اگر آوینی انقلابی نبود

شهید سیدمرتضی آوینی یکی از آن چهره‌هایی است که هر ساله در سالروز شهادتش بزرگداشت‌های متعددی برایش برگزار می‌شود و خاطراتی از او نقل می‌شود و از جایگاه فکری، هنری و فرهنگی سید شهیدان اهل قلم سخن رانده می‌شود. به تعبیری در طول سال همواره از نام این شهید به نفع «هنر انقلاب» خرج می‌شود، اما کمتر کسی است که در طول این ربع قرن پس از شهادتش به این فکر افتاده باشد تا اثری مکتوب در بازخوانی آرا و اندیشه‌های او داشته باشد.
نهادهای فرهنگی که از بودجه‌های بالایی با عنوان هنر انقلاب اسلامی بهره می‌برند نیز در این عرصه کمتر فعالیتی داشته‌اند تا به تبیین این جایگاه بپردازند. یعنی بعد از گذشت 25 سال از شهادت سیدمرتضی آوینی، غیر از آثار به‌جا مانده از این شخصیت فرهنگی، که نسلی از فعالان فرهنگی و هنری وامدار آرا و اندیشه‌های او هستند، اثری تبیینی و تحلیلی در بررسی افکار این شهید عرصه فرهنگ منتشر نشده است. سرمایه‌گذاری برای تالیف چنین آثاری در حد صفر است و نهادهای انقلابی عرصه فرهنگ، احتمالا نه‌تنها پاسخی برای این مسأله ندارند، بلکه با توجیه‌هایی باورنکردنی کم‌کاری خود را لاپوشانی خواهند کرد.
آیا لازم است که در این مورد نیز مانند نمونه‌های دیگر (از جمله امام خمینی(ره) یا شهید بهشتی) باز هم رهبر انقلاب تذکر دهند تا مدیران فرهنگی به فکر تولید اثری بیفتند تا در دیدار بعدی با ایشان ارائه کنند؟ یعنی این نگاه در مدیران فرهنگی وجود ندارد که پیش از تذکر و یادآوری رهبر انقلاب، خودشان دست به کار شوند و آثاری با هدف معرفی آرا و اندیشه‌های شهید آوینی و امثال او تولید کنند؟ این در حالی است که اگر سیدمرتضی آوینی گرایش‌های روشن انقلابی نداشت بی‌شک جناح شبه‌روشنفکر تاکنون او را نیز مانند بسیاری از چهره‌های هنر انقلاب مصادره می‌کرد، ولی از آنجا که آوینی چهره‌ای کاملا انقلابی با گرایش‌های دینی و ضداستکباری است، آنها دست به چنین کاری نزده‌اند. آیا آوینی برای این روزهای هنر انقلاب کارکردی ندارد و تنها عکس یادگاری گرفتن با او کافی است؟

حسام آبنوس

دبیر قفسه