یادداشت:

کار کودک کار جامعه

کودکان کار از نظر جامعه‌شناسی به افرادی گفته می‌شود که به صورت مستمر مستقل یا با اجبار خانواده به کار گرفته می‌شوند و این فعالیت مانع از آن می‌شود تا مانند دیگر کودکان بتوانند تجربه این دوران را به صورت عادی و معمول سپری کنند.

کد خبر: ۱۲۱۸۱۵۶

به طور کلی علت اصلی شکل‌گیری کودک کار و مشغول شدن آنها در اموری مانند دستفروشی، خدماتی، زباله‌گردی و نظایر آن را باید در فقر و درآمد کم خانواده، جنگ‌ها، مهاجرت از روستا به شهر، شوک اقتصادی، بی‌سرپرستی و بد‌سرپرستی، طلاق و اعتیاد والدین، مرگ آنان جست‌وجو کرد. در ایران به خاطر نبود متولی کودکان کار، آمار دقیقی در ارتباط با تعداد این کودکان و تابعیت آنان وجود ندارد.
برخی منابع، تعداد آنان را سه میلیون و برخی دیگر ۸۰ هزار نفر اعلام می‌کنند که ۲۰ هزار نفر از آنان در تهران حضور دارند.
از نظر تابعیت نیز براساس اعلام کارشناسان، ۹۰ درصد این کودکان خارجی و از کشورهایی چون افغانستان، پاکستان و سوریه‌ هستند که اتباع خارجی به صورت قاچاق یا به دلیل مهاجرت به ایران مشغول کار هستند و فقط ۳۵ درصد از کودکان کار تهران از اتباع شهرهای مختلف افغانستان هستند.
آنچه ضروری است و می‌تواند با استفاده از آن در کاهش این معضل اجتماعی کوشید در درجه نخست تقویت نظام رفاهی کشور، مقابله با قاچاق این کودکان از خارج و از بین بردن بستر موجود و تعیین متولی مشخص، اقدامات کارشناسانه، دقیق، منظم و مستمر برای کاهش و از میان بردن این مشکل اجتماعی امروز است. تعیین یک نسخه واحد برای مقابله با این معضل نیز نمی‌تواند کارساز باشد و بر اساس اعلام‌انجمن حمایت از حقوق کودکان تاکنون بیش از ۳۱ برنامه برای مقابله با این مشکل اجرا شده اما نتوانسته به سرانجام برسد. البته از سال ۷۸ برنامه ساماندهی کودکان خیابانی از سوی هیات دولت تصویب و بر این اساس سازمان بهزیستی مسؤول اصلی ساماندهی به این موضوع تعیین شد و قرار است با همکاری دیگر نهادهای اجتماعی نظیر شهرداری‌ها و سازمان‌های مردم نهاد موضوع را دنبال کنند ولی وجود مشکلات اقتصادی و جمع‌آوری کودکان که شمار زیادی از آنان دارای خانواده نیز هستند موجب شده به همین دلیل پس از جمع‌آوری تحویل خانواده‌ها شده و به خاطر مشکل درآمد خانواده نیز پس از تحویل بار دیگر کودکان به اجبار در خیابان‌ها ظاهر می‌شوند. انجام برخی اقدامات مانند حمایت از خانواده‌های کودکان کار، جذب از سوی سیستم‌های آموزشی برای تغییر روند زندگی آنان، مهارت آموزش و توانمندسازی و افزایش آگاهی‌های این کودکان و استفاده از تجارب دیگر کشورهای جهان با کمک همه دست‌اندرکاران دولتی امور و یاری سازمان‌های مردم‌نهاد موجب می‌شود تا زمینه‌ها برای افزایش کودکان کار در جامعه از بین برود.