نمایش تحریمی

برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران هم گفته واشنگتن تا رسیدن به توافق مدنظر خود با ایران به فشارهای اقتصادی ادامه می‌دهد. برای این‌که ایران را وادار به تغییر رفتار کنیم، به فشار بسیار زیادی نیاز داریم. پس ما تحریم‌های خود علیه ایران را افزایش خواهیم داد و این سیاست خارجه را در پیش خواهیم گرفت.
دونالد ترامپ از زمان خروج از برجام اعلام کرد قصد دارد شدیدترین تحریم‌های تاریخ را علیه ایران اعمال کند. کاخ سفید نقطه محوری این تحریم‌ها را به صفر رساندن فروش نفت ایران عنوان کرد؛ موضوعی که قرار بود 13 آبان سال قبل اتفاق بیفتد اما دولت آمریکا در گام اول به چند کشور معافیت داد و پس از چند ماه این معافیت‌ها را برداشت. با این‌حال توقف صادرات نفت ایران اتفاق نیفتاد و آن‌طور که شواهد نشان می‌دهد در آینده نیز اتفاق نخواهد افتاد. یکی از تاکتیک‌های دولت آمریکا این است که پیش از اعمال هر دور از تحریم‌های خود جنگ روانی گسترد‌ه‌ای درباره شدت این تحریم‌ها به‌راه می‌اندازد تا جایی که تحریم‌ها پیش از اعمال، هر اثری را که بخواهند داشته باشند می‌گذارند و این اتفاقی بود که در آبان سال قبل مشاهده کردیم به طوری که از چند هفته قبل از اعمال تحریم‌ها هر کدام از کشورها که قصد توقف خرید نفت از ایران را داشتند این کار را انجام دادند و در موعد تحریم‌ یعنی در 13 آبان عملا اتفاق خاصی نیفتاد.
پس از این تحریم‌ها نیز کاخ سفید روند افزایش تحریم‌ها را متوقف نکرده و با همان تاکتیک قبلی، هر چند وقت یک‌بار خبر از اعمال دور تازه تحریم‌ها در آینده نزدیک می‌دهد و بعد هم تحریم‌های جدیدی علیه برخی نهادها و افراد در کشورمان وضع می‌کند. یکی از آخرین این تحریم‌ها چندی قبل علیه شرکت پتروشیمی خلیج‌فارس به دلیل حمایت مالی این شرکت از قرارگاه خاتم‌الانبیا وضع شد. وزارت دارایی آمریکا به جز شرکت پتروشیمی خلیج فارس، شبکه‌ای از ۳۹ شرکت تابعه و شرکت‌های عامل فروش ثبت شده در خارج از ایران را هم تحریم کرد.
اکنون هم ترامپ اعلام کرده دور جدیدی از تحریم علیه ایران، امروز اعمال می‌شود و این در حالی است که تقریبا کمتر مقوله‌ای را در ایران می‌توان یافت که مشمول تحریم آمریکا واقع نشده باشد و به نظر می‌رسد تحریم‌های آمریکا به اوج خود رسیده است. به اعتقاد کارشناسان تحریم‌های جدیدی که از سوی آمریکا علیه ایران وضع می‌شود بیش از آن‌که اثر اقتصادی داشته باشد به عنوان عاملی برای ایجاد جنگ روانی به کار گرفته می‌شود. این مساله‌ای است که در اظهارات مقامات آمریکایی هم می‌توان مشاهده کرد. در شرایط فعلی و پس از سرنگونی پهپاد آمریکایی توسط سپاه نیز توسل به ابزار تحریم‌ می‌تواند یکی از شگردهای ترامپ برای حفظ پرستیژ بر باد رفته باشد.
کارشناسان در گفت‌وگو با جام‌جم تاکید دارند تحریم‌‌های جدید آمریکا علیه ایران اگرچه ممکن است خساراتی هم در برداشته باشد اما مقاومت ایران را نخواهد شکست.

تحریم‌های سیاسی
عزت ا...یوسفیان ملا
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس
تحریم‌ها دارای دو بعد اقتصادی و سیاسی است. آنچه سریع بر جو عمومی، بازار و ... غالب می‌شود بعد سیاسی تحریم است. بعد سیاسی حد و مرز نمی شناسد و واقعی نیست و به‌طور ناگهانی بسته به خیز تحریم‌کنندگان ناگهان مانند رعد و برقی رخ می دهد اما ماندگار نیست.
در عین حال که تحریم اقتصادی واقعی است و باید در برابر آن مجهز بوده و مقابله کنیم اما تحریم سیاسی غیر واقعی است و ممکن است با یک حرکت بسیار کوچک ابعادش گسترده باشد، بنابراین آنچه قابل اعتبار است تحریم اقتصادی است و نه تحریم سیاسی.
دولت ترامپ تا کنون تحریم های بسیاری علیه کشورمان اعمال کرده است اما آنچه در عمل می توان مشاهده کرد این است که تحریم ها در گذشته تاثیرات خود را گذاشته است و دیگر اعمال تحریم‌های جدید تاثیرگذار نبوده و بیشتر تحریم سیاسی است. در مرحله ای شاهد افزایش نرخ دلار حتی تا 20 هزار تومان بودیم اما دیگر مدتی است که نه تنها جهشی نداشته ایم بلکه قیمت کاهش یافته است، بنابراین تحریم‌ها تاثیر جهشی خود را داشته و دیگر اعمال تحریم های اقتصادی بیشتر، صرفا در جهت تحریم سیاسی است و نه اقتصادی. به همین دلیل از این پس حتی اگر جهشی هم صورت بگیرد به ضرر تحریم‌کنندگان خواهد بود تا تحریم شوندگان.ترامپ تحریم‌های جدیدی علیه میعانات و صنایع گازی ایران اعمال کرده است اما در عمل اتفاق جدیدی رخ نداد و کشورهایی مانند عراق در این زمینه معافیت گرفتند. تحریم‌ها نهایت تاثیر خود را گذاشته و دیگر تاثیری نخواهد داشت.

تحریم باعث تسلیم مردم ایران نمی‌شود
اکبر ترکان
دبیر پیشین شورای هماهنگی مناطق ویژه اقتصادی
بررسی موضوع اثربخشی تحریم‌های آمریکا را باید از دو بعد مورد بررسی قرار داد. نکته اول این‌که آیا تحریم‌ها از نظر اقتصادی خسارت می‌زند که پاسخ مثبت است و ایران حتما باید بابت تحریم‌های اقتصادی و خسارت‌های واردشده به مجامع جهانی شکایت کند. اما نکته دومی که اهمیت بیشتری دارد این است که اساس این تحریم‌ها ملت ایران را از تصمیم بر مقاومت و استقامت بازنمی‌دارد. اگر بگوییم تحریم‌ها اثر نمی‌گذارد حرف فنی نیست. بالاخره تحریم صادرات نفت، ‌پتروشیمی، فلزات و عملیات بانکی اثر خود را دارد و طبعا فشار اقتصادی بر کشور وارد می‌آورد. در عین حال این مساله باعث نمی‌شود ما در پی پیدا کردن روش‌های جبرانی نباشیم. اما هرچقدر هم تحریم‌های اقتصادی اثرگذار باشد تاثیری روی اراده ما نخواهد گذاشت. اراده و تصمیم ملت ایران این است که تسلیم فشارهای اقتصادی نشود. در کنار این مساله باید به این نکته هم توجه داشت که بابت خسارات وارده ناشی از تحریم‌ها باید حتما به مجامع بین‌المللی شکایت کرده تا از ضایع شدن حقوق‌مان جلوگیری کنیم. این هم یک عرصه دیگری از جنگ و رویارویی است و باید در عرصه‌های حقوقی تلاش‌ها و کوشش‌های لازم برای احقاق حقوق ملت و کشور ایران صورت گیرد.

تحریم‌های جدید، در گذشته نیز وجود داشت
حشمت ا... فلاحت‌پیشه
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس
واقعیت این است که دولت ترامپ به‌صورت همزمان سیاست جنگ اقتصادی و جنگ روانی را علیه ایران دنبال می‌کند. اما راهبرد جنگ روانی این کشور با سقوط پهپاد دچار شکست جدی شده است، این سقوط همزمان با شکست جنگ روانی علیه کشورمان بود و نشان‌دهنده نوعی اختلاف و ناموزون بودن مواضع مقامات آمریکایی بود. جنگ اقتصادی آمریکا هم علیه ایران با نقصان مواجه شده است چرا که بخشی از تحریم ها به‌صورت مستقیم و غیر مستقیم در گذشته نیز اعمال شده و تاثیرات خود را گذاشته است. به عنوان مثال تحریم های پتروشیمی که به‌تازگی علیه ایران وضع شد در گذشته به‌عنوان بخشی از تحریم های بانکی اعمال شده بود، لذا در دوره جدید صرفا جنگ روانی است، بنابراین معتقدم که ترامپ نباید بیش از این در درون فضای جنگ روانی بازی کند. این کشور مجبور است واقعیت قدرت ایران را درک کرده و به رسمیت بشناسد.

تحریم‌های جدید، نمایشی است
محمدحسن قدیری ابیانه
کارشناس مسائل بین‌الملل
آمریکایی‌ها از سرنگون شدن پهپادشان شوکه شدند. آنها اصلا انتظار دیده شدن این پهپاد از سوی رادارهای پدافندی ایران را نداشتند چه برسد به این‌که پهپاد آنها سرنگون شده باشد. این رویداد، ابهت آنها را فروریخت و شاهد واکنش منفعلانه ترامپ و حتی تشکر او بابت ساقط نکردن هواپیمای با سرنشین آمریکایی در خلیج‌فارس بودیم. ترامپ البته در ادامه ادعا کرد حمله نظامی منتفی نشده بلکه معلق شده و همچنین از اعلام تحریم‌های جدید علیه ایران خبر داد. روشن است که سخن ترامپ درباره تحریم‌های بیشتر نمایشی است و اثرچندانی بر اقتصاد ایران ندارد، چون براساس گزارش بانک جهانی، سال آینده تاثیر تحریم‌ها بر ایران تخلیه خواهد شد و اثر خود را از دست خواهد داد و کشورمان دوران رکود را پشت سر گذاشته و وارد دوران رشد خواهد شد.

بعد روانی تحریم مهم‌تر از تاثیرات فیزیکی
نوذر شفیعی/ استاد دانشگاه
تحریم دارای دو بعد فیزیکی و روانی است، بعد روانی آن مهم‌تر از فیزیکی است، بعد از مدتی که از گذشت تحریم ها می گذرد مردم به آن عادت می کنند در نتیجه دیگر حساسیت زیادی روی تحریم ها صورت نمی‌گیرد و به تعبیری آثار روانی تحریم‌ها خنثی می شود و مردم نسبت به تحریم های جدید خنثی شده‌اند. بخشی از آثار تحریم ها کاذب است و در نتیجه فضای روانی قیمت ها سیر صعوی پیدا می‌کند. اما با بیشتر شدن تحریم ها دیگر آن آثار روانی نیز از بین می رود.
به این معنی که تحریم ها برای بار اول آثار روانی داشته و بر قیمت ها تاثیر می‌گذارد اما با تکرار آن دیگر تاثیر روانی نیز نخواهد داشت.