ادغام از بالا اقدام از پایین

اصل ماجرا

ادغام‌های معاونت فرهنگی: ادغام موسسات فرهنگی، هنری تابع معاونت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از معاونت فرهنگی این وزارتخانه کلید خورد. خبر آمد که قرار است برخی موسسات در هم ادغام شوند. پس از آن، جزئیاتی به خبر اولیه افزوده شد، آنجا که محسن جوادی معاون فرهنگی ارشادی‌ها گفت موسسات مورد اشاره، سه موسسه خانه کتاب، نمایشگاه‌های فرهنگی ایران و نیز بنیاد شعر و ادبیات داستانی خواهند بود. او گفت این سه موسسه منحل می‌شوند و در یک موسسه جدید با پنج بخش ادغام خواهد شد. بنا به گفته او، این موسسه تازه در طبقه‌بندی تازه دارای پنج معاونت با عناوین ادبیات، کتاب، نمایشگاه‌های کتاب، پشتیبانی و اداری خواهد بود.
او همچنین گفته روال انحلال قانونی این سه موسسه تا پایان سال جاری در دست اجرا قرار خواهد گرفت و پس از آن موسسه جدید، تاسیس و به فعالیت خواهد پرداخت. ظاهرا قرار است به زودی برنامه تدوین شده در این راستا به شورای معاونان وزارتخانه ارائه شود تا به تصویب برسد.
ادغام‌های معاونت هنری: پس از ادغام سه موسسه تابع معاونت فرهنگی، بدیهی بود که ترکش ادغام‌ها به اتاق‌های معاونت هنری هم برخورد کند. به‌خصوص وقتی همه مطمئن شدند معاونت هنری از این گرد و خاک‌کردن‌ها مصون نخواهد بود که همایون امیرزاده مشاور وزیر و مدیر مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درآمد که طرح تجمیع و ساماندهی موسسات دیگر معاونت‌های تخصصی پس از بررسی کارشناسی در کارگروه مربوط برای طرح و تصویب نهایی به شورای معاونان ارائه خواهد شد.
پس از حرف‌های امیرزاده و البته پس از گمانه‌زنی‌هایی که از مدت‌ها پیش در جریان بود چند روز پیش خبر آمد براساس مصوبه شورای معاونان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موسسات، تابعه معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به دو موسسه تقلیل یافته است. خبر را خود او داد و در ذکر جزئیات گفت: «از تجمیع و ساماندهی موسسات و انجمن‌های تابعه معاونت امور هنری، بنیاد فرهنگی هنری رودکی و موسسه هنری دیگری شکل می‌گیرد.
و این پایان کار نیست... چون مدیر مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفته دیگر معاونت‌های تخصصی وزارتخانه نیز در حال ارائه طرح تجمیع موسسات تابعه خود هستند.

هدف ادغام‌ها چیست؟

پیش از این‌که به پرسش‌ها و گمانه‌زنی‌های خودمان بپردازیم، ببینیم خود اهالی وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی، دلیل این انحلال‌ها و ادغام‌ها را چه مواردی عنوان کرده‌اند.
همایون امیرزاده، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی این وزارتخانه پس از حضورش در جلسه شورای معاونان که با حضور آقای وزیر برپا شده و به تصویب طرح ساماندهی و تجمیع موسسات تابع معاونت‌های وارتخانه انجامیده، درباره اهداف، رویکردها، راهبردها و همچنین الزامات این ساماندهی حرف‌هایی زده که از لابه‌لایش می‌توان به این دلایل رسید؛ همین‌قدر کلی و نه‌چندان شفاف و گل‌درشت:
افزایش بازدهی و ارتقای بهره‌وری موسسات و انجمن‌های تابعه
ایجاد ساختار و روش بهینه انجام فعالیت‌های معاونت‌ها
سازماندهی و استفاده مطلوب از منابع موجود
کاهش هزینه‌های مدیریتی و بالاسری موسسات تابعه
چابک‌سازی تشکیلات و فرآیندها
فراهم‌آوری امکان نظارت و کنترل یکپارچه و فراگیر به ویژه در حوزه‌های مالی
ایجاد انسجام و هماهنگی
ضابطه‌مندی و شفافیت
شناسایی و کنترل مخاطرات و تنش‌ها و پرهیز از ایجاد اختلال در فعالیت‌های جاری ادارات کل و موسسات زیر نظر

نکته‌های جام‌جم

چرا قبلی‌ها نیستند؟
طرح مساله
محسن جوادی معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفته برای انتخاب مدیر موسسه تازه‌ای که با انحلال سه موسسه تابعه پیشین آغاز به کار خواهد کرد به جمع‌بندی رسیده‌اند و جالب این‌که فرد انتخاب شده در شمار هیچ کدام از مدیران فعلی این سه موسسه نخواهد بود.
پرسش‌ها
چرا نباید از مدیران پیشین که در سمت‌های خود تجربه کسب کرده‌اند و مجموعه ارشاد برای کسب تجربه آنها هزینه کرده، در سمت‌های مدیریتی موسسه تازه استفاده کرد؟
اگر هدف این است که آنها کنار گذاشته شوند، چرا بر کنارگذاشتن آنها این‌چنین تاکید می‌شود؟
آیا در مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مشکلی با مدیران سه موسسه مورد اشاره وجود دارد؟ در غیر این صورت چرا تاکید می‌شود که از آنها استفاده نخواهد شد؟
گمانه‌ها
لابد می‌دانید که یکی از حساسیت‌های اجتماعی در رابطه با جابه‌جایی مسؤولان، وقتی است که مسؤولی از سمت خود کنار گذاشته و بر سمت دیگری گماشته می‌شود. خب بدیهی است که جامعه درباره این جابه‌جایی ناراضی باشد. مسؤولان ارشاد هم ظاهرا ناظر بر این حساسیت گفته‌اند که قبلی‌ها در موسسه جدید جایی نخواهند داشت غافل از این‌که آن حساسیت در رابطه با مسؤولانی است که تخلفی انجام داده‌اند اما به‌جای کنارگذاشته‌شدن، ارتقا یافته‌اند نه درباره هر مسؤولی که از هر سمتی کنار گذاشته می‌شود.

مگر قرار نیست کوچک و چابک شوید؟
طرح مساله
جوادی با اشاره به این‌که صیانت از معیشت و وضعیت کاری کارکنان موسسات و انجمن‌های تقلیل‌یافته خط قرمز طرح ساماندهی و تجمیع موسسات است و مورد تاکید وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی است، گفته: طرح‌های ساماندهی به گونه‌ای اجرا می‌شود که خللی در وضع معیشتی کارکنان به وجود نمی‌آورد.
پرسش‌ها
مگر اساس ادغام موسسات مبتنی بر کوچ‌سازی و چابک‌سازی نیست؟
مگر با حفظ همه کارکنان آن موسسات می‌توان بدنه معاونت‌ها را کوچک و در هزینه‌ها صرفه‌جویی کرد؟
راستی، مگر قرار نیست حتی به جای مدیران سابق، مدیران جدید برای موسسه تازه بر کرسی بنشیند، یعنی قرار است حتی بدنه فربه‌تر شود؟
گمانه‌ها
کوچک‌سازی بهانه است... چابک‌سازی بهانه است...