جراحی بی‌قانون

خیلی‌ها می‌پرسندامکان دارد هر شخصی بتواند چنین جراحی‌هایی انجام دهد یا نه؟ در پاسخ باید گفت در زمینه عمل‌های جراحی دو مبحث حقوقی وجود دارد. براساس قانون اساسی کشور، هر فرد بالغی اگر تصمیم بگیرد عمل جراحی انجام دهد، می‌تواند دست به این عمل بزند و این خلاف قانون نیست، درواقع جرمی انجام نشده است، بنابراین مجازاتی هم برای او در نظر گرفته نمی‌شود.
عمل‌های جراحی خارج از عرف اما در چارچوب دیگری هم قرار می‌گیرد و آن بحث اخلاق و هنجارشکنی است. در این‌باره هم لازم به یادآوری است که قانونی وجود ندارد، اما اخلاق پزشکی حکم می‌کند که چنین عمل‌هایی انجام نشود. وقتی در قانون برای برخورد با این مساله سازوکاری پیش بینی نشده معاونت انتظامی نظام پزشکی یا دادسرای انتظامی هم نمی‌تواند به آن ورود کند.این درحالی است که برای رفع این کاستی معاونت انتظامی سازمان نظام پزشکی دست روی دست نگذاشته و در حال تدوین آیین‌نامه‌ای 140 ماده‌ای است. در این آیین‌نامه به رعایت شؤونات اخلاق پزشکی پرداخته شده است. در حال حاضر این آیین‌نامه در حال بررسی است و در صورتی که در سازمان نظام پزشکی کشور رأی بیاورد براساس قانون می‌توان هرجا شؤونات و اخلاق پزشکی رعایت نشده باشد ورود کرد. درواقع این تلاشی است برای ارتقای شأن پزشکی . نظارت بر عملکرد پزشکان به‌عهده وزارت بهداشت است و در صورت انجام جراحی خارج از قانون، آنها وارد عمل می‌شوند. اما نباید فراموش کرد اخلاق پزشکی معنایی گسترده دارد. شاید به خاطر همین است که آیین‌نامه‌ای هم که برای آن تدوین شده 140 ماده دارد. تصویب این آیین‌نامه در کاهش انجام عمل‌های خارج از عرف تاثیر خواهد داشت.
به این ترتیب براساس آیین‌نامه می‌توان با پزشکان متخلف برخورد کرد،تذکر داد و مجازات‌های مناسبی برای آنها در نظر گرفت. اگر پزشکی در دادسرا تذکر هم بگیرد، برای او عواقب بدی دارد، چراکه در پرونده‌اش ثبت می‌شود و در صورت تکرار برای متخلفان عواقبی مانند ابطال پروانه فعالیت درپی خواهد داشت.

محسن خلیلی

قائم‌مقام معاون انتظامی سازمان نظام‌پزشکی