اینستکس به مثابهFATF

مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پایان نشست وزیران خارجه این اتحادیه گفت: اینستکس سازوکاری است که باید در رابطه با شناسایی هویت مشتری بسیار محتاط باشد. این سخنان موگرینی نشان می‌دهد اینستکس اسم رمز دور زدن نظام جمهوری اسلامی در موضوع اف.ای.تی.اف است.
شناسایی هویت مشتری به این معنی است که اروپا می‌تواند به وسیله اینستکس اطلاعات فعالان اقتصادی ایران را به‌دست آورد. تجربه انتقال اطلاعات هسته‌ای در سال‌های گذشته نشان می‌دهد هر اطلاعاتی که از کشور خارج شود، عملا در دسترس آمریکا قرار خواهد گرفت. بنابراین به‌واسطه اینستکس اطلاعات مهم اقتصادی به‌دست آمریکا خواهد رسید.
درز اطلاعات حساس اقتصادی، هسته مرکزی اف.ای.تی.اف بود که شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام و دلسوزان کشور با آن مخالف بودند و مقابل آن ایستادند. با تفاسیری که موگرینی از اینستکس دارد، (شناسایی هویت مشتریان ایرانی) درواقع این سازوکار می‌خواهد کار ناتمام اف.ای.تی.اف را تمام کند! در صورت اجرای اینستکس با کیفیتی که اروپا مدنظر دارد، عملا اینستکس جایگزین سازوکار اف.ای.تی.اف خواهد شد. در واقع اینستکس به نوعی همان اف.ای.تی.اف است که با تغییر چهره به واسطه توافق ایران و اروپا، هویت مشتریان ایرانی را شناسایی کرده و اطلاعات این بازیگران اقتصادی را به خارج منتقل می‌کند.
شناسایی هویت مشتریان ایرانی می‌تواند مبنایی برای تحریم آنها باشد. سخنان موگرینی درباره شناسایی هویت مشتری نشان می‌دهد اینستکس قرار است ابزار اجرا و دقیق‌تر شدن تحریم‌های آمریکا و اروپا علیه افراد و نهادهای ایرانی باشد.
اما اروپایی‌ها پیش از این اعلام کرده‌اند از طریق اینستکس صرفا قرار است اقلام بشردوستانه (غذا و دارو) خریده شود. خرید غذا و دارو چه خطر تحریمی یا پولشویی یا تامین مالی تروریسم می‌تواند داشته باشد که اروپا نگران شناسایی هویت مشتریان ایرانی آن است؟ مگر اروپا به ایران تجهیزات یا قطعات خاص تحریمی می‌فروشد که نگران هویت مشتریان آن باشد؟
آیا منطقی است که برای به‌دست آوردن منافعی بسیار ناچیز (واردات غذا و دارو)، خطر بزرگ لو رفتن اطلاعات اقتصادی پذیرفته شود؟ دولت محترم با کدام استدلال کارشناسی به چنین سازوکاری تن داده است؟‌

حسین حاجیلو

کارشناس مسائل تحریم