معمای ادلب

ادلب یکی از شهرهای سوریه و مرکز استانی به همین نام است که در شمال باختری سوریه و در ۶۰ کیلومتری شهر حلب واقع شده‌ است. این شهر یکی از نخستین شهرهایی بود که جنگ داخلی و هفت ساله سوریه از آنجا شروع شد و هم‌اکنون نیز آخرین روزهای نبرد با تروریست‌ها و حامیان منطقه‌ای و بین‌المللی‌شان در همین استان جریان دارد. شهر ادلب با جمعیتی کمتر از دو میلیون نفر در سال ۲۰۱۵ به طور کامل از تسلط نیروهای ارتش سوریه خارج شد و به اشغال گروه تروریستی تکفیری «جیش الفتح» در آمد. سپس در آن شورایی متشکل از چند گروه کوچک و بزرگ تشکیل شد. با شکست گروه‌های تروریستی در سوریه، بقایای این گروه‌ها خود را به ادلب رسانده و به دلیل همجواری با ترکیه در آن اسکان داده شدند.
درگیری‌های تازه
طی روزهای گذشته یک بار دیگر جنگنده‌های سوریه شهرستان کفرنبل، منطقه کفرما و چند روستا از توابع استان ادلب سوریه را هدف قرار دادند. حملات اخیر ارتش سوریه از آنجا شروع شد که گروه‌های تروریستی مستقر در ادلب توافق‌نامه سوچی را نقض کرده بودند. به موجب توافق‌نامه سوچی، قرار بود مخالفان مسلح روند تحویل سلاح‌های سنگین خود در مناطق خلع سلاح را به پایان برسانند. آنها اما با نقض این توافق به بخش‌هایی از خاک سوریه ازجمله پایگاه هوایی حمیمم حمله کردند. همین مساله موجب شد تا روسیه در کنار سوریه حملات سنگینی را علیه تروریست‌ها شروع کنند. روز گذشته در خبرها آمده بود که همزمان با نشست سه‌جانبه روسای‌جمهور ایران، روسیه و ترکیه در آنکارا برای حل مساله ادلب، یک خودرو در چند صدمتری مرز کلیس ترکیه منفجر و در اثر آن ۱۲نفر کشته شدند. رسانه‌های وابسته به حزب حاکم ترکیه، این انفجار را به کردهای سوریه نسبت دادند تا به این وسیله بهانه‌ای برای سرکوب آنها پیدا کنند. با این حال در همان زمان منابع محلی سوریه از کشته و زخمی شدن شماری از غیرنظامیان در نتیجه انفجار کامیون بمبگذاری شده در شهرک الراعی واقع در حومه شمال شرقی حلب خبر دادند. این انفجار اما برعکس انفجار قبلی نشان داد که گروه‌های تروریستی در سوریه دوباره فعال شده‌اند و اگر با آنها برخورد قاطعی نشود به‌زودی یک بار دیگر دمشق را هم هدف قرار خواهند داد. دولت سوریه با توجه به همین مساله تاکید دارد که باید بدون فوت وقت تمام گروه‌های تروریستی را از شمال سوریه پاکسازی کند.
حرف سوریه
وزارت خارجه سوریه با تأکید بر آزادسازی تمامی اراضی خود گفته است همراهی شبه‌نظامیان کرد با طرح‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی را به‌شدت محکوم می‌کند. وزارت خارجه سوریه با ارسال نامه‌هایی به دبیر‌کل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت تأکید کرد تجاوزات اخیر تروریست‌ها در استان‌های الحسکه، دیرالزور، رقه و حلب، «با حمایت ایالات متحده آمریکا و نیروهای ائتلاف بین‌المللی [به رهبری آمریکا] صورت می‌گیرد». خبرگزاری رسمی سوریه (سانا) به نقل از این نهاد گفت اقدامات گروه موسوم به قسد با طرح‌های برخی از کشورهای مزدور آمریکا همخوانی شومی دارد؛ طرح‌هایی که رژیم صهیونیستی آن را برای منطقه ترسیم می‌کند و به قطعنامه‌های شورای امنیت مبنی بر تمامیت ارضی، اتحاد ملت سوریه و حاکمیت و استقلال این کشور هیچ توجهی ندارد. دمشق ادامه داد: «شبه‌نظامیان قسد فقط به مشارکت در جنایات ائتلاف بین‌المللی علیه ملت سوریه بسنده نکردند، بلکه وارد مرحله جدیدی از ربودن غیر نظامیان، شکنجه، قتل و طرد آنان از محل اقامتشان شده‌اند و دارایی‌های آنان را سرقت می‌کنند». قسد نام اختصاری «قوات سوریا الدموقراطیه» (نیروهای دموکراتیک سوریه) است. این گروه متشکل از شبه‌نظامیان کردی است که تحت حمایت آمریکا قرار دارند.
در خبرهای دیروز آمده بود که آمریکا در اقدامی مشکوک ۱۵۰ کامیون حامل تسلیحات را وارد استان حسکه سوریه کرده است. قرار است این سلاح‌ها در اختیار گروه قسد قرار گیرد. به گفته مقامات سوری هدف واشنگتن از این اقدام ادامه نقشه‌های قبلی مبنی بر تخریب و از هم پاشیدگی منطقه است. استان حسکه در شمال شرقی سوریه قرار دارد و اقوام مختلف از جمله عرب‌ها و کردها در آن سکونت دارند.
ادلب کانون تروریست‌ها
اکثر مناطق استان ادلب تحت کنترل گروه تحریرالشام قرار دارد. هیات تحریرالشام از ادغام چند گروه از جمله جبهه النصره سابق به وجود آمده است. جبهه النصره تا سال ۲۰۱۶ بخشی از گروه القاعده بود و هنوز هم در برخی رسانه‌ها به عنوان شاخه القاعده در سوریه شناخته می‌شود. گروه تحریرالشام از ابتدای سال جاری سلطه خود را بر استان ادلب تقویت کرد. از سوی دیگر نیروهای موسوم به ارتش آزاد سوریه که مورد حمایت ترکیه هستند نیز در استان ادلب حضور دارند. در کنار این دو تشکل بزرگ می‌توان از برخی گروه‌های افراطی دیگر از جمله حراس‌الدین یاد کرد. به همین دلیل ادلب را باید هم‌اکنون کانون اصلی گروه‌های تروریستی باقیمانده در سوریه دانست.
هم‌اکنون ارتش سوریه به قدرت نیروی هوایی روسیه و حمایت ایران متکی بوده و در استان ادلب دست برتر را دارد. گروه تحریرالشام اعلام کرده است به هرگونه تهاجم زمینی و هوایی سوریه و متحدانش پاسخ خواهد داد‌. برخی منابع می‌گویند گروه‌های تروریستی در ادلب مجهز به موشک‌های ضدزره و راکت‌های زمین به زمین هستند. آنها در عین حال بمبگذاران انتحاری دارند که می‌تواند خطرناک باشد. سخنگوی گروه تحریرالشام در پیامی ویدئویی این هفته اعلام کرد شورشیان رانده‌شده از مناطق دیگر سوریه همچون غوطه، درعا و حمص آماده دفاع از استان ادلب هستند. برخی کارشناسان تهدیدهای اخیر آمریکا و ترکیه را در راستای حمایت از گروه‌های تروریستی موجود در استان ادلب ارزیابی کرده و می‌گویند حال که ارتش روسیه عرصه را بر تروریست‌ها تنگ کرده است ترکیه به دفاع از آنها برخاسته است. به گفته این تحلیلگران، اگر دخالت‌های خارجی نباشد دولت سوریه به کمک متحدان خود قادر خواهد بود بقایای تروریست‌های تکفیری را از ادلب پاکسازی کند، از این رو ترکیه نیز باید دست از توسعه‌طلبی و تهدیدهای توخالی خود برداشته و در کنار ایران و روسیه به روند پاکسازی تروریست‌ها در خاک سوریه کمک کند؛ بی‌تردید امنیت سوریه در نهایت به نفع ترکیه نیز تمام خواهد شد و بخش اعظمی از بار سنگین آوارگان سوری از دوش دولت ترکیه برداشته می‌شود.

گزارش به اسد

بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه روز یکشنبه از الکساندر لاورنتیف، فرستاده رئیس‌جمهور روسیه و سرگئی ورشنین، معاون وزیر خارجه روسیه و هیات همراهش در دمشق استقبال کرد. ریاست‌جمهوری سوریه در بیانیه‌ای درباره این دیدار اعلام کرد، لاورنتیف در این دیدار اسد را در جریان دستور کار نشست روسای‌جمهور کشورهای ضامن مذاکرات آستانه و تلاش روسیه برای از بین بردن موانعی که برخی کشورهای منطقه‌ای و بین‌المللی بر سر راه‌حل بحران سوریه قرار می‌دهند، گذاشت. نشست آنکارا روز گذشته با حضور حسن روحانی، ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان روسای‌جمهوری ایران، روسیه و ترکیه برگزار شد تا درباره روند سیاسی سوریه و پرونده ادلب بحث و گفت‌وگو کنند.

رحیم محمدی

بین‌الملل