند؛ اما آنچه توجه مرا جلب کرد اظهار نارضایتی برخی متخصصان برجسته علم تغذیه از انتشار چنین مقالات چالشبرانگیزی بود. زیرا از منظر آنان، توصیههای متناقض تغذیهای، اعتماد عموم به علم را تضعیف میکند. این انتقاد به درستی تناقض میان روح علم و تصویری که امیدواریم همگان از علم داشته باشند ـ تصویری که مرجعیت علم مبتنی بر آن است ـ را هویدا میکند.
علم، همانند هر دستاورد دیگر گونه انسان، توسط انسانها ابداع شده و علمورزان نیز خود از اعضای همینگونهاند. گرچه روش علمی، در معنای انتزاعی آن، بهترین روش در دسترس برای فهم علل پدیدههای طبیعی است، اما در عمل بسیاری از این پدیدهها چنان پیچیدهاند که علم از ترسیم تصویر بسیار دقیق از این پدیدهها ناتوان است. با پیشرفت علمی تصاویر موجود دقیقتر میشود اما پدیدههای تازهای نیز به فهرست موضوعات مورد مطالعه علم افزوده میشود که خود پیچیدهاند. (در اینجا پیچیدگی را در معنای عمومی آن و نه لزوما در معنای «سامانههای پیچیده»، به کار میبرم). چنین دشواریهای در فهم علل پدیدهها بخش جداییناپذیر از علم بهویژه زیستشناسی است، اما توصیههای علمی که ملل و دولتمردان سراسر جهان در پی آنند تکرنگند: خوردن گوشت قرمز یا بیماریزا است یا نیست!
گرمایش جهانی یا به انقراض میانجامد یا هیچاثری ندارد! انرژی هسته یا پرخطرترین فناوری است یا بهترین شکل فناوری! و دوگانههای دیگر پرشماری بر همین روال. چنین توصیههایی با «شاید» که در گزارههای علمی بسیار یافت میشود سرسازش ندارد و با اظهار این «شاید»، اعتماد به علم از پایه و اساس از میان میرود. مشکل اینجاست که ما در مواجهه با مسائل در پی پاسخهای قطعی و سرراست هستیم، اما واقعیت این است که دنیای اطراف ما به دستان ما پیریزی نشده و سرشتش با چنین پاسخهای سرراستی گرهنخورده است!
دکتر عطا کالیراد
پژوهشگر زیستشناسی تکاملی در IPM
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در واکنش به حمله رژیم صهیونیستی به ایران مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
رییس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت در گفتگو با جام جم آنلاین:
گفتوگوی «جامجم» با سیده عذرا موسوی، نویسنده کتاب «فصل توتهای سفید»
یک نماینده مجلس:
علی برکه از رهبران حماس در گفتوگو با «جامجم»: