وقتی نفسم تنگ می‌شود ...

آسم یک بیماری التهابی، مزمن مجاری هوایی است که خس‌خس، سرفه و تنگی نفس از نشانه‌های رایج آن محسوب می‌شود . اگر آسم را نوعی آلرژی تنفسی بدانیم باید 50 درصد جنبه ژنتیکی و 50 درصد عوامل محیطی را در آن موثر بدانیم.
البته بروز علائم این بیماری در کودکان، نوجوانان و جوانان شایع‌تر از سنین بالاتر است. از آنجا که آسم، یک بیماری عفونی نیست، نمی‌توان آن را با آنتی‌‌بیوتیک درمان یا کنترل کرد و باید از روش‌های کنترلی دیگری برای درمان این بیماری بهره گرفت.
غذاها، شروع مسیر آلرژی
برای شروع آلرژی مسیر خاصی وجود دارد. معمولا اولین آلرژی‌ها، غذایی هستند که در ماه‌های اولیه تولد یا با شروع غذای کمکی در کودک (گاهی هم با تظاهرات پوستی مثل کهیر) بروز پیدا می‌کنند . بررسی‌ها نشان داده کسانی که مبتلا به آلرژی غذایی و پوستی (اگزما) هستند بیشتر در معرض ابتلا به آسم قرار دارند. همچنین کسانی که آلرژی بینی (آبریزش و گرفتگی بینی) دارند بیشتر آسم می‌گیرند‌ و معمولا حدود 40 درصد این افراد مبتلا به آسم می‌شوند.
کوتاهی قد، به‌خاطر داروی آسم
باورهای اشتباه زیادی در ارتباط با داروهای استنشاقی آسم مبنی بر عوارض قلبی این داروها و نیز اثراتشان بر رشد قدی کودکان وجود دارد. در حالی که این تصورات لزوما درست نیستند، چرا که نه تنها عوارض داروهای استنشاقی بسیار کمتر از خوراکی است، بلکه عوارض این داروها نیز به‌ویژه اگر با عوارض کم یا متوسط استفاده شود بسیار ناچیز است. به بیان دیگر داروهای استنشاقی آسم اگر دوزشان بالا نباشد، عوارض قلبی یا اثرات منفی روی رشد قد بچه‌ها نخواهد داشت. به همین دلیل تاکید می‌شود داروهای درمان آسم فقط با دوز مورد تایید پزشک استفاده شود.
فقط در 5 تا 10 درصد موارد آسم‌های مقاوم به درمان، نیاز به مصرف دوزهای بالاتر دارند، اما پزشک برای پیشگیری از عوارض تست‌هایی را انجام می‌دهد و دوز داروها را تا حد امکان در حد تعادل نگه می‌دارد .
رژیم غذایی ضد آسم داریم؟
شکی وجود ندارد که لزوما رژیم غذایی در تمام مبتلایان به آسم یا آلرژی یکسان نیست. اما کودکانی که آلرژی دارند و آسم هم گرفته‌اند باید با انجام تست آلرژی از مصرف برخی غذاها پرهیز کنند . اما مشخص شده که در بیشتر کودکان و نیز بزرگسالان، ارتباطی بین آسم و غذاهای خاص وجود ندارد، مگر مصرف داروهایی که مواد نگهدارنده و رنگی دارند که باعث تشدید علائم آسم می‌شود. همچنین مبتلایان باید رژیم غذایی سالم داشته و از مواد غذایی کارخانه‌ای، کنسرو، فست‌فود، سس‌ها و آبمیوه‌های کارخانه‌ای پرهیز کنند.
آسمی‌ها ورزش کنند
ورزش نه‌تنها مغایرتی با بیماری آسم ندارد، بلکه بسیار توصیه نیز می‌شود،‌ اما فردی که آسم دارد باید بیماری‌اش کنترل‌شده باشد. البته این دسته بیماران در هوای سرد و آلوده نباید ورزش کرده، به‌علاوه باید در مصرف داروهایشان دقت کنند.
نباید‌های آسمی‌ها!
در مبتلایان به آلرژی نیز تست آلرژی باید انجام شود تا پزشک به فرد آموزش دهد که از چه چیزهایی پرهیز کند. پرهیز از عوامل تحریک‌کننده محیطی در همه بیماران مبتلا به آسم و آلرژی یکسان است. آلودگی هوا، آلاینده‌های محیطی مثل دود کارخانه‌ها، دود سیگار، قلیان، اسپند، مواد شوینده و آرایشی، بوی غذای سرخ کردنی یا کباب که روی زغال درست شود، محرک محسوب می‌شود .
آسم درمان قطعی دارد
آسم در بسیاری موارد درمان قطعی دارد، ولی در مواردی که بیمار آسم آلرژیک دارد، باید
هر چه زودتر درمان آغاز شود. این بیماران باید تست آلرژیک دهند و مشخص شود به چه عواملی حساسیت دارند‌. بر‌اساس نتایج این آزمایش‌ها بیمار طی سه تا پنج سال ایمونوتراپی می‌شود . مصرف منظم داروها در درمان آسم بسیار اهمیت دارد. البته هر دارویی عارضه خاص خودش را دارد، اما همیشه برای مصرف دارو، مضرات و فواید آن با هم مقایسه می‌شود. اگر فرد دارو استفاده نکند، ممکن است دچار حمله آسم شود که با خطر مرگ و میر همراه است، ولی با مصرف دارو این خطر کاهش می‌یابد .
اگر هر فردی از دوران کودکی تغذیه مناسب و سالم از گروه میوه‌ها و سبزیجات -که سرشار از آنتی‌اکسیدان هستند - داشته باشد، از مصرف فست‌فود‌ها پرهیز کرده، ورزش کند و مواجهه شدید با آلرژن‌ها نداشته باشد تا حد زیادی از بروز آسم جلوگیری می‌شود.

مثل تخته سنگی بر قفسه سینه

مهم‌ترین علائم آسم، سرفه، خس‌خس، تنگی نفس و احساس فشار در قفسه سینه است. البته برخی افراد ممکن است فقط تعدادی از این علائم، به‌ویژه سرفه‌های شبانه یا در زمان فعالیت را داشته باشند. همچنین احساس فشار و سختی تنفس از تظاهرات شایع آسم است.
اما نوع خاصی از آسم وجود دارد که فقط تظاهراتش با سرفه است که با تست تشخیصی مشخص و درمان موثر برای آن در نظر گرفته می‌شود .

پونه شیرازی

سلامت