سالمندی وقت زندگی است

براساس این بررسی مشخص شد در فاصله سال‌های 90 تا 95، جمعیت و خانوار به ترتیب با رشد سالانه 1.24 درصد و 3.3 درصد همراه بود اما نرخ رشد سالانه جمعیت، نشان از تداوم شیب منفی آغاز شده از سال 85 داشت؛ درحالی‌که شیب رشد سالانه تعداد خانوار بعد از صعود در فاصله 85 تا 90 طی پنج سال بعد از آن کاهشی شد‌. آمارها حاکی از افزایش سهم جمعیت سالمند با سن بیش از 65 سال از 5.7 درصد در سال 90 به 6.1 درصد در سال 95 است؛ افزایشی که در گروه میانسالان یعنی افراد 30 تا 65 ساله هم مشهود است‌.

با توجه به آمار بالا، جمعیت رو به پیری است.وزارت بهداشت هشدار داده و همه نگاه ها به زوجین است تا بچه بیاورند و کمک کنند به حل این مشکل. این راه حل خوب است. اما تا این مشکل بخواهد حل شود با جمعیت میانسال و سالمند چه کنیم.عموما برای جمعیت سالمند فکری نمی‌شود. این که جمعیت جوانی اش را از دست می‌دهد ،‌خوب و درست نیست و عواقب خودش را دارد.اما در این میان باید برنامه ریزی درستی کرد برای جمعیت سالمند که بتوان بیشتری بهره وری را از این قشر داشت. پیری بیش از این‌که موضوعی بدنی باشد، عاطفی و روحی است.سالمندان ،‌ با تجربه‌ای که دارند می‌توانند راهگشا و حلال بسیاری از مشکلات و راهنمای جوانان باشند. به نوعی چراغ راه هستند.برای این که از این قشر بهترین بهره را ببریم لازم است به روانشان نیز توجه شود.سالمندی نباید ابتدای بیماری و خمودگی و افسردگی باشد.سالمندی باید زمان استراحت و آرامش و آسایش باشد.سالمندی وقت زندگی است. باید برای سالمند شرایط مناسب زندگی فراهم آورد. همان‌طور که ما به کودکان و نوع رشد و محیط پرورش آنها توجه می‌کنیم به سالمندان نیز باید همین گونه نگریست.سالمند به تفریح ، هنر،‌خودشناسی و...احتیاج دارد.یک فرد سالمند می‌تواند در این دوره، زندگی نزیسته خود را تجربه کند.برای این کار باید به سالمند کمک کرد.

در کشورهایی مثل کانادا،‌آمریکا و سوئد به این موضوع توجه ویژه شده است. در کنار تشویق خانواده‌ها به بچه‌آوری ، از سالمند هم غافل نشده‌اند و برای آنها سبک زندگی متفاوتی اندیشیده‌اند.

زنگی دیجیتال، آدمی را به تنهایی کشانده است. تنهایی بزرگ‌ترین آفت میانسالی به بعد است. هر کس درتنهایی خودش روز می‌گذراند. بنابراین مسوولان آن کشورها به مهدهای سالمندان رسیده‌اند. تعجب نکنید.همان‌طور که ما برای رشد روانی و جسمی کودک‌مان به مهد احتیاج داریم و کودک را برای ساعتی آنجا می‌سپاریم تا آموزش ‌هایی بگیرد و رشد کند در میانسالی هم نیاز است چنین اتفاقی بیفتد. این مراکز مناسب حضور ساعتی سالمندان هستند. این مراکز مانند مهد کودک عمل می‌کنند، اما مخصوص بزرگسالان.می‌توان به این مراکز، مهد بزرگسالان گفت. در این مراکز بخش های مختلفی وجود دارد؛ پزشکی، روان‌شناسی، ورزشی، فرهنگی، مذهبی و...بزرگسالان به راحتی با مراجعه به آنجا می‌توانند از امکاناتش بهره ببرند.درکنار همسالان بگویند و بشنوند. از تجربه ها و توانمندی ها بگویند و آن را به دیگران آموزش دهند. از نظر پزشکی چکاپ شوند . در گروه درمانی حالشان خوب ‌شود.خوشبختانه در ایران نیز چنین مراکزی شروع به پا گرفتن هستند. کم‌کم دارند رشد می‌کنند. مراکزی که جایشان در کشور بسیار خالی بود. اینک ما نیز به این دانش و فهم رسیده‌ایم که وجود این مراکز لازم است .مراکزی که فرد سالمند به راحتی آنجا به خواسته‌هایش برسد.

بابک خمسه،‌روان‌شناس درباره الزام وجود مهدبزرگسالان می‌گوید: این مراکز به عنوان پاتوقی امن می‌تواند ثمرات زیادی داشته باشد؛ مثلا فردی در تنهایی خودش می‌ترسد مربی نقاشی بگیرد یا برای هر آموزشی که در جوانی فرصتش را نداشته است و حالا دوست دارد آن را بیاموزد.باید به مراکز متعدد مراجعه کند یا مربی را به خانه بیاورد ؛‌اما می تواند در یک مرکز به خواسته‌هایش برسد و در محیطی امن با خیال راحت آموزش بگیرد. نکته دیگر این‌که هر فردی فکر می‌کند مشکلاتش مخصوص خودش است در صورتی که اگر در کنار تعدادی همسن قرار بگیرد و کارهای متنوع انجام دهد، متوجه می‌شود دیگرانی مثل او هم هستند و می‌توانند از تجربیات هم استفاده کنند. همان‌طور که پاتوق در جوانی لذتبخش است، در میانسالی نیز می‌تواند مفید باشد.

وی در ادامه می‌افزاید: سالمند، به توجه نیاز دارد. باید مورد توجه قرار گیرد و بیاموزد که این دوره از عمر هم محسنات زیادی دارد. در مهد بزرگسالان این اتفاق می‌افتد. توجه می بیند و متوجه می‌شود چه امکانات خوبی برایش وجود دارد.

لیلا معیر، روان‌شناس در این خصوص می‌گوید: سالمند مشکل حافظه دارد.تنهایی و از کار افتادگی و لذت نبردن از زندگی او را می‌آزارد. باید به این گروه سنی یاد داد با این مشکلاتش مبارزه کند و برای هر کدام بهترین کمک را بگیرد. امکانات چنین مراکزی به این امر خیلی کمک می‌کند.

معیر می‌افزاید: در کشورهایی که سال‌هاست چنین مراکزی را تاسیس کرده‌اند روان‌شناس ، کاردرمانگر ، گفتار درمانگر، فیزیوتراپ و... در آن مرکز مستقر است .حضور همه این متخصصان برای سالمند نعمت است ،‌چون می توانند با حضور در آنجا از تمام این امکانات بهره ببرند و حالشان بهتر شود.

لیلاکامرانی،‌کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی