عبور از محدودیت 300 کیلوگرمی

اروپایی‌ها پس از خروج آمریکا از برجام یک سال فرصت داشتند از این اتفاق جلوگیری کنند؛ اما فقط حرف زدند و هیچ اقدام عملی نکردند و در نهایت کاسه صبر دولت جمهوری اسلامی ایران -‌ که اتفاقا حجم زیادی هم دارد - لبریز شد و در 18 اردیبهشت بود که رئیس‌جمهور اعلام کرد در واکنش به بدعهدی طرف مقابل، هر دو ماه، یک گام بر خواهیم داشت و از تعهدات خود خواهیم کاست. در گام اول که از 18 اردیبهشت آغاز شده محدودیت‌های برجام در خصوص میزان ذخایر اورانیوم غنی شده و آب سنگین که اولی 300 کیلوگرم و دومی 130 تن است کنار گذاشته شد. 50 روز زمان برد تا بالاخره امروز ذخایر اورانیوم ما از سقف مشخص شده بگذرد و گوشی دست اروپایی‌ها بیاید که با وعده‌های سرخرمن و تهدیدات توخالی نمی‌توانند بیش از این ما را معطل کنند.
واکنش‌های عجیب اروپا
با این حال واکنش اروپایی‌ها به ضرب‌الاجل ایران، جالب توجه و البته عبرت‌آموز بود. فرانسه، انگلیس و آلمان که از همان ابتدای خروج آمریکا از برجام وعده داده بودند منافع ایران از برجام را با ایجاد ساز و کارهایی تامین خواهند کرد، همچنان فقط وعده می‌دهند و ادعای حمایت از برجام دارند بدون این‌که حاضر باشند هزینه‌ای در این زمینه بپردازند. البته اگر فقط وعده‌های توخالی بود شاید قابل تحمل بود اما اروپایی‌ها طلبکار هم هستند و از همان روز اول، ضرب‌الاجل ایران را رد کرده و اعلام کردند به دنبال اجرای ساز و کار اینستکس هستند اما هیچ ضرب‌الاجلی را از سوی ایران نمی‌پذیرند. بعد هم دیپلمات‌های اروپایی یکی پس از دیگری راهی تهران شدند که از جمله آنها می‌توان به سفر هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان و آندرو موریسون، معاون وزیر خارجه انگلیس اشاره کرد. از این دیدارها نیز خبرهای مثبتی به گوش نرسید و اخبار غیررسمی حکایت از طلبکاری اروپا و خط و نشان کشیدن دیپلمات‌های اروپایی برای ایران در خصوص کنار گذاشتن محدودیت‌های مشخص شده در برجام داشت. اما نقطه اوج این رفتار عجیب اروپا، یادداشتی بود که از آلمان، فرانسه و انگلیس در روز شنبه این هفته به دست ایران رسید و در آن نسبت به عواقب کنار گذاشتن تعهدات هسته‌ای هشدار داده شده بود؛ یادداشتی که گرچه متن آن رسانه‌ای نشده، اما علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان از آن به وقاحت سیاسی اروپا یاد کرده است.
موضع شفاف ایران
با وجود خط و نشان‌های اروپا، موضع ایران شفاف و مشخص است و آن این‌که دیگر وعده‌هایی نظیر آنچه دیروز فدریکا موگرینی، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره راه‌اندازی اینستکس در آینده نزدیک تکرار کرد برای ایران قابل اعتنا نیست و تا وقتی منافع اصلی ایران به‌خصوص در حوزه نفت و بانک تامین نشود گام‌های ایران یکی پس از دیگری برداشته خواهد شد. به گزارش ایسنا، موگرینی دیروز در کنفرانس خبری مشترک با وزیر خارجه پاکستان در بروکسل گفت: شما در روزهای آینده خبرهایی از ما خواهید شنید. همان گونه که می‌دانید ما به همراه کشورهای عضو برای راه‌اندازی سازوکاری که اجازه ادامه تجارت مشروع با ایران را می‌دهد تلاش می‌کنیم. من بر این باورم که این سازوکار (اینستکس) آماده عملیاتی شدن است و امیدوارم این راهی برای کمک به حفظ پایبندی ایران به توافق باشد، همان‌طور که تا‌کنون بوده است.
حسن روحانی، رئیس‌جمهور کشورمان به صراحت بر قاطعیت ایران در ادامه گام‌های برنامه‌ریزی شده تا حصول منافع کشورمان تاکید کرده و سه‌شنبه شب هم بار دیگر در گفت‌وگوی تلفنی که رئیس‌جمهور فرانسه با او داشت، این مساله را یادآوری کرد. بر این اساس اروپایی‌ها می‌توانند خاطرجمع باشند ایران در کاهش تعهدات برجامی خود جدی است و پیش از آن‌که بیشتر دیر شود و ایران در 16 تیر گام دوم خود را که عبارت است از افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم بردارد چاره‌ای برای عملیاتی کردن تعهدات خود بیندیشند. نکته قابل توجه برای اروپا این‌که اگر گام اول ایران در عبور از سقف 300 کیلوگرم اورانیوم غنی شده، 50 روز زمان برد گام دوم و افزایش سطح غنی‌سازی، یکی دو روز بیشتر زمان نخواهد برد پس بهتر است اروپایی‌ها زودتر دست‌به کار شوند.